İslâm medeniyetinde ilmî faaliyetlerin yapıldığı yerler arasında ilk olarak mescitleri görürüz. Sahabeler, mescitlerde ders halkaları oluşturmuşlar ve caminin ilim ve kültür sahalarında bir merkez olmasını sağlamışlardır. Hicrî üçüncü yüzyılda camiler, Müslümanların düşüncelerini tartıştıkları ve bilginlerin ilim öğrettikleri bir kurum haline gelmişlerdir.