Bir işletim sisteminin başlıca dört temel amacı vardır:
1. Kullanıcı programlarının çalıştırılması,
2. Kullanıcı problemlerinin çözümünün kolaylaştırılması,
3. Bilgisayar sisteminin kullanımının daha elverişli hâle getirilmesi,
4. Bilgisayar kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılması.

Bu açıdan bir sistem yazılımı olan işletim sistemlerinin sorumlulukları hakkında aşağıdakiler söylenebilir:
• ana belleği yönetmek
• bellek hafızasına atılan ve işlemci tarafından işlenen işlemlerin görüntüsünü sağlamak
• bilgisayar donanımının doğrudan denetimini yapmak,
• bilgisayar donanımının yönetimini sağlamak
• bilgisayar sisteminin güvenliği ve kontrolünü sağlamak
• bilgisayarın açılışı sırasında belleğe yüklenen diğer yazılımların çalışmasını sağlamak
• bütün diğer yazılımların belleğe, girdi/çıktı aygıtlarına ve kütük sistemine erişimini sağlamak
• giriş/çıkışları kontrol etmek
• harici kayıt cihazlarını yönetmek
• merkezi işlem birimini farklı işlere yönlendirmek ve yönetmek
• temel sistem işlemlerini ve uygulama yazılımlarını çalıştırmak