Toplum bilimlerinden olan siyaset biliminin bir alt dalı olarak karşılaştırmalı siyaset alanında da, diğer toplumbilimleri dallarında olduğu gibi birsonuç ile onu doğuran etkiyi belirleyebilmek için laboratuar deneyi yapmak mümkün veya ahlaklı değildir. İnsanları kobay olarak kullanmak ahlaken kabul edilemeyeceği gibi, Kuzey Kore gibi totaliter rejimler dışında insanların özgürlüklerini ellerinden alarak onları belirli kurallara göre hareket etmeye de zorlayamayız. Onun için karşılaştırmalı siyaset alanında deney yapmak olasılığı yoktur.
Ancak, siyasal olgular, yapılar, gelişmeler gözlemlendiğinde adeta deney benzeri koşulların varlığı saptanabilir ve bazı mantık süreçleri kullanarak ve gözlemlerimizi sınıflandırmak suretiyle bu koşullar içinden neden-sonuç ilişkilerini ayrıştırmak mümkün olabilir.