Yeni Kurumsalcılık: Aynı ussal davranış yaklaşımının karşılaştırmalı siyasete uygulandığı bir diğer alan da yeni kurumsalcılık (neo-institutionalism) olarak bilinen alandır. On dokuzuncu yüzyıldan gelen geleneksel kurumsalcı yaklaşımın hukuk ve normlara dayalı anlatımından tamamen farklı olarak, burada ussal davranan bireylerin kurumların oluşturduğu yapı içerisinde oynadığı rolleri inceleyen bir yaklaşım söz konusudur. Yeni kurumsalcılık kurumlara özgü değerler ve yazısız kurallara (normlara) birer gözlem birimi veya değişken olarak yaklaşır. Örneğin, yasama meclislerinin çalışabilmesi için yazısız kurallar vardır. Uygarca ve kibar davranmak, nezaket, sıra ve süreye saygı göstermek bunların başlıca örneklerindendir. Bu yazısız kurallara uymamanın etkileri onları hiçe sayanları dışlamak, adam yerine koymamak olabilecektir. Bu bilgi ile donanmış kişilerin oluşturduğu ortamlarda kurumsal ortama uygun davranış kalıpları gelişecek, bireyler dışlanmak gibi maliyetlere katlanmamak için nazik davranmaya dikkat etmeleri gerekecektir. Bu davranışların ne derecede saygı gördüğünü görgül olarak gözlemek ve buna göre de yasama meclislerini kurumsal gelişmişlik açısından sıralamak mümkündür. Dolayısıyla, yeni kurumsalcılığa göre normlar kurumların üyelerinin davranışlarını mutlak olarak belirlemez. O davranışlara uyma ve uymama konusunda ortaya koydukları yaptırımlar aracılığıyla bireysel üyeleri belirli yönde davranmaya doğru yöneltirler. Bu yönelim gözlemlenebilen, yani görgül bir olgu olup, normatif değildir.