Osmanlı şehir hayatının önemli bir kurumsal parçası da o şehirdeki entelektüel niteliğin ve faaliyetlerin artmasına yönelik kurumların kurulmasıdır. İznik şehrinin fethinden hemen sonra kurulan ilk Osmanlı medresesi (Orhaniye Medresesi, 1331) ve sonra Bursa, Edirne ve diğer fethedilen şehirlerde külliyeler içerisine dâhil edilen ilim mekânları bunun tarihsel örnekleridir.