Nüfus büyüklüklerine göre sınıflamaya tabi tutulduklarında Osmanlı şehirleri, 15.000 nüfustan küçük, 15.000-80.000 ve 80.000 üstü nüfusa sahip şehirler olarak tasnif edilebilir. Bu açıdan bakıldığında, 1700’lü yıllar esas alınırsa, ticaret ağları üzerinde bulunan Sofya, Ankara, Erzurum gibi şehirler ile şehzade şehirleri olarak bilinen Manisa,
Amasya ve Trabzon 15.000’in altında nüfusa sahip şehirlerdir. Liman şehirleri olan Selânik ve İzmir ile Osmanlıların eski başkentleri olan Bursa ve Edirne gibi şehirler ise 15.000’den fazla ama 50.000’den az nüfusa maliktir. 80.000-100.000 nüfustan fazla büyüklüğe sahip şehirler ise Emevî, Abbasî, Selçuklu, Eyyübî, Fatımî ve Memlukler gibi büyük devlet yapılarına payitahtlık (başkentlik) yapan Şam, Kahire, Bağdat ve büyük ticaret şehri Halep’tir. Özellikle liman şehirleri 1700’lü yıllardan sonra daha hızlı büyümüşlerse de Anadolu ve Rumeli coğrafyasında 100.000’i aşan bir şehir vücuda gelmemiştir. Bu açıdan İstanbul tektir.