Kriminologlar ise cezayı diğer hoşa gitmeyen acı verici işlem veya yaptırımdan ayırmak üzere bir dizi kıstas ortaya koymuştur. Bu kıstaslar şu şekilde sıralanabilir:

• Ceza, ceza verilen kişiye eza verilmesini ve hoş olmayan bir işleme tabi tutulmasını içerir.
• Ceza bir suç karşılığında olmalıdır.
• Ceza suçu işleyen kişiye verilmelidir.
• Ceza yetkilendirilmiş bir otorite tarafından verilmelidir veya suçun cezası failin kurallarını ihlal ettiği bir kurum tarafından verilmelidir. Örneğin disiplin cezaları.
• Ceza ile verilen acı kasti olmalı, tesadüfi veya rastlantı sonucu olmamalıdır.
• Kriminologları ilgilendirmesi için cezanın bir “suç” karşılığında verilmiş olması gerekir.
• Ceza adli bir merci tarafından verilmelidir.

Yani ceza mağdur tarafından değil, adli bir merci ya da kuralları ihlal edilen kurum tarafından verilmelidir.