Ekonomik ve rasyonel insan tipinden hareketle oluşturulan rasyonel tercih teorisinin tezleri şu şekilde özetlenebilir:

• Suçlar belli bir maksatla işlenen fiillerdir. Suç işlemede maksat faile menfaat sağlamasıdır.
• Suçlular mevcut şartlar dahilinde en iyi kararı vermeye çalışır. Burada belirsizlik ve riskleri hesaba katarlar.
• Suçluların karar alma süreçleri işledikleri suç tipine göre farklılık gösterir.
• Belli bir suç tipine iştirak etmekle, tayin edilmiş spesifik bir suçu işlemek birbirinden farklıdır.
• Bir suça iştirak olma bakımından üç aşama söz konusudur: başlama, alışkanlık ve vazgeçme. Bu aşamaların hepsi farklı olgulara bağlı olduklarından ayrı ayrı ele alınmalıdır.
• Spesifik bir suç işlemeye karar verme (taammüd) halinde ise suça giden her aşamada alınan bir dizi karar vardır. Bunlar hazırlık, hedefin seçilmesi, fiilin icrası ve sonrasında kaçma vb.