II. Mahmut zamanında yapılan eğitim reformları daha sonra Abdülhamiddöneminde de devam etmişti. Yeni tür iptidai (ilkokul) idadi (ortaokul) rüştiye (askeri ortaokul) gibi eğitim kurumları geleneksel yapı ile beraber bir süre devam etmiştir. Ancak bu yeni okullarda eğitim vermek için kız ve erkek öğretmen okulları açılmaya başlanmış, meslek okulları kurulmuştur. Fransız ve Amerikan misyoner okulları yüzyıl sonunda Anadolu’nun bir çok kentinde bulunmaktaydı. U¨st sınıf yöneticilerin çocukları ise önce mürebbiye ve özel hocalar ile yetişmekte daha sonra da Avrupa’da eğitimlerine devam etmekteydiler. Reformlar içerisinde en önemlisi Osmanlı devlet yapısını radikal biçimde değiştirecek olan Tanzimat ve Islahat hareketleriydi. Mustafa Reşit Paşa’nın düzenlediği Tanzimat kimi tarihçilere göre Avrupalı güçlerin etkisiyle ilan edilmiş, dışarıdan gelen bir eylemdir. Kimi tarihçilere göre ise Osmanlı yöneticilerinin ve ulemanın içinden zaten gelişen bu hareket, dış etkenlerle birleşmiştir. Her iki durum geçerli de olsa, değişimin modeli Fransız Devrimiyle ortaya çıkan modernleşme hareketlerinin sonucu var olan hukuksal sistemdir.