Ender olmak, az bulunmak her obje için değer arttırıcı bir kriterdir. Belli bir yapı türünün az rastlanan bir örneği olmak, sadece bir coğrafi ya da kültürel bölgeye özgü olmak, yapıldığı dönemden günümüze kadar yaşamını sürdürebilen az sayıda yapı arasında olmak enderlik değerinin girdileri arasındadır. Bu değer teklik değeri ile de bütünleştirilebilir. ‘Serender’ içinde tahıl saklanan ve evin yakınında, bahçe ya da avlunun bir köşesinde konumlanan iki katlı bir depo yapısıdır. Hemen tüm örnekleri Doğu Karadeniz’de bulunan serender, en az dört ahşap ayak üzerinde yer alan, yine köşeleri geçmeli olarak inşa edilen ahşap bir kapalı kitleden oluşur.

Aynı zamanda her tasarım ürünü, dönemine özgü yapım teknolojilerinin, strüktürel kurguların ve malzeme kullanımının somut belgeleri olarak teknik ya da teknolojik değer taşır. Bu bağlamda, nitelikli yapım tekniğine ve strüktür düzenine sahip olmak; özenli bir işçilikle yapılmış olmak; özgün tasarımı günümüze değin korumak bu değeri zenginleştiren öğelerdir. Bu bağlamda, serender yapısı hem teknik değeri hem de enderlik değeri açısından korunması gerekli kültür varlığı statüsündedir.