Bazı deneylerde omurgalı deney hayvanlarının yerine daha az gelişmiş olan canlıların kullanımı söz konusudur. Az gelişmiş canlıların (mikroorganizmalar, böcekler, bitkiler, mayalar ve solucanlar gibi) bu özelliklerinden dolayı daha az acı çekecekleri düşünülerek araştırmada onların kullanılması tercih edilebilir. Kanser araştırmaları için yaygın bir şekilde bazı solucan ve mantar türlerinden yararlanılmaktadır. Bunun yanında bir hücreli canlılar hayvan tüketimini azaltmak adına oluşturulmuş testlerde kullanılmaktadır.