Bağımsız değişken, bağımlı değişken ve ara değişken. Bağımsız değişken, neden sonuç ilişkisine bağlı olarak sonuç üzerinde etkide bulunan değişkendir. Bağımlı değişken ise bağımsız değişken tarafından etkilenen değişkendir. Ara değişken ise karmaşık nedensel ilişkilerde ortaya çıkar ve bağımlı ile bağımsız değişken arasında yer alır. Değişkenler ayrıca ölçüm düzeylerine bağlı olarak sürekli ve süreksiz değişkenler olarak iki grupta incelenir. Sürekli değişkenler sınırsız sayıda değerler alabilen değişkenlerdir. Başka bir deyişle ara değerler alabilen değişkenlerdir. Yaş, gelir, boy sürekli değişken örneklerindendir. Süreksiz değişkenler ise ara değerler alamayan, ayrı kategoriler içeren, göreli olarak sabit değerlere sahip değişkenlerdir. Cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum gibi değişkenler süreksiz değişkenlerdir.

Bu örnekte memnuniyet bağımsız, sadakat bağımlı, yaş ve eğitim durumu ise ara değişkenlerdir. Yaş sürekli eğitim durumu ise süreksiz değişkenlerdir.