Yetkili makam, mesleki düzeni korumak ve kamu hizmetinin sürekli ve düzenli işlemesini sağlamak amacıyla serbestçe disiplin soruşturmasına başlayabilir. Disiplin soruşturmasına soruşturma emri ile başlanır fakat bunun için öncelikle disiplin yaptırımını gerektiren fiilin herhangi bir şekilde öğrenilmesi gerekir. Bunu öğrenmenin başlıca yolları; teftiş ve inceleme sırasında, basın yolu ile öğrenme, başka idari mercilerce yapılan bildirim, fiilin işlendiğinin bizzat yetkili amirce tesbit edilmesi, şikâyet veya ihbar yoludur. Eğer tutuklanma durumu varsa suçun işlendiği yönünde ciddi bir başlangıç şüphesi bulunduğundan disiplin soruşturmasına başlama da söz konusu olabilir. Fiilin teşebbüs derecesinde kalmış olması soruşturma yapılmasını engellemez. Memurun fiilinin, disipliner fiili işleme yönündeki davranışını ortaya koyması yeterlidir. Kurum dışında işlenen suçlar bakımından da ihbar, bilgi ve belge yoluyla idarenin fiilden haberdar olması gerekir. Genellikle bu konuyla ilgili bilgi ve belgelerin idareye gönderilmesinden sonra soruşturma açılır. Disiplin fiilini işleyen memurun belirlenmesi gerekliyse bunun araştırması yapılır. Disiplin soruşturması açılırken fail belli olmayabilir. Bu durumda disiplin soruşturması öncelikle işlenen disipliner ihlalin muhtemel fail ya da faillerinin belirlenmesine yönelik olmalıdır. Fail belirlendikten sonra gerekli tebligat yapılmak sureti ile disiplin soruşturmasına devam edilir