Meteoroloji 1 Deneme Sınavı Sorusu #745039

I. Evangelista Torricelli’nin civalı barometreyi icat etmesi II. Galileo Galilei’nin ilk termometreyi icat etmesi III. Blaise Pascal’ın atmosferdeki basıncın yükseklik ile düştüğünü keşfetmesi IV. Jacques Charles’in havanın hacmi ile sıcaklık ilişkisini ortaya koyması V. Anders Celcius’un Celcius ölçeğini geliştirmesi Yukarıda verilen meteoroloji tarihçesi ile ilgili bilgilerin tarihsel olarak doğru sıralaması hangi seçenekte yer almaktadır?


I-II-III-IV-V

II-I-III-V-IV

III-I-II-IV-V

IV-I-II-V-III

V-I-III-V-IV


Yanıt Açıklaması:

Meteoroloji insanlığın ilk çağlarından başlamaktadır. Meteorolojinin Milattan Önce (M.Ö.) 3000’li yıllarda Hindistan’da ortaya çıktığını eski Hint metinlerinden öğrenmekteyiz. İnsanlar bu çağlarda bulut şekilleri, yağmur ve iklimlerin değişiminin dünyanın güneş çevresinde dönmesinden oluştuğunu tartışmışlardır. M.Ö. 600’e gelindiğinde Yunan filozof Thales ilk meteorolojist olarak kabul edilebilir. Thales, ilk mevsimsel tahminleri yayınlamıştır. M.Ö. 340 yılında meteorolojinin babası olarak tanımlanan Aristo “Meteorologica” isimli eserini yazmıştır. Bu eserde, yağmur, dolu, rüzgâr gibi doğa olayları incelenmiştir. Aristo’nun eserinde yer verdiği birçok bilgi yanlıştır. Fakat Aristo da o zamanki birçok düşünür gibi mantık ve sebep sonuç ilişkisiyle doğruya ulaşacağını düşünmekteydi. Bu nedenle meteoroloji ve doğal olaylar için ölçüm yapılmasına ihtiyaç olmadığını düşünmekteydi. Fakat yüzyıllar sonra bilim adamları doğa olaylarını anlayabilmek için ölçüm ve analiz yapılması ile kayıt tutulmasının gerekli olduğunu farketmişlerdir.

Meteorolojinin bilim olarak ortaya çıkması ancak 17. yüzyılın başlarında yapılan icatlarla mümkün olmuştur. 1607 yılında Galileo Galilei ilk termometreyi icat etmiştir. Galileo aslında astronomi, fizik ve matematik konularında çalışan bir bilim adamı olarak bilinse de ilk çalışması meteoroloji konusundadır. Galileo 17 yaşındayken kilise avizelerinin rüzgâr ile salınmasını incelemiş, rüzgârın sertliğine göre açının değiştiğini fakat salınım zamanının değişmediğini fark etmiştir. 1643 yılında Evangelista Torricelli civalı barometreyi icat etmiştir. 1648 yılında Blaise Pascal atmosferdeki basıncın yükseklik ile düştüğünü keşfetmiştir. 1654 yılında ise Toskana Dükü Ferdinando di Medici önderliğinde 10 Avrupa şehrine meteoroloji istasyonları kurularak veri toplanmaya başlanmıştır. 1667 yılında rüzgârın yönünün ölçülmesi için kullanılan ilk anemometre Robert Hooke tarafından icat edilmiştir. 18. yüzyıla gelindiğindeyse 1724 yılında Gabriel Fahrenheit civalı termometreyi geliştirmiştir. 1742 yılında Anders Celcius Celcius ölçeğini geliştirmiştir. Bu ölçek günümüzde kullandığımız santigrat ölçeğine çok yakındır. 1780’li yıllarda Gorace de Saussure tarafından higrometre (nemölçer) icat edilmiştir. 1787 yılında Jacques Charles havanın hacmi ile sıcaklık ilişkisini ortaya koymuştur. 18. yüzyılın sonlarına doğru meteorolojik gözlemler için ilk ağ kurulmaya çalışılmıştır.

Verilen bu bilgilerdeki tarihsel sıralamadan da anlaşıldığı gibi doğru cevap B’dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum