Lale Devri’nin en önemli özelliği Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk defa yüzünü Batı’ya dönmesidir. Daha önce yapılan ıslahat faaliyetlerinde Osmanlı’nın geçmişi örnek alınırken, bu dönemden sonra yavaş yavaş Avrupa örnek alınmaya başlandı.

Lale Devri’nde İstanbul baştanbaşa imar edildi. Uzun süredir bakımsız kalmış devlet binaları, camiler, medreseler, çeşmeler onarıldı. Yeni saraylar, çeşmeler ve suyolları yapıldı. Tercüme heyetleri kurularak, çeşitli dillerden eserler Türkçe’ye çevrildi. Nedim’in de içinde bulunduğu tercüme heyeti Müneccimbaşı ve Aynî tarihlerini Arapça’dan Türkçe’ye çevirdiler. Arapça ve Farsça’dan çevirilerin yanısıra Batı dillerinden astronomi, fizik, felsefe gibi konulara ait eserler de tercüme edildi. Kitapların yangından kurtulması için yeni kütüphaneler kuruldu ve buralara önemli miktarlarda kitap toplandı. İtfaiye teşkilatı olan tulumbacılar yeni bir tarzda örgütlendi. Matbaa kuruldu, Avrupa’ya elçiler gönderilerek, burası tanınmaya çalışıldı. Başta çini olmak üzere, çeşitli imalathaneler kuruldu veya yeniden dizayn edildi. İstanbul, Osmanlı döneminde birçok defa büyük yangınlara maruz kalmıştı. Lale Devri’nde ilk defa düzenli bir itfaiye teşkilatı olan Tulumbacı Ocağı kuruldu. 1720 veya 1721’de teşkil edilen bu ocak yeniçeri teşkilatına bağlıydı. 50 kişiden oluşan tulumbacıların başında aslen Fransız olup, sonradan Müslüman olan ve “Gerçek” lakabını taşıyan Davud Ağa vardı. Davud Ağa, kendi icat ettiği tulumbayı 1718’deki Tüfenkhâne ve 1720’deki Tophâne yangınlarında kullanmış, yaptığı alet beğenildiği için sadrazam tarafından Yeniçeri Ocağı’na tulumbacıbaşı olarak tayin edilmişti. Bu devrin en önemli icraatı olacak olan Avrupa tarzı asker yetiştirilmesine Üsküdar’da başlandı. Ancak bu teşebbüs Patrona İsyanı yüzünden asrın sonlarına kaldı.