Osmanlı Tarihi (1789-1876) Deneme Sınavı Sorusu #896442

Hangi olay sonrasında Osmanlı Devleti ilk defa dış borçlanma gerçekleştirmiş ve aynı zamanda yabancıların mali kontrolünü de kabul etmiştir?


Mülteciler meselesi

Lübnan krizi

Eflâk-Boğdan İsyanı

Kırım Savaşı

Nizip Savaşı


Yanıt Açıklaması:

Kırım Savaşı’nın Osmanlı Devleti’ne getirdiği bir diğer sonuç da ilk defa ya bancı devletlerden borç para alması oldu. Kırım Savaşı Osmanlı maliyesini krize sokarken dış borç alınması kararı verildi. Osmanlı Devleti’nin müttefikleri olan İngiltere ve Fransa bu kararı desteklemişlerdir. Bunun üzerine Bâbıâli, Londra’da Palmer ve Earisie- Goldschmid adındaki iki banka grubu ile 24 Ağustos 1854’te bir sözleşme ya parak 3.000.000 Sterlin (yaklaşık 330 milyon kuruş) borç aldı. Osmanlı tarihinde alınan bu ilk borca Mısır’dan alınan vergi geliri karşılık olarak gösterildi. Ancak ertesi yıl yeniden borçlanma zorunluluğu doğdu. İkinci borçlanma ise İngiltere ve Fransa hükümetlerinin kefaletiyle 1855 yılında Rothschild şirketi ile 5.000.000 Sterlinlik bir sözleşmeyle yapıldı. Bu borca karşılık olarak da İzmir ve Suriye gümrüklerinin gelirleri ile Mısır ver gisinin birinci borçlanmadan arta kalan kısmı gösterildi. Ayrıca bu sözleşme ile alınacak paranın sadece savaş masraflarında kullanılması bunu kontrol etmek üzere İngiltere ve Fransa hükümetlerinin temsilcilerinden oluşacak bir komisyonun kurulması da kabul edildi. Böylece Osmanlı Devleti, Kırım Savaşı ile tarihinde ilk defa dış borçlanma gerçekleştirirken aynı zamanda yabancıların mali kontrolünü de kabul etmiş oldu. İngiltere, Rusya’nın Karadeniz’deki donanma ve tersanelerinin yok edilmesi ve bu denizde donanma bulundurmasını önlemekle, sömürgeleri ve Yakındoğu ticareti için büyük bir tehlikeyi bir süre için de olsa kaldırmış oldu. Fransa, Rusya’nın özellikle Kutsal Yerler Sorunu bahanesiyle Bo ğazlar ve Akdeniz’e inerek kendi nüfuz alanlarına göz diktiğini gördüğü için savaşa girmişti. Paris Antlaşması ile bu tehlikenin önlenmesi Fransa’yı memnun etmişti. Ayrıca Paris’in kongreye ve anlaşmaya ev sahipliği yapması, Fransa’yı, Avrupa siyasetinde yeniden ayrıcalıklı konuma yükseltmişti. Piyemonte, Paris Kongresi’ne katılarak İtalyan birliğini kurma düşün cesini devletlerarası bir kuruluşta tanıtma ve savunma olanağına kavuşmuştu. İtalyan birliği sorunu, Avrupa politikasının konuları arasına girdi. Böylece, Kırım Savaşı sonucunda imzalanan Paris Antlaşması ile Avru pa’da yeni bir siyasi denge kurulmuş oldu. Ancak Paris Antlaşması’nın getirdiği barış, çeşitli ne denlerle uzun ömürlü olamadı. Nitekim antlaşmanın hemen arkasından Osmanlı Devleti ve Avrupa devletleri, iç ve dış yeni sorunlarla karşılaştılar.

Yorumlar
  • 0 Yorum