Osmanlı Tarihi (1789-1876) Deneme Sınavı Sorusu #1050938

Avrupa devletlerinin Osmanlı-Mısır anlaşmazlığını uluslararası bir zemine çekme nedeni aşağıdakilerden hangisidir?


Mehmed Ali Paşa ile Fransa’nın yakınlaşması

Osmanlı Devleti’nin ordusuz ve donanmasız kalması

Sultan Abdlmecid’in Mehmed Ali Paşa’yı affetmesi

Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’dan başka Suriye topraklarını istemesi

Rusya'nın Hünkar İskelesi Antlaşmasından yararlanmak isteyeceği


Yanıt Açıklaması:

II. Mahmud, Nizip ye­nilgisinin haberini alamadan 29 Haziran 1839’da öldü. Yerine oğlu Abdülmecid padişah oldu. Sultan Abdülmecid, Mehmed Ali Paşa ile bir uzlaşma aramaya başladı. Mehmed Ali Paşa’yı affettiğini belirten bir hatt-ı hümâyun yayımladı. Padişahın bu iradesi, Akif Efendi ile Kahire’ye yollandı. Akif Efendi Kahire’ye ulaşmadan önce, Kaptanı Derya (Fi­rari) Ahmed Paşa’nın, II. Mahmud’un Hüsrev Paşa tarafından öldürüldüğü ve Hüsrev Paşanın sadrazamlığı zorla aldığı vb. iddialarıyla, Osmanlı donanmasını Mehmed Ali Paşaya teslim etmek için İskenderiye’ye yola çıktığı öğrenildi. Bu durum İstanbul’da daha büyük telaş uyandırdı. Çünkü Osmanlı Devleti, ordusuz ve donanmasız kalmıştı. Kahire’ye gönderilen yeni bir hatt-ı hümâyunda, Mısır’ın babadan evlâda geçmek şartıyla Mehmed Ali Paşa’ya bırakılacağı vaat edilmekteydi. Bu teklif de Mehmed Ali Paşa tarafından reddedildi. Çünkü Mehmed Ali Paşa, bu sırada Nizip zaferini öğrenmişti. Suriye Valiliği vb. diğer taleplerinin de Osmanlı Devleti tarafından kabul edileceğini düşünmekteydi. Mısır’da­ki yabancı devletlerin konsolosları, Mehmed Ali’ye Osmanlı donanmasını geri vermesini tavsiye ettiler. Ancak Mehmed Ali Paşa bu talepleri dikkate almayarak İstanbul’a ultimatom şeklinde mektuplar yazdı. Bu mektuplar üzerine İstanbul’da olağanüstü bir divan toplandı. Divan, Mehmed Ali Paşa’ya Mısır’dan başka Suriye’nin de bırakılmasını kararlaştırdı. Fa­kat tam bu sırada Avrupa devletleri olaya müdahale ettiler. İngiltere ve Fransa, Rusya’nın Hünkar İskelesi Antlaşması’ndan faydalanmak isteyeceğini düşünerek kuşkulanıyorlardı. Bu sebeple, Osmanlı-Mısır anlaşmazlığını uluslararası bir zemine çektiler. İngiltere derhal harekete geçti. Mısır meselesinin ilk aşamasında yaptığı hatayı bir defa daha tekrarlamaya niyeti olmayan İngiltere, Osmanlı Devleti’ni bu kez yalnız bırakmamaya kararlıydı. Doğru yanıt E’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum