Rusya Sivastopol ve Odessa olaylarının ardından 1 Kasım’da 1914 tarihinde savaş ilan etmeden Kafkaslarda saldırıya geçti. Rusya’nın bu ilk saldırıları mevcudu 200 bine yakın olan Osmanlı ordusu tarafından başarı ile durdurulmuş ve karşı harekâta geçilmişti. Rus kuvvetlerinin bölgede yetersiz olması başkumandan vekili Enver Paşa’ya Kafkasları zapt etme ümidi verdi. Kafkasya’yı alarak Orta-Asya Türk dünyası ile temasa geçmek, hatta Hindistan’a kadar ilerlemek gibi stratejik ancak var olan imkânlara nispetle hayalci düşünceler ile Boğazlar ve Trakya’da tutulması gereken kuvvetlerin bir kısmı bu cepheye kaydırılmıştır. Böylece başlayan Sarıkamış taarruzundan büyük zayiatla çıkmış olan 3. Ordu Osmanlı sınırlarının 8-10 km gerisine “Azab ?ark” sırtlarına çekilmiş ve savunma durumuna geçmişti. Ancak Başkumandan Vekili Enver Paşa Alman Başkumandanlığının da etkisi ile müttefiklerin Avrupa cephelerindeki yükünü hafifletmek maksadıyla Doğu Cephesinde Rus kuvvetlerini imha için harekâta karar verdi. Kış şartlarını göz önüne alarak harekâtın bahara bırakılmasını öneren 3. Ordu kumandanı Hasan İzzet Paşa’yı görevinden alıp 3. Ordu komutanlığını kendi üstlendi. 22 Aralık 1914-15 Ocak 1915 tarihleri arasında cereyan eden Sarıkamış muharebelerinde Türk ordusu soğuk kış şartlarında 2-3 bin metre yükseklikteki dağlık arazide donarak yok olmuştur. Türk ordusunun kaybı 60 bin Rus ordusunun kaybı ise 32 bin civarındadır.