4857 sayılı İş Kanunu’na (İK) göre işçi, “bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye” denir (mad.2). Yapılan bu tanımına göre, gerçek kişinin işçi sayılabilmesinin koşulları şu şekilde sıralanabilir (Erkul ve Gökçek Karaca, 2004, s.92-94):
• Gerçek kişi olmak gerekir.
• İşçi ile işveren arasında kurulan iş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması gerekir. İş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması bağlamında; işçi ile işveren
arasında kurulmuş bulunan iş sözleşmesinin tarafların serbest irade beyanıyla kurulmuş olması; işin işverene ait organizasyon çerçevesinde, onun emir ve direktiflerine uygun bir biçimde ve onun denetimi altında görülmesi ve yapılan işin bir ücret karşılığında yapılması gerekir.
• Gerçek kişinin bir işte çalışıyor olması gerekir.
İş ilişkisi iş sözleşmesine dayanmayan bir kimsenin İş Kanununa göre işçi sayılabilmesine imkân yoktur. Bu bakımdan iş sözleşmesi, varlığı ile İş Kanununa göre işçi tanımının en önemli unsurlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu bakımdan bir işyerinde yapılan işleri öğrenmek ve uygulamayı izleyerek bilgisini geliştirmek için işveren yanında çalışan, işverenle arasındaki iş ilişkisi iş sözleşmesine dayanmayan stajyerler işçi sayılmazlar. Stajyerler gibi, çıraklar da iş
sözleşmesine dayalı olarak çalışmadıkları için işçi sayılmazlar. Zira bir meslek ya da sanatı öğrenmek için çalışan çıraklarla işletme sahibi (usta) arasındaki ilişki çıraklık sözleşmesine dayanır. Çıraklık sözleşmesinin konusu ise, çırağa belirli bir sanatı öğretmek ve mesleki gelişmesine yardım etmektir.