I. Petro'dan bu yana kilisenin devlet üzerindeki etkisi yavaşça azalmış, kilise zenginliklerinin büyük kısmını kaybetmişti.

'Çar, kilisenin başıdır' sözüyle ünlenen Çar Pavel'in döneminde kilise devletten tamamen ayrılmış, salt manevi görev üstlenmiştir.

I. Nikolay zamanında Çarın kilise malvarlığı üzerindeki koruyucu ve yönlendirici etkisi bir anayasa maddesi olarak kaydedilmiştir.

Novgorod metropoliti Nikon din kitaplarında ve ayinlerde düzeltmeler yaptı ancak inananların bir kısmı bu reformlara karşı çıktı, halk starovertsı (eski inanca bağlı kalanlar) ve raskolniki (yenilik taraftarları) olmak üzere ikiye bölündü, mezhep çatışmal

II. Katerina kilisenin maddi haklarına sınır getirdi, birçok manastırı kapattı ve tüm kilise arazilerini kamulaştırdı.