Ağlar ve İnternet
Günümüz bilgi teknolojileri yerel ve geniş alan ağlarından oluşan bir ağ mimarisi üzerine kurulmaktadır. Bu ağlar ana bilgisayar, ağ sunucuları ve çeşitli masaüstü, dizüstü, tablet bilgisayarlar tarafından kullanılmaktadır. Günümüzdeki en yaygın ağ teknolojileri İnternet tabanlıdır. Aşağıda bazı önemli İnternet teknolojileri anlatılmaktadır.
• HTML 5, xHTML ve XML, Web sayfası hazırlama ve İnternet uygulaması geliştirmekte kullanılan temel dillerdir. HTML 5, HTML işaretleme standardının beşinci sürümüdür. xHTML Web sayfası oluşturmakta kullanılan HTML dilinin ikinci neslidir. XML ise İnternet’i kullanarak veri alışverişi yapan sistemler ve platformlar arasındaki veri iletişimini standart hâle getirmek için tasarlanan bir işaretleme dilidir. Giriş düzeyi HTML 5 ve XML dersleri birçok üniversitede bilgi sistemleri programlarının temel dersi olarak sunulmaktadır.
• Script dilleri, özellikle İnternet uygulamaları için geliştirilmiş programlama dilleridir. Örnek olarak Perl, VBScript ve JavaScript verilebilir. Bu diller Web geliştirme ve programlama derslerinde öğretilmektedir.
• Java ve Cold Fusion gibi programlama dilleri, birçok sunucu ve web tarayıcı içeren web tabanlı karmaşık uygulamalarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Bu dersler de üniversitelerde öğretilmektedir.
• Intranet, bir işletmedeki çalışanların kullanması için tasarlanan özel ağ mimarisidir İnternet altyapı cihazlarını kullanır ancak güvenlik ve güvenlik duvarları, kullanıcıların sadece işletme çalışanları olması şeklinde düzenlenir.
• Extranet, işletmeler arası kullanım için geliştirilen özel ağ mimarisidir. İnternet altyapısı kullanılmakla beraber, güvenlik ve erişim tanımlamaları ile sadece belirtilen işletmelerin çalışanları extranet’e erişim sağlayabilir. Örneğin bir otomobil üreticisi sadece bayilerinin kullanacağı bir extranet kurabilir. Bu extranet aracılığıyla üretici parçalar, problemler, satış teşvikleri vb. bilgiyi bayileri ile paylaşabilir.
• Portal, farklı kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda yapılandırılmış ana sayfadır.
Örneğin portal teknolojisi kullanılarak aynı şirkette farklı rolleri olan çalışanlara
uygun bilgiler sağlayan web sayfaları tasarlanabilir. Her kişinin rolü web sayfasında hangi bilgiyi ve uygulamayı kullanabileceğini belirler. Rollere örnek olarak “müşteri”, “tedarikçi” ve farklı tipte “çalışan” verilebilir. Portal aynı zamanda kullanıcıların kişisel web sayfalarını İnternet, intranet ve extranet içeriklerine entegre edebilir.
• Web servisleri, yeniden kullanılabilen ve web tabanlı programlar veya başka İnternet programları tarafından çağrılabilen program parçalarıdır. Örneğin kredi kartı ödemelerini İnternet üzerinden kabul eden bir programa ihtiyaç duyalım. Çözüm olarak kredi kartı onaylamasını yapacak programı kendimiz geliştirebiliriz. Buna alternatif bir diğer yaklaşım ise web üzerinden kredi kartı onayı yapabilen bir web servis programının kullanım hakkının satın alınması olabilir. Bu durumda kredi kartı onaylama kodunun kontrol sorumluluğu alınmamış olur.