Komünist toplumdan önceki toplum biçimleri, insanın kendini gerçekleştirmesine uygun olmayan üretim ilişkilerini barındırdıkları için, yabancılaşmanın hüküm sürdüğü toplum biçimleridir. Marx için yabancılaşma, toplumsal yaşam içerisinde ortaya çıkmış olan iş bölümünün bir sonucudur. İş bölümünün ortaya çıkmasıyla, yani toplumun, üretim araçlarına sahip olanlar ve olmayanlar olmak üzere iki sınıfa ayrılmasıyla birlikte insan, çalışma eylemi üzerindeki kontrolünü yitirir. Böylece, insan, kendisi için değil, başkası için çalışır; ne ürettiğini, niçin ürettiğini bilmediği ve ürettiği şeyin sonuçlarını görmediği için kendisini gerçekleştiremez. Marx’a göre insani çalışma bilinçli bir eylemdir. Bu nedenle insanın çalışma yoluyla kendini gerçekleştirebilmesi, yani özgür olabilmesi, onun çalışması üzerinde bilinçli bir kontrole sahip olması durumunda mümkündür. Bunun için, iş bölümünün olmaması, iş bölümünün olmaması için de üretim araçları üzerinde ortak kontrolün olması gerekir.