Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar Deneme Sınavı Sorusu #779303

Toplum üzerinde tespitler yapan kuramcılardan Max Weber’in, Karl Marx’tan tam olarak ayrıldığı nokta aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?


Eşitsizlik toplumda birbirleriyle zıt ve çelişkili çıkarlara sahip iki sosyal sınıf arasındaki kutuplaşmaya dayalı olarak oluşur.
Toplumsal tabakalaşma kuramı üç boyut üzerinden tanımlanabilir. Bunlar sınıf, statü ve politik partidir. Kuramsal olarak bu üç boyut birbirinden bağımsız olarak belirlenir.
Toplum içerisindeki sınıf eşitsizliğinin oluşması toplumdaki sınıflar mücadelesi içerisinde anlaşılmalıdır.
Sınıflar basitçe gelir farklılıklarına, meslek gruplarına veya prestij farklılaşmasına göre tanımlanmazlar.
Sınıflar kendi çıkarları için diğer sınıflara karşı mücadele verirken tarihi oluşturan tarihsel aktörlerdir.

Yanıt Açıklaması: Marx’a göre eşitsizlik toplumda birbiriyle zıt ve çelişkili çıkarlara sahip iki sosyal sınıf arasındaki kutuplaşmaya dayalı olarak oluşur. Öte yandan, Marx’a göre sınıf eşitsizliğinin oluşması toplumdaki sınıflar mücadelesi içinde anlaşılmalıdır. Ayrıca sınıflar kendi çıkarları için diğer sınıflara karşı mücadele verirken tarihi oluşturan tarihsel aktörlerdir. Marx’a göre sosyal sınıflar basitçe gelir farklılıklarına, meslek gruplarına, veya prestij farklılaşmasına göre tanımlanmazlar. Tabakalaşma yazınında sık kullanılan “üst sınıf”, “orta sınıf” ve “alt sınıf” kavramları Marx’ın sı- nıf tanımı dışındadır. Bu tür tanımlar sadece bir tür kategorileştirmedir. Hâlbuki Marx’ın tanımladığı sosyal sınıflar sosyal ve ekonomik yapıda iş bölümündeki eşitsizliklere dayalı oluşan gerçek sınıflardır. Marx “gerçek sınıflar” derken her sınıfın kendi şartlarında bizzat yaşadığı deneyimleri kastetmektedir... Weber’le Marx arasında iki temel fark vardır. Birincisi, Weber’de sosyal sınıfların çoğunlukla ekonomik temeller üzerinden belirlendiğini kabul etmekle beraber, ekonomik faktörlerin sadece üretim araçlarına uzaklık üzerinden değil, vasıflılık derecesi, kişiler arasındaki bilgi beceri farklılaşması gibi çok çeşitli faktörlere göre de belirlendiğini söylemektedir. İkincisi ise Weber sosyal sınıfları tabakalaşmanın sadece bir boyutu olarak görür. Dolayısıyla Weber’in toplumsal tabakalaşma kuramı üç boyut üzerinden tanımlanmaktadır (Bendix ve Lipset,1967; Gerth ve Mills,1948).
Yorumlar
  • 0 Yorum