Sosyolojide Araştırma Yöntem ve Teknikleri Deneme Sınavı Sorusu #43566

Sosyolojide hem açıklama hem de anlama yöntemlerinin kullanılması gerektiğini savunan ve hermeneutik yaklaşım içinde yer alan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?


Weber
Marx
Durkheim
Comte
Spencer

Yanıt Açıklaması: Weber’e göre toplumsal yaşamda insan eylemleri, ne yalnızca fiziksel hareketler olarak ne de keşfedilmeyi bekleyen birtakım evrensel-toplumsal yasalara bağlı tepkisel hareketler olarak ortaya çıkmazlar. Ona göre insan eylemleri, anlamlı toplumsal eylemler olarak ortaya çıkarlar. Bu nedenle Weber, sosyal bilimlerin anlamacı bilimler olmaları gerektiğini düşünür ve bu noktada anlama yöntemini sosyal bilimlerin başat yöntemi olarak görür. Bu bilim anlayışına paralel olarak da Weber, Comte ve Durkheim’ın aksine sosyolojiyi anlamacı bir bilim olarak kurmak ister. Sosyolojinin çalışma konusunu da toplumsal eylem olarak belirler. Toplumsal eylemi ise aktör tarafından öznel bir anlam yüklenmiş ve başka insanlara yöneltilmiş olan bir eylem tipi olarak tanımlar. Sosyolojinin amacını da anlamlı toplumsal eylemleri yorumlayarak anlamaya çalışan bir bilim olarak açıklar. Bu nedenle Weber sosyolojisi yorumlayıcı veya anlayıcı sosyoloji olarak adlandırılır. Bu açıdan da yorumlayıcı sosyal bilim yaklaşımına yakın bir bilim anlayışı sergiler. Ne var ki Weber, sosyolojiyi “bilim” statüsüne sahip genelleştirici doğa bilimleri gibi bir bilim olarak da kurmak ister. Genelleştirici bilim ise Weber için hem ampirik hem nedensel, hem açıklayıcı hem de nesnel bir bilgi etkinliği demektir. Bu anlayış ise pozitivist bilim yaklaşımına yakındır. Gerçekten de pozitivizme oldukça eleştirel bakmakla birlikte Weber, pozitivizmin bilimde nesnelliğin ancak ampirik olgulara dayanılarak ve yine onlara dönülüp sınanarak sağlanabileceği hakkındaki görüşünü de içtenlikle benimser. Bu bakımdan Weber, genelleştirici bir bilim olarak kurmak istediği sosyolojide nedensel açıklama yönteminin de kullanımını gerekli görür.
Yorumlar
  • 0 Yorum