Tarihi Coğrafya Deneme Sınavı Sorusu #1375035

Karbon-14 yöntemi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


Karbon-14 sadece volkanik kayaçların tarihlendirilmesinde kullanılmasıdır.

Karbon-14 aktivitesini ölçmek için iki teknik kullanılmaktadır; “beta sayımı” ve  “hızlandırıcı kütle spektrometrisi” teknikleri. 

Karbon-14’ün yarılanma ömrü yaklaşık 2530 yıldır.

Geleneksel olarak karbon-14 yarılanması 15 yarılanma ile sınırlandırılmıştır.

Karbon-14 yöntemi 20.00 yıla kadar tarihlendirmeyi mümkün kılmıştır. 


Yanıt Açıklaması:

Karbon-14 yöntemi bir tür radyometrik (radyasyon ölçümü) testtir. Tarihlendirme denildiğinde ilk akla gelen yöntemdir. Bunun sebebi ise diğer radyometrik yöntemler, sadece volkanik kayaçların tarihlendirilmesinde kullanırken, karbon-14’ün tüm canlı fosillerinin tarihlendirilmesinde kullanılmasıdır. Karbon-14 tarihlemesi organik materyaller (ahşap, turba, kemik, organik göl tortusu, bitki kalıntıları, kömür, kabuk, mercan, kumaş vb.) üzerinde yapılmaktadır. Bu numunelerde karbon-14 aktivitesini ölçmek için iki teknik kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi “beta sayımı”, diğeri ise “hızlandırıcı kütle spektrometrisi” teknikleridir (Walker, 2005: 20).

Karbon-14’ün yarılanma ömrü yaklaşık 5730 yıldır. Yani her 5730 yılda bir, ölmüş olan canlının bünyesindeki karbon-14 miktarı yarıya iner. Örneğin bir canlının vücudunda 5730 yıl önce 10 gram karbon-14 varsa, bu miktar bugün 5 grama inmiş olacaktır. Günümüzden 5730 yıl sonra ise bu rakam 2,5 grama inecektir. Bu test, karbon-14›ün kısa bir yarılanma ömrünün olması sebebiyle, diğer radyometrik testler gibi, çok yaşlı olduğu düşünülen numunelerin tarihlendirilmesinde kullanılmaz (Bekaroğlu, 2013: 411-412). Geleneksel olarak karbon-14 yarılanması 8 yarılanma ile sınırlandırılmış olup bu da 50.000 yıla kadar tarihlemeyi mümkün kılmıştır. Bahsedilen 8 yarılanmadan sonra karbon-14 izotopları sayılamaz hale gelmektedir. Son zamanlarda geliştirilen izotop zenginleştirmesi tekniği ile bu süreyi 75.000 yıla kadar genişleten araştırmacılar bulunmaktadır. 

Doğru cevap B'dir. 

Yorumlar
  • 0 Yorum