Temel Gerontoloji Deneme Sınavı Sorusu #1330419

Foucault’ya göre iş gücünü yitiren gruplar “kapatılma” yoluyla toplumdan uzaklaştırılır. Bu sistemin çift yönlü çalışarak hem “içeridekileri” hem de “dışarıdakileri” “hizaya getirdiği” söylenebilir. Modern dünya (hastalıklı, engelli, kusurlu, zafiyet içinde) bir yaşlı söylemi üreterek, bir yandan yaşlıyı dışa iter, bir yandan da yaşlıya olumlu özellikler atfederek pozitif ayrımcılık yoluyla yaşlı bireylerin de bu söylemi içselleştirmesini ve yeniden üretmesini sağlar. Yaşlının bizzat kendisinin yaşlılık söylemini ne oranda içselleştirdiği ve yaşam pratikleriyle ne oranda yeniden ürettiği önemli bir sorudur.

Yukarıda bahsedilen yaşlanma kuramı aşağıdakilerden hangisidir?


Söylem analizi.

Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı.

Varlık akışı kuramı.

Etkinlik kuramı.

Sosyal yapılandırmacılık.


Yanıt Açıklaması:

Sosyal yapılandırmacılıkta sosyal yaşama ilişkin pek çok olgunun verili bir özü olmadığını, toplum tarafından kurgulandığını belirtir. Olgular ve olgulara ilişkin deneyimler, içinde bulunulan sosyokültürel yapı çerçevesinde anlam kazanır. Etkinlik kuramı bireylerin sosyal olarak aktif olduğu ölçüde yaşamdan duyacakları doyumun artacağını savunur. Yaşamdan geri çekilme kuramından farklı olarak, etkinlik kuramı bireylerin sosyal olarak aktif olduğu ölçüde yaşamdan duyacakları doyumun artacağını savunur. Varlık akışı kuramı: Bu kuram kuşaklar arası kaynak akışına odaklanarak doğurganlık ile ilgili kararların hangi temelde alındığını açıklamaya çalışır. Yaşamdan kopma (disengagement) kuramı: Sosyolojide yaşlılık üzerine geliştirilen ilk kuramdır ve yaşlıların toplumsal rollerinden geri çekilmesine odaklanır. Bu kuram makro ve mikro davranışı uzlaşı ve uyum ekseninde birleştiren yapısal işlevselcilik modelinin bir ürünü olduğu için, yaşlının rollerinden geri çekilmesinin hem birey hem de toplum için işlevsel olduğunu söyler. Söylem analizi ise post-yapısalcı söylem modeli içinde yaşlının temel sorunu, modern dünyanın üretici ve tüketici ekseninde tasarlanması nedeniyle yaşlıları Foucault’nun sözünü ettiği “Büyük Kapatılma” kapsamında dışlamasıdır. Foucault’ya göre iş gücünü yitiren gruplar “kapatılma” yoluyla toplumdan uzaklaştırılır. Bu sistemin çift yönlü çalışarak hem “içeridekileri” hem de “dışarıdakileri” “hizaya getirdiği” söylenebilir. Modern dünya (hastalıklı, engelli, kusurlu, zafiyet içinde) bir yaşlı söylemi üreterek, bir yandan yaşlıyı dışa iter, bir yandan da yaşlıya olumlu özellikler atfederek pozitif ayrımcılık yoluyla yaşlı bireylerin de bu söylemi içselleştirmesini ve yeniden üretmesini sağlar. Örneğin aynı yaş- lının ağzından kendisini küçülten “kirli” bir “yaş 70 iş bitmiş” cümlesi duyulur, bir yandan da “yaşlıya da saygı kalmadı” gibi bir “temiz” cümle duymak mümkündür. Tam da bu nedenle yaşlının bizzat kendisinin yaşlılık söylemini ne oranda içselleştirdiği ve yaşam pratikleriyle ne oranda yeniden ürettiği önemli bir sorudur.

Yorumlar
  • 0 Yorum