Toprak canlıları bitkisel ve hayvansal canlılar olmak üzere iki grupta toplanabilir. Bitkisel canlılar, çoğunlukla güneş enerjisinden yararlanarak mineral maddeleri organik ürünlere çevirebilen ve kendi besinlerini üretebilen varlıklardır. Bakteriler, aktinomisetler, mantarlar ve algler mikroskobik bitkisel toprak canlılarını oluşturur. Hayvansal toprak canlıları ise, bir hücreliler (protozoa), halkasız ipliksi solucanlar (nematodlar), halkalı solucanlar, böcekler ve büyük hayvanlar olarak sınıflandırılır. Bu grubun nispeten iri yapılı organizmaları olarak solucanlar, karıncalar, örümcekler, kınkanatlılar, termitler, toprak kurtları gibi canlılar, sürekli yeniledikleri kanallar ve tünellerle, toprakta su iletkenliğinin artmasını, fazla suyun dışarı atılmasını ve toprağın derinlerinin daha iyi havalanmasını sağlarlar.