Diğer değişkenler sabit varsayıldığında, bir malın fiyatı yükseldiğinde tüketicilerin bu malın yerine nispi olarak daha ucuz hale gelen diğer malı talep etmelerine yol açan etkiye ikame etkisi denir. Başka bir ifadeyle, fiyatı düşen mal ikame derecesine bağlı olarak fiyatı nispi olarak yüksek olan malların yerine kullanılır. İkame etkisi daima negatif yönde işler. Fiyat artmışsa bu ürünün yerine başka mallar ikame edileceği için ürünün talep edilen miktarı azalacaktır. Şayet fiyat ucuzlamışsa bu ürün fiyatı yüksek olan malların yerine kullanılacak, dolayısıyla talep edilen miktar artacaktır.