Etkileri günümüze kadar süren fikir akımları II. Meşrutiyet yıllarında daha da belirginleşir. Özellikle Aydınlanma Dönemi ve Fransız İhtilâli ile başlayan fikir hareketleri, Osmanlı içindeki azınlıklar arasında milliyetçilik fikrinin uyanmasına sebep olur. Ülkenin kötüye gidişini engellemek isteyen aydınlar, bu duruma son vermek için çeşitli ideolojilere sarılırlar. Bunlar sırasıyla Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık, Türkçülük, Dayanışmacılık ve Sosyalizm’dir.