Atatürk ve çevresi güvenilmez buldukları İstanbul bürokrasisi ve eşrafına karşı kendileri gibi nesiller yetiştirmek için eğitim hamlesine girişmişlerdir. Musiki ve Muallim Mektebi, Hukuk Mektebinin kuruluşu ve İstanbul Üniversitesinde gerçekleştirilen yapılanma bu amaca yönelik adımlardır. Harbiye ve Mülkiye’deki müfredat ve mekân değişiklikleri, yabancı hocalara açılan kadrolar da bu düşüncenin ürünleridir. Ancak köy enstitülerinin kurulması daha sonraki bir dönemde gerçekleştirilen ve genel olarak halkın eğitimini hedefleyen bir girişimdir.