Kişinin konuya ve amaca göre seçeceği üslup
çeşitlerini Cosson şu şekilde sıralar:
- Daha çok avukatların, siyasîlerin, amele rehberlerinin
kullandığı, makul, mantıkî, kuvvetli, mücadeleye hazır ve
itham edici konuşmaya dayalı delil üslubu.
- Bir yerden bir yere atlayan, çok defa mantıksız ve sıkıcı
olan, genellikle sinirli, çekingen insanların doğal
konuşmalarına dayalı çözük, ayrık üslup.
- Vaizlerin şarkı söylüyor gibi uzata uzata bir makam
tutturarak kullandıkları, buna uygun ortamlar dışında
yadırganabilecek vaiz üslubu.
- Ağırlıkla duygulara yer veren hissî üslup.
- Kitle toplantılarında halkı galeyana getirmek
isteyenlerin, halk kâtiplerinin, inkılapçıların tercih ettiği,
bazen çekingen ve azametli bazen birden bire patlayan,
bağırtan ama genelde ardında coşkunluk saklayan keskin
üslup.
- Ağır başlı, azametli, keskin, hiddetli, ne çok ciddi ne çok
gergin olmayan, meclislerde kendiliğinden oluşan,
konuşmada eğlenceli, nazik ve orijinal özellikler taşımaya
dayalı ziyafet üslubu.