Osmanlılar, Küçük Kaynarca Antlaşması (1774) ile Ortodoks cemaati üzerinde Rusya’nın himayesini kabul ettikten kısa süre sonra, Ruslarla yaptıkları Aynalı Kavak Antlaşması’nda (1779) yer alan Hristiyanların, yeni kiliseler yapabilmelerine ve eski kiliselerini onarabilmelerine değinen bir maddeyi imzaladılar. Tanzimat’tan (1839) sonra ilan edilen Islahat Fermanı (1856) ile Müslüman olmayanların dini özgürlükleri tanındı, Osmanlı hükümetinin (bâb-ı âli) izni ve padişah fermanıyla yeni kiliselerin inşasına izin verilmeye başlandı. Osmanlıların son iki yüzyılında (18. ve 19. yüzyıllar) İstanbul ve Anadolu’nun pek çok bölge ve şehrinde Gayrimüslimlere ait yeni sinagog ve kiliseler inşa edildi. 1849 yılında ibadete açılan Meryem Ana’ya ithaf edilmiş Nevşehir Meryem Ana Kilisesi Osmanlı Kiliselerinin bir örneğidir.