Siyaset biliminde kullanılan birçok kavram zihinsel olgulara, örneğin bireylerin bir durumla karşılaştıklarında başvuracakları davranışlar hakkındaki zihinsel hazırlıklar olarak tanımladığımız tutumlarla veya sahip olduğu değerlerle, inandıkları ideolojilerle ilgilidir. Bu zihinsel hazırlıklar doğrudan algılanamazlar. Onun için bu zihinsel özelliklerin var olup olmadığını saptayacak göstergelere ulaşılmaya çalışılır. Bu amaçla ölçüm sürecinde bir dizi, birbirini mantıken ve sistemli olarak izleyen işlem yapılarak dolaylı gözlem için gerekli ölçüm araçları geliştirilir. Bu sürece kavramın işlemsel (operasyonel) hale gelmesi veya kısaca işlemselleştirilmesi (operationalization) adı verilir. işlemselleştirme ölçüm sırasında yapılan tüm işlemlerin tanımlanması ve betimlenmesi (tasviri) ile oluşur.