Gerçek bir deneysel kurgu, aşağıdaki tüm özellikleri barındırdığı için araştırma kurguları arasında özel bir konuma sahiptir: 1. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenlere olan etkisi ile ilgili bir ya da birkaç tane kuram önerir. 2. Bağımsız değişken için en az iki seviye de ölçüm belirtir. 3. Katılımcıları deney gruplarına rastgele tayin eder (random assignment). 4. Kuramları test edebilmek için detaylı bir prosedür belirtir. 5. Dâhilî geçerliğe (internal validity) tehdit oluşturabilecek olgular için, diğer bir deyişle ölçümde hata olmaması için, kontrol mekanizmasını barındırır.