Dış ticaret fazlası veren ülkelerin paraları döviz piyasalarında değer kazanır. Ticaret bilânçosu açık veren ülkelerin paraları da değer kaybeder. Ödemeler bilançosu kayıtları genellikle bir yıllık hazırlanır ama daha kısa süreli de hazırlanabilir. Ödemeler bilançosu, ülkenin birikmiş dış borç veya varlıklarının tutarını göstermez ama bunlardaki yıllık değişmeleri göz önüne serer. Ödemeler bilançosu işlemleri otonom ve denkleştirici diye iki gruba ayrılır. Piyasa mekanizmasının işleyişi ile kendiliğinden ortaya çıkan, yapılış nedeni ödemeler bilançosu dengesini sağlamakla ilgili bulunmayan işlemlere otonom işlem denir. Otonom işlemlerin sonucunda ortaya çıkan dengesizliğin neden olduğu işlemlere de denkleştirici işlemler veya diğer bir deyişle çizgi altı işlemleri adı verilir.