Para Basmak (Senyoraj)
Devletin para basmadaki tekel gücünü kullanarak elde ettiği reel gelire senyoraj denir. Senyoraj ‘hükümranlık hakkı’ anlamına gelmektedir. Senyoraj teorik bir
gelirdir ve bu yüzden hesaplanması zordur. Senyoraj olabilmesi için enf­lasyonun
yüksek olması gerekir. Kaynakları kamuya aktarmanın yollarından biri daha fazla
para basmak suretiyle para biriminin değerini düşürmektir. Devletler para basma
gücüne sahiptir ve vergi salmada olduğu gibi bu da devletin egemenliğinden kaynaklanan bir güçtür.
Paranın değeri düştükçe satın alma gücü parayı elinde tutanlardan devlete geçecektir, bu şekilde elde edilen kamu geliri enf­lasyon vergisi olarak adlandırılır.
Yüksek enf­lasyon döneminde bir fiyat endeksine bağlanmaması hâlinde, alınan
borcun gerçek değeri düşecek ve devlet borcu enf­lasyon vergisi ile finanse edilmiş olacaktır. Kamu harcamalarının para basarak finanse edilmesi hâlinde, para arzı sürekli artacak ve neticede fiyatlar seviyesi yükselecektir, yani enf­lasyon ortaya çıkacaktır. Enf­lasyon ise vatandaşların tüketim ve tasarruf­larını kısmalarına yol açacaktır. Enf­lasyona neden olmaması için devlet kolay bir yol olan para basmayı ya da onunla aynı anlama gelen Merkez Bankası’ndan borç alma yolunu tercih etmemelidir.