Osmanlı aydınlarının imparatorluk dışındaki Türkleri keşfetmeleri XIX. yüzyılın ikinci yarısında oldu. 1860’lı ve 1870’li yılların sonunda, Türkistan’da Rus ve Çin işgalleri sırasında, Osmanlı aydınlarının dikkatleri doğudaki kardeşleri üzerine yöneldi. Bu ilgi ve yakınlık hissi daha ziyade din temelindeydi. Fakat giderek milli ve ırki bağlar da ön plana çıktı. Rusların Türkistan’da ilerlemeleri karşısında Osmanlı basınında Türkistan hakkında çıkan yazılar bu ilgiyi arttırdı. Avrupa’da
Türkoloji araştırmalarının ortaya çıkması ise Türk aydınları arasındaki soy birliği
bilincinin gelişmesini sağladı. Türk aydınları asıl vatanlarının Orta Asya olduğundan ve oradaki soydaşlarının varlığından haberdar oldular.