XIX. Yüzyıl Türk Dünyası Deneme Sınavı Sorusu #981947

Aşağıdakilerden hangisi 1916’da Türkistanlıların askere alınmak istenmesi meselesinden dolayı çıkan isyanların sonuçlarından biridir?


Eşgüdümden yoksun olması ve diğer bölgelerdekilerle beraber hareket edilememesi yüzünden isyan başarısızlıkla sonuçlandı.

Şeyh ve müritlerinden çoğu yakalanarak yargılandılar; şeyh de içinde olmak üzere birçoğu idam cezasına, bazıları ise kürek cezasına çarptırıldılar.

Yönetim, ibret oluşturması için bölge ahalisini cezalandırarak çok sayıda köylü öldürdü.

Devlet tarafından silahlandırılan Yedisu bölgesinin Rus yerleşimcileri Kazak ve Kırgızlara karşı 1917 yılına kadar acımasız saldırılar yaptılar.

İsyana merkezlik eden köy tamamen yıkıldı ve buraya Rus göçmenler yerleştirildi.


Yanıt Açıklaması:

1916’da Türkistanlıların askere alınmak istenmesi meselesinden dolayı isyanlar patlak verdi. O zamana kadar Türkistanlılar askere alınmıyorlardı. Çarlık yetkilileri bunu her vesileyle dile getiriyor, askere alınmamalarını bir ayrıcalıkmış gibi sunuyorlardı. Temmuz ayında hükûmet, Türkistanlıların geri hizmetlerde çalıştırılmak üzere askere alınacağını duyurdu. Kazak aydınları halkı bu emre itaat etmeye çağırdı ise de, şehirlerden uzakta yaşayan Kazak ve Kırgızlar bu emre uymayarak isyan ettiler. İsyan önce Yedisu Kırgızları bölgesinde ortaya çıktı. İsyancılar Pişpek, Tokmak ve Karakul şehirlerini ele geçirip birçok Rus göçmenini öldürdüler. Daha sonra bu isyana Semerkand Özbekleri, Karakalpaklar, Türkmenler ve Kazaklar da katıldı. Semerkand vilayetine bağlı Cizak’ta ayaklanan Özbekler Rus memurlarını öldürdüler. Alman-Avusturya cephesindeki mağlubiyetleri sırasında çıkan bu isyan, hükûmeti son derece endişelendirdi. Türkistan isyanını bastırmak üzere demokrat ve liberal görüşleriyle tanınan General Kuropatkin Türkistan valisi olarak görevlendirildi. İsyan dört ay içinde çok sert biçimde bastırıldı. Devlet tarafından silahlandırılan Yedisu bölgesinin Rus yerleşimcileri Kazak ve Kırgızlara karşı acımasız saldırılar yaptılar. Bu saldırılar 1917 Şubatına kadar devam etti.

Yorumlar
  • 0 Yorum