Adalet Meslek Etiği Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 10 Soru1.Soru
Aile mahkemesinde zabıt katibi olarak çalışan A, icra dairesinde çalışmak üzere mülakata giren kardeşi B'ye referans olmuştur. A'nın bu davranışı esas olarak hangi etik yükümlülüğüne aykırılık teşkil eder?
Tarafsızlık |
Menfaat çatışmasından kaçınma |
Gizlilik |
Eşitlik |
Ehliyet ve özen |
Adalet personelinin çıkar çatışmasından kaçınması için bazı eylemleri kesinlikle yapmaması gerektiği belirtilebilir. Sayılmayan durumlarda ise personel çıkar çatışması riskini daima değerlendirmekle yükümlüdür. Bu çerçevede adalet personeli;
• Resmi görevlerinin ifasında dürüstlüğüne gölge düşürecek çıkar çatışmasından kaçınır. Ayrıca, çıkar çatışmasının farkına varma, çatışmaları Yargıtay’daki uygun makama bildirme ve ortaya çıktıklarında bu çatışmaları sona erdirme konusunda da en üst düzeyde özen gösterir.
• Kendi adına adli kurumlarla, herhangi bir hizmet, satım veya kira sözleşmesi yapamaz. Konumunu, başkalarının dezavantajlı olacağı şekilde, yakın ailesinden herhangi bir kişinin adli kurumlarla yapacağı bir sözleşmeyi garanti altına alacak şekilde kullanamaz.
• Adli kurumlarda işlem yapan taraflara yardım etmesi veya görevinden kaynaklanan nedenlerle işlemlere katılması nedeniyle herhangi bir ücret, bahşiş, ödül vs. alamaz.
• Kendisinin veya bir yakın aile üyesinin adli kurumlarda çalışmak üzere yaptığı başvuru ve görüşmelere katılamaz, aracılık edemez, referans olamaz, yetkililere bu konuda tavsiye ve telkinde bulunamaz.
• Asıl amacının personelin göreviyle ilgili eylemlerini etkilemek olduğu düşünülebilecek kişi veya kuruluşlardan hediye, kredi, indirim, ayrıcalık, burs veya davet talep ve kabul edemez.
Bu sayılan durumlarda ortaya çıkan çıkar çatışmalarını asgariye indirmenin bir güvencesi olarak adli kurumlar adına sözleşme ve ihale yapma yetkisi olan adalet personelinin göreve başlamadan önce ve görevi sırasında yıllık olarak kendisine, eşine ve geçimini kendisi sağlamayan çocuklarına dair mal bildiriminde bulunması gerekir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Aslında bir tür fikir olan adaletin kavramlaştırılmasına duyulan ihtiyacın nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Adaletli bir toplum oluşturabilmek |
Adalet üzerinde düşünebilmek ve konuşabilmek |
Adaletsizliği ortadan kaldırmak |
Adalet ve adaletsizliği birbirinden ayırmak |
Adaletsizliğe yol açan koşulları tespit etmek |
Fikirlerin felsefi düşünmenin konusunu oluşturması kavramlaştırma ile olur. Yani fikirler ancak kavramlaştırılmak suretiyle anlamlı hâle getirilir. Adalet de bir tür fikirdir ve üzerinde düşünebilmek ve konuşabilmek için kavramlaştırılması gerekir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Meslek ahlâkı, herhangi bir meslek mensubuna birtakım ahlâki alışkanlıklar kazandırır.Aşağıdakilerden hangisi bu alışkanlıklardan biri değildir?
İş ortamında saygınlık kazanma |
İş ortamındaki güvenirlik |
İş dünyasında iyi bir imaja sahip olma |
Adım adım zenginleşme |
İş ortamında kabul görme |
Meslek ahlâkı, herhangi bir meslek mensubuna birtakım ahlâki alışkanlıklar kazandırır. Bu alışkanlıklara
örnek olarak şunlar gösterilebilir:
-iş ortamında saygınlık kazanma,
-iş ortamındaki güvenirlik,
-iş dünyasında iyi bir imaja sahip olma,
-meslek hayatında karşılaşılacak problemlerin çözümünde kolaylık görme,
-ahlâki değerlerle kalite yönetimi, stratejik planlama gibi alanların yönetilmesine de yardımcı olma,
-ahlâki değerlerle kurumların sosyal sorumluluklarını düzenli bir şekilde yerine getirmesini sağlama,
-ahlâki değerlerle haksız rekabetin engellenmesini sağlama,
-iş ortamında kabul görme.
4.Soru
Geleneksel ahla^ki kontrol mekanizmalarının devreden çıkmasının bir sonucu olarak modern toplumlarda oluşan ahlaki boşluk Durkheim'a göre hangi kurum tarafından doldurulmuştur?
Geleneksel ahla^ki kontrol mekanizmalarının devreden çıkmasının bir sonucu olarak modern toplumlarda oluşan ahlaki boşluk Durkheim'a göre hangi kurum tarafından doldurulmuştur?
Meslek örgütleri |
Örgün eğitim |
Kurumsallaşmış ideolojiler |
Devlet yöetimi |
Fabrikalar |
Geleneksel ahla^ki kontrol mekanizmalarının devreden çıkmasının bir sonucu olarak modern toplumlarda bir ahla^ki boşluk oluşmuştur. Fakat biraz önce de belirttiğimiz gibi ahla^k dışı bir toplum mümkün değildir. Durkheim, bu boşluğu dolduracak başka bir mekanizma arar. Bu mekanizmayı ise meslek örgütlerinde bulur.
5.Soru
Aşağıdaki durumlardan hangisi yasaklı olduğu haller dışında, hakimin tarafsızlığını şüpheye düşüren hallerden biridir?
Hakimin davanın tarafı olması |
Hakimin kuzeninin davanın tarafı olması |
Hakimin eşinin davanın tarafı olması |
Hakimin çocuğunun davanın tarafı olması |
Hakimin babasının davanın tarafı olması |
Hakimin kendisinin, eşinin, çocuğunun ve babasının davaya taraf olduğu durumlar, davaya bakmasının yasak olduğu ve sınırlı sayma niteliğindeki hallerdendir. Ancak kuzen gibi dördüncü dereceden akrabalık ilişkisinin bulunduğu kişilerin davaya taraf olduğu durumlar, yasaklı olduğu haller dışında, hakimin tarafsızlığını şüpheye düşüren hallerdendir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.
6.Soru
Birinci kuşak haklarının güvence altına alınmasında aşağıdakilerden hangisi itici güç görevi görmüştür?
Burjuvazi |
İşçi sınıfı |
Locke |
Magna Carta |
BM İnsan Hakları Evrensel Bildirisi |
Birinci kuşak hakların güvence altına alınmasında burjuvazi itici güç idi.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Suçların ve Cezaların Kanuniliği İlkesinin bir ihlalidir?
Bir kimsenin aşırı derecede uzun bir süre yargılanması. |
Yargılamayı takip etmek isteyenleri engelleyen kimseler hakkında tedbir alınmaması. |
Bir kimsenin eylemde bulunduğu zamanda suç sayılmayan bir fiilinden dolayı hüküm giymesi. |
Davanın taraflarının iddialarını, delillerini, tanıklarını, belgelerini sunabilmeleri için makul ölçüde dengeli olanaklara sahip olmaması. |
Tarafların, yargılama esnasında ortaya konulan her türlü bilgi, belge ve delile ulaşamamaları. |
Suçların ve cezaların kanuniliği ilkesi yahut kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi, kimsenin eylemde bulunduğu zamanda suç sayılmayan bir fiilinden dolayı yargılanamaması; dolayısıyla, bu fiilden ötürü hakkında hüküm verilememesi anlamına gelmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.
8.Soru
Eşitlik ilkesinin içeriğinin somutlaştırılması nasıl gerçekleştirilebilir?
Fırsat eşitliği ile |
Ayrımcılık yasağı ile |
Sonuç eşitliği ile |
Evrensellik ile |
Mücadele ile |
Ayrımcılık yasağı ise eşitlik ilkesinin içeriğinin somutlaştırılmasını, içinin doldurulmasını sağlar. Zira her insan aynı koşullarda dünyaya gelmediği gibi pek çok insan cinsiyeti, cinsel yönelimi, derisinin rengi vb gibi nedenlerle ayrımcı uygulamalara maruz kalmaktadır. Nitekim insan haklarına dair temel belgelerde ayrımcılık yasağına özel bir önem verilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
9.Soru
Bangalor Yargısal Davranış İlkeleri hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan bir grup tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda 2001 yılında hazırlanmıştır. |
İsmini hazırlandığı şehirden alır. |
Pek çok ülkede yargısal etiğe ilişkin olarak yapılan düzenlemelere veya tavsiyelere temel teşkil etmiştir. |
27 Haziran 2006 tarih ve 315 sayılı Kararıyla bu metnin dikkate alınmasını Türk hâkim ve Cumhuriyet savcılarına tavsiye etmiştir. |
İlk hazırlandığı ilkeler halen geçerlidir. |
Bangalor Yargısal Davranış İlkeleri, Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan bir grup tarafından yürütülen çalışmalar sonucunda 2001 yılında Hindistan’ın Bangalor kentinde kabul edilmiş, bunu takiben 2002 yılında, çeşitli ülkeleri temsil eden hâkimlerin katıldığı ve Lahey’de düzenlenen toplantıda yapılan değişikliklerle son halini almıştır. Bu metin, pek çok ülkede yargısal etiğe ilişkin olarak yapılan düzenlemelere veya tavsiyelere temel teşkil etmiştir, bugün de aynı etkisini devam ettirmektedir. Nihayetinde Türkiye özelinde de Hakimler ve Savcılar Kurulu (o zamanki adlandırılışıyla Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu), 27 Haziran 2006 tarih ve 315 sayılı Kararıyla bu metnin dikkate alınmasını Türk hâkim ve Cumhuriyet savcılarına tavsiye etmiştir.
10.Soru
Uluslararası Hâkimler Birliği (International Association of Judges) tarafından 1999 yılında, 42 ülkeden hâkim örgütlerinin temsilcilerinin katıldığı Tayvan’daki toplantı sonunda kabul edilen ve on beş maddeden oluşan uluslararası metin aşağıdakilerden hangisidir?
Yargı Bağımsızlığı Hakkında Temel İlkeler |
Evrensel Hâkimler Şartı |
Hâkimlerin Statüsüne İlişkin Avrupa Şartı |
Savcılar İçin Etik ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları |
Yargıtay Yargı Etiği Kuralları |
Uluslararası Hâkimler Birliği (International Association of Judges) tarafından 1999 yılında, 42 ülkeden hâkim örgütlerinin temsilcilerinin katıldığı Tayvan’daki toplantı sonunda kabul edilen ve on beş maddeden oluşan Evrensel Hâkimler Şartı da uluslararası bir metindir.