Afet Psikolojisi ve Sosyolojisi Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Pekin Deklarasyonunda aşağıdaki hangi konuya dikkat çekilmiştir?
Doğal afetlerin kadınlar üzerindeki etkilerinin varlığı |
Geleneksel cinsiyet rolleri |
Mülkiyet haklarından yoksunluk |
Siyasi alana katılma potansiyeli |
Yeni sosyal roller ile tanışmak |
1995 yılındaki Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu olduğunu ifade etmektedirler. Bu deklarasyona göre, doğal afetlerin kadınlar üzerindeki etkilerinin varlığı kabul edilmiş ve bu etkilere yönelik olarak ulusal ve uluslararası girişimlerin önemine dikkat çekilmiştir.
2.Soru
I.Toplum temelinde yapılacak müdahalelerin dayandığı temel ilke, güvenliği sağlamak olmalıdır. II.Toplum temelli psikososyal müdahalelerin temel amacı çocukları ve gençleri etken kimliğinden, edilgen kimliğine doğru desteklemektir. III.Toplum temelli psikososyal müdahaleler planlanırken, farklı yaş gruplarının gelişimsel özellikleri ve gereksinimleri dikkate alınmaz, tek bir plan oluşturulur. IV.Toplumsal müdahalelerin anne babaları ya da tüm aileyi de içermesi gerekir. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri toplum temelli müdahaleler için doğrudur ?
I-IV |
II-III |
I-III |
II-IV |
III-IV |
Psikososyal çalışmalar planlanırken, çocukların kendilerini güvende hissetmeleri öncelikli tutulmalıdır. Dolayısıyla, toplum temelinde yapılacak müdahalelerin dayandığı temel ilke, güvenliği sağlamak olmalıdır. (I)
Afetler, beraberlerinde getirdikleri pek çok yıkıcı etki nedeniyle çocukların kendilerini yaşam üzerinde herhangi bir kontrolü olmayan, “edilgen” birer “mağdur” olarak görmelerine yol açmaktadır. Toplum temelli psikososyal müdahalelerin temel amacı çocukları ve gençleri bu “mağdur” kimliğin-den, “ayakta kalan” kimliğine doğru desteklemektir. Bir başka deyişle, edilgen kimlikten sıyrılıp, kendilerini etkin birer birey olarak algılamalarına yardımcı olmaktır. (II)
Toplum temelli psikososyal müdahaleler planlanırken, farklı yaş gruplarının gelişimsel özellikleri ve gereksinimleri dikkate alınarak, buna uygun düzenlemeler yapılmalıdır. Küçük yaştaki çocukların psikososyal gelişimi ve uyumu açısından temel güven duygusu merkezî bir öneme sahiptir. (III)
Çocukların iyilik hâlini belirleyen en önemli etken, anne babalarının psikolojik iyilik hâli olduğundan, çocukları hedefleyen toplumsal müdahalelerin anne babaları ya da tüm aileyi de içermesi gerektiği unutulmamalıdır. (IV)
3.Soru
I. U¨reme ile ilgili minimum iş
II. C¸ocukları büyütme
III. Yemek pişirme
IV. Karar verme gücü elinde
Yukarıdakilerden hangileri üremede erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerindendir?
I. U¨reme ile ilgili minimum iş
II. C¸ocukları büyütme
III. Yemek pişirme
IV. Karar verme gücü elinde
Yukarıdakilerden hangileri üremede erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerindendir?
II-III-IV |
I-III-IV |
I-IV |
II-III |
I-III |
Çocukları büyütme ve yemek pişirme kadınların toplumsal cinsiyet rollerinden olduğu için doğru cevap C'dir.
4.Soru
I- Genellikle yeniden üretim rolüne dayalı işler
II- Görünmez üretim rolü
III- Yüksek ücret
IV- Geçimi sağlayıcı olarak kabul edilme
Yukarıdakilerden hangileri Pincha'ya göre toplumda üretim rolü bağlamında erkeğe atfedilen toplumsal cinsiyet rolleri arasında yer alır?
II ve IV |
I ve IV |
II ve III |
III ve IV |
I ve II |
III- Yüksek ücret
IV- Geçimi sağlayıcı olarak kabul edilme
5.Soru
"Hegemonik erkeklik" kavramı, aşağıdakilerden hangisinde doğru biçimde ifade edilmiştir?
Kendini farklı biçimde tanımlayan erkektir. |
Kültürden bağımsızlaşan erkeklerdir. |
Metropollerde yaşayan maskülen erkeklerdir. |
Toplumda kabul gören erkeklik anlayışı ve pratiğidir. |
Toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınamayan erkekliktir. |
Connell (2000) tarafından “hegemonik erkeklik” olarak ifade edilen kavram, toplumda baskın olan, kabul gören erkeklik anlayış ve pratiklerini kapsamaktadır. Bu anlayış ve pratikler sabit bir kimlik değildir, zamana ve koşullara göre değişiklik göstermektedir.
6.Soru
Psikososyal destek ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
Psikolojik problemlere sınırlı şekilde odaklanır. |
Sosyal birlikteliği destekler. |
Afetzedelerin saygınlığını ve bağımsızlığını destekler. |
Psikolojik sorunların gelişmesini engellemeyi hedefler. |
Sosyal dağılmayı engellemeyi hedefler. |
Psikolojik problemlere sınırlı biçimde odaklanır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afetlerin hemen hepsinde gözlenebilen ortak özelliklerden biri değildir?
Afetler, afet öncesi ile kıyaslandığında toplumun farklı kesimleri için yeni fırsatları beraberinde getirebilmektedir. |
Afetler, afet öncesi ile kıyaslandığında toplumun farklı kesimlerinin kendilerine özgü bağımsız bir ekonomik kalkınma sağlamasına yol açmaktadır. |
Afetler, afet öncesinde kendi kendine yetebilme kapasitesine sahip olan toplumun belirli bir süre dışarıya bağımlı hale gelmesine neden olmaktadır. |
Afetler, meydana geldikleri toplum ya da onun alt kesimlerinde geçici olarak statükoyu bozmaktadırlar. |
Afetler, meydana geldikleri toplum ya da onun alt kesimlerinde fiziksel ve ekonomik alanlarda ve toplum üyelerinin yaşam durumlarında önemli sorunlara yol açmaktadırlar. |
Genel olarak hemen hemen afetlerin hepsinde bazı ortak noktalar bulunmaktadır:
• Afetler, meydana geldikleri toplum ya da onun alt kesimlerinde geçici olarak-kısa ya da uzun süreli olabilir- normal işleyişi (statükoyu) bozmaktadırlar.
• Afetler, meydana geldikleri toplum ya da onun alt kesimlerinde fiziksel ve ekonomik alanlarda ve toplum üyelerinin yaşam durumlarında önemli sorunlara (ölüm, yaralanma gibi) yol açmaktadırlar.
• Afetler, afet öncesinde kendi kendine yetebilme kapasitesine sahip olan toplumun ya da onun alt kesimlerinin belirli bir süre dışarıya bağımlı hale gelmesine neden olmaktadır.
• Afetler, afet öncesi ile kıyaslandığında toplumun farklı kesimleri için yeni fırsatlar, daha iyi koşulları beraberinde getirebilmektedir.
8.Soru
Afetlerin sosyal boyutu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Yetişkin erkekler afet tartışmalarında sosyal sermayeleri yüksek olan kesimler arasında kabul edilir. |
Belirli sosyal grup içinde olmayan kişilerin afet kaynaklı mağduriyetlerinden daha kısa içinde kurtulduklarına dair çalışmalar mevcuttur. |
Afet topluluklarına yönelik yalnızca ayni ve nakdi yardımlar sosyal destek kapsamda ele alınmaktadır. |
Afet sonrasında farklı sosyal kesimler arasında güven inşası mümkündür. |
Sosyal desteğin afetzedeler tarafından algılanış biçimi desteğin niteliğini değiştirmez. |
Sosyal sermayenin önemli bir bileşeni olan güven ile afet arasındaki ilişkiyi ortaya koyan çalışmalar, afet sonrasında farklı sosyal kesimler arasında güven inşasının mümkün olduğundan bahsetmektedir. Özellikle afet zararlarını azaltmada birinci dereceden sorumlu olan kamu temsilcilerinin bu konuda yetersiz kalmaları durumunda, afet topluluğunda tanıdık olmayan dışarıdan yardıma gelen farklı sivil oluşumlara karşı büyük güven duyduklarını dile getirmektedirler. Doğru yanıt D'dir.
9.Soru
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı tarafından 2013 yılında başlatılan projenin adı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir ?
Genç Gönüllüler Afete Hazırlanıyor |
Afete Hazır Türkiye |
Afetle Mücadele Hareketi |
Afete dirençli toplum |
Afetle Başa Çıkma |
Misyonunu “afetlere dirençli toplum” olarak belirleyen Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bu bilinçle, 2013 yılında zihniyet dönüşümünü esas alan; farkındalık, bilinçlendirme ve gönüllüler oluşturmayı amaçlayan Afete Hazır Türkiye eğitim seferberliğini başlatmıştır. Afete Hazır
Aile, Afete Hazır İş Yeri ve Afete Hazır Okul kampanyalarından oluşan Afete Hazır Türkiye projesi ile bugüne kadar 3 milyonu aşkın vatandaşa afet bilinci eğitimleri verilmiştir
10.Soru
Afet topluluğunun üyelerini daha dirençli, özgüveni yüksek kişiler haline getiren durum aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal sermaye |
Sosyal direnç |
Sosyal gelişim |
Sosyal paylaşım |
Sosyal destek |
Genellikle kriz anlarında ortaya çıkan ve arkadaş, aile gibi tanıdık ve yakın sosyal çevre ya da hiçbir bağlantısı olmayan farklı sosyal kesimler tarafından sağlanan yardımları ifade eden sosyal destek, afet topluluğunun
üyelerini daha dirençli, öz güvenleri yüksek kişiler hâline getirmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaşlıların afet nedeniyle yaşadıkları sorunlar arasında yer almamaktadır?
Gelir |
Yiyecek ve beslenme |
Sosyal katılım |
Sağlık hizmetlerine ulaşım |
Barınma |
Yaşlılar afet nedeniyle temel anlamda aşağıdaki alanlarda sorunlar yaşamaktadırlar:
-Gelir
-Sağlık hizmetlerine erişim
-Barınma
-Yaşlılara özel sağlık hizmetlerine ulaşım
-Yiyecek ve beslenme
-Aileden izole olma ya da uzaklaşma
Doğru yanıt C seçeneğidir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afetin yarattığı kaos ortamında kadın ve kızların, erkeklere nazaran daha kırılgan olmasının arkasında yatan nedenlerden birisi olarak gösterilemez?
C¸ocuk doğurma ve büyütme ile ilgili faktörler |
Okuma yazma ve okullaşma seviyesinin oranının yüksek olması |
Aile içindeki tüm kesimlerin (çocuk, yaşlı, hasta, engelli, genç gibi) bakımından sorumlu olması |
Cinsel istismara, hane içi ve dışı şiddete yüksek oranda maruz kalma riski |
Sosyal hareketlilik açısından sınırlılıklar, bunun yanı sıra sosyal ve kültürel olarak kadınların erkeklere bağımlı olması durumu |
Afetin yarattığı kaos ortamında kadın ve kızların, erkeklere nazaran daha kırılgan olmasının arkasında yatan nedenleri Ariyabandu and Wickramasinghe (2004) şu şekilde sıralamaktadır:
-
Sosyal hareketlilik açısından sınırlılıklar, bunun yanı sıra sosyal ve kültürel olarak kadınların erkeklere bağımlı olması durumu,
-
Uyarı bilgilerine ulaşmada ve bu uyarılara tepki verme (afet anında yapılması gereken davranışlar) konusunda sınırlılıklarının ve zayı ıklarının olması durumu,
-
Cinsel istismara, hane içi ve dışı şiddete yüksek oranda maruz kalma riski,
-
C¸ocuk doğurma ve büyütme ile ilgili faktörler,
-
Okuma yazma ve okullaşma seviyesinin oranının düşük olması ve
-
Aile içindeki tüm kesimlerin (çocuk, yaşlı, hasta, engelli, genç gibi) bakımından sorumlu olması.
Doğru cevap B seçeneğidir.
13.Soru
I- Düşük
II- Sakatlık
III- Öfke
IV- Alınganlık
Yukarıdakilerden hangileri afetlerin kadınlar üzerindeki olumsuz fiziksel etkilerindendir?
I ve II |
III ve IV |
II ve III |
I ve IV |
II ve IV |
Düşük ve sakatlık
14.Soru
Afetlerin çocuklar üzerinde etkisi dikkate alındığında aşağıdaki seçeneklerden hangisi söylenemez ?
Daha alt sosyoekonomik seviyede olan çocuklar daha çok etkilenirler . |
Tüm çocuklarda afet sonrası belirtiler ortalama bir yıl içerisinde kaybolur. |
Okul hayatlarının sekteye uğraması problemleri artırabilir. |
Bedensel engelli bireyler daha olumsuz etkilenebilirler . |
Anne baba tutumu çocukların psikolojik problemlerinin süresi ve yoğunluğu üzerinde etkilidir. |
Afetlerin olumsuz etkilerinin ne kadar süreceği sorusunu, her bir çocuğun içinde bulunduğu koşulları dikkate alarak cevaplamak mümkün olabilir. Diğer bir ifade ile iyileşme için gerekli kaynak ve hizmetlere ulaşma konusunda çocuk ve ebeveynlerinin sahip olduğu bilgi ve imkânlar ile çocukların daha önce bahsedilen bireysel özellikleri iyileşme süresini etkilemektedir.
15.Soru
Geleneksel cinsiyet rollerinin ataerkil düşünce yapısı ve pratiğinin somut unsurlarından biri olması olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sembolik şiddet |
Sosyal sermaye |
Duygusal etkiler |
Stratejik ihtiyaç |
Toplumsal cinsiyet güç ilişkileri |
Geleneksel cinsiyet rollerinden biri olan annelik rolünü içselleştirmiş olmak, diğer bir deyişle anneliğin gereklerini yerine getirmeye çalışmak ya da yerine getirememek kadının psikolojik sağlığına olumsuz yansımaktadır.
Bu durumu Bourdieu (1980)un sembolik şiddet kavramı ile açıklamak
mümkün olabilmektedir. Geleneksel cinsiyet rollerinin ataerkil düşünce yapısı ve pratiğinin somut unsurlarından biri olması olarak ifade edilen bu durum, kadının kendisini zor koşullarda bile öncelikli olarak yapması gereken işin annelik statüsünün gereğini rollerini yerine getirme konusunda zorunlu hissetmesine neden olabilmektedir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangileri afet ve afet riski ile ilgili çalışma alanlarının
temel ilgisini oluşturmaktadır?
- düzenin bozulmasına yönelik hissedilen korku
- ekonominin sekteye uğraması
- sosyal hizmetlerin sekteye uğraması
I |
II |
II-III |
I-II-III |
I-III |
I-II-III
17.Soru
Seçeneklerden hangisi afetlerin iktisadi etkilerinden biri değildir?
Emek ve beşerî sermaye kaybı veya göçü |
Üretim (iktisadi faaliyet) alanlarını tahrip etmesi |
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) ekonomik faaliyetlerine geri döndürülemez şekilde zarar vermesi |
Satış-pazarlama ve dağıtım akışını sekteye uğratması |
Toplumsal psikolojiyi bozması |
Afetlerin ve benzer şekilde salgın hastalıklar, şiddet, iklim değişikliğinin etkileri dolaylı olarak
iktisadi yaşam üzerinde görülmekte, üretim faaliyetlerinden ticari işlemlere ve finansal hizmetlerden uluslararası rekabete kadar çok yönlü olarak ulusal ekonomiye yansımaktadır.
Afetlerin ortaya koyduğu iktisadi etkiler, emek ve beşerî sermaye kaybı (veya göçü), üretim (iktisadi faaliyet) alanlarını tahrip etmesi ve satış-pazarlama ve dağıtım akışını sekteye uğratması şeklindedir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir toplumun afet riskini belirleyen etmenler arasında sayılamaz?
Gelişmişlik düzeyi |
Farkındalık düzeyi |
Genetik faktörler |
Kamu otoritelerinin önlemleri |
Sivil toplum kuruluşlarının varlığı |
Toplumlar, yaşadıkları coğrafyaya bağlı olarak karşı karşıya oldukları afet riskleri ile birlikte yaşamak ve bu yönde alınacak tedbirlerle toplumsal kırılganlıkları en aza indirgemek durumundadır. Bu aşamada toplumların gelişmişlik düzeyleri, toplumsal farkındalık düzeyleri, kamu otoritelerinin politik ve idari önlemleri, sivil toplum kuruluşlarının varlığı ve etkinliği gibi pek çok konu süreç açısından belirleyici hâle gelmektedir. Doğru yanıt C'dir.
19.Soru
Tüm dünyada afetlere yönelik planlama, risk azaltma
ve hazırlık kültürünü yaymayı amaçlayan Dünya Afet
Risk Azaltma Günü, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun kararı ile ilk kez hangi yıl yapılmıştır?
1989 |
1998 |
1982 |
1985 |
1977 |
Tüm dünyada afetlere yönelik planlama, risk azaltma
ve hazırlık kültürünü yaymayı amaçlayan Dünya Afet
Risk Azaltma Günü, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun kararı ile ilk kez 1989 yılında yapılmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ruh sağlığı ve psikolojik destek katmanları arasında yer almaz?
Medya ve kamuoyu desteği |
Temel hizmetler ve güvenlik |
Toplumsal destek ve aile desteği |
Odaklı, genel hizmetler |
Özel hizmetler |
Afetler sonrası uygulanacak psikososyal destek, dört katman hâlinde incelenmektedir. Bunlar en alt katmandaki temel hizmetler ve güvenlik, sonrasında toplumsal destek ve aile desteği, sonrasında odaklı, genel hizmetler ve en son özel hizmetler olmak üzere dört adettir. Doğru yanıt A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ