Afet Senaryosu ve Tatbikatlar Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Planlar ve senaryolar hazırlanırken aşağıdaki varsayımlardan hangisi dikkate alınmamalıdır?
Tahliye ve yerleştirme gerekebileceği |
Kontrollü nüfus hareketlerinin olabileceği |
Kültürel ve tarihi mirasın etkilenebileceği |
Komşu ülkelerde yaşanabilecek afetlerin ülkemizi de etkileyebileceği |
Yaşanan afetler sonrası ekonomik krizlerin tetiklenebileceği |
• Muhtemel afetin geçmiş yıllarda o bölgede meydana gelen en büyük çaplı afetten daha büyük ve yaygın olabileceği, geçmişte bilinen afet hasarı olmasa dahi afet tehlike haritasındaki olası afetlerin meydana gelebileceği, • Küresel ısınma, iklim değişikliği, kuraklık gibi yavaş gelişen doğal afetlerin süreç içinde daha önceden hiç yaşanmamış sonuçlar doğurabileceği, • Afetlerde yangınların çıkabileceği, sanayi ve enerji tesislerinde yangın, patlama, kimyasal sızma, akaryakıt veya petrol sızıntısı ve gaz kaçakları gibi ikincil afetlerin meydana gelebileceği, aynı anda birden fazla afetle mücadele edilmesi gerekebileceği, • Zarar gören binaların çok olabileceği, açıkta kalan ailelerin barınma problemlerinin artabileceği, • Afet bölgesi ve dışında ulaşım talebinin artabileceği, • Ulaşım yollarında ve tesislerinde hasarlar meydana gelebileceği, ulaşımın bir süre aksayabileceği veya durabileceği, • Barajların, santrallerin, akaryakıt depo ve tesisleri ile diğer önemli bina ve tesislerin hasar görebileceği veya tamamen yıkılabileceği, bu hasarlardan kaynaklanan can, mal ve kayıpların olabileceği, • İletişim ve haberleşme sistemlerinin kesintiye uğrayabileceği, • Elektrik, doğalgaz, içme suyu, arıtma ve kanalizasyon tesislerinin ağır hasar görebileceği ve çalışamaz hale gelebileceği, bu durumun susuzluğa ve salgın hastalıklara yol açabileceği, ısınma, aydınlatma ve enerji sorunlarının ortaya çıkabileceği, • Afetin, gece veya sabaha karşı meydana gelebileceği, mesai saatleri içerisinde veya tatil günlerinde, kış veya yaz şartlarından birisinde olabileceği, • Hasarın büyük olabileceği, enkaz altında insanların kalabileceği, • Kuvvetli artçı veya başka depremler sonucunda binaların hasar düzeyinin artabileceği hatta yıkılabileceği, • Gıda, ilaç, ısınma, barınma vb. temel ihtiyaçlarda sıkıntılar meydana gelebileceği, • Hükümet binası, sağlık ve eğitim tesisleri gibi kritik tesislerin hasara uğrayabileceği, • Görevli personel ve ailelerinin de afetten etkilenebileceği, • Afet bölgesinde görevlendirilen ekiplerin de barınma, ısınma, yiyecek ve içecek ihtiyaçlarının olabileceği, • Yiyecek, içecek, giyecek, barınma ve benzeri acil yardım ihtiyaçlarının belirlenmesinde ve temininde acil yardım süresinin 15 günden daha fazla olabileceği, • Kış ve yaz şartlarının genel hayatı etkileyecek derecede olumsuz geçebileceği, yaz aylarında gerçekleşen bir afetin etkilerinin kış aylarında da devam edebileceği, • Afetin ve varsa ikincil afetlerin etki alanının birden fazla ili kapsayacak büyüklükte olabileceği, bu nedenle destek illerin de yardımına ihtiyaç duyulabileceği, • Olay bölgesinde incinebilir gruplar ve yabancı uyruklu kişilerin olabileceği, • Kontrolsüz nüfus hareketlerinin olabileceği, • Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer-KBRN tehdit ve tehlikelerinin olabileceği, • Karantina önlemlerinin gerekebileceği, • Tahliye ve yerleştirme gerekebileceği, • Kültürel ve tarihi mirasın etkilenebileceği, • Komşu ülkelerde yaşanabilecek afetlerin ülkemizi de etkileyebileceği, • Yaşanan afetler sonrası ekonomik krizlerin tetiklenebileceği, Bu sayılan varsayımlar geneldir. Bölgenin tehlikesi, riski, zarar görebilirliği dikkate alınarak oluşabilecek veya oluşma olasılığı olan her afet için bilimsel kriterlere uygun bir şekilde hazırlanacak olan afet senaryolarının bu varsayımları da göz önüne alarak yapılmasında çok büyük yarar vardır. Planlarında senaryolardan elde edilen sonuçlar doğrultusunda yapılması gerekir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi acil durum senaryoları hazırlanmadan önce yapılması gerekenlerden biri değildir?
Çalışma ortamının değerlendirilmesi |
iş ekipmanı ve çevre şartlarının dikkate alınması |
İl afet ve acil durum müdürlüğü ile iletişim kurulması |
Kullanılan maddelerin gözden geçirilmesi |
Mevcut durumun değerlendirilmesi |
Acil durum senaryoları hazırlanmadan önce çalışma ortamı, mevcut durum, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak ve tehlike ve risk analizleri yapılarak meydana gelebilecek ve çalışan ile çalışma çevresini etkileyecek acil durumlar önceden değerlendirilerek olası acil durumlar belirlenmelidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kuraklık-Açlık tehlike türünün ölçülmesi imkansız zarar görebilir unsurlarındandır?
Tarım ürünleri |
Tarım stokları |
Toprak verimi |
Çevrenin ve dengelerin bozulması |
Canlı hayvan kaybı |
Çevrenin ve dengelerin bozulması Kuraklık-Açlık tehlike türünün ölçülmesi imkansız zarar görebilir unsurlarındandır, diğer şıklarda verilenler aynı tehlike türünün ölçülebilir zarar görebilir unsurlarıdır.
4.Soru
Yerleşim birimi ölçekli yapılacak afet senaryoları çalışmalarında afet tehlikesi ve riskini belirleyebilmek için ne yapılması zorunludur?
Afet senaryosu tatbikatı |
Afet bilgi sistemi kullanılması |
Veri tabanı oluşturulması |
Tam ölçekli tatbikatlar yapılması |
Mikrobölgeleme çalışmaları yapılması |
Yerleşim birimi ölçekli yapılacak afet senaryoları çalışmalarında afet tehlikesi ve riskini belirleyebilmek için mutlaka mikrobölgeleme çalışmalarının yapılması veya var olanlarından yararlanılması gerekir. Doğru cevap E'dir.
5.Soru
1755 Lizbon Tsunamisi ile ilgili bilgilerden hangisi doğrudur?
Günü kurtarmak mantığı benimsenmiştir. |
Ahşap malzeme yerine ev yapımında taş ve tuğla malzemelerin kullanımı önem kazanmıştır. |
Tarihteki ilk koordinatif afet müdahalesidir. |
Yiyecekler karaborsaya düşmüştür. |
Kent dışından yiyecek temini sağlanamamıştır. |
Lizbon depremi ve sonrasında yaşananlar, aynı zamanda tarihteki ilk koordinatif afet müdahalesinin de başarılı bir şekilde uygulandığı depremdir. Afet yönetimi disiplini açısından depremin yapılar üzerine olan etkilerinin incelenmesi ve elde edilen bulguların kentin yeniden imarı esnasında kullanılması 18. yüzyıl için son derece önemli bir yenilik olmasının yanında; yapılan müdahalenin “günü kurtarmak” mantığı yerine uzun dönemli bir stratejiye bağlı olması da çok önemlidir. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
17 Ağustos 1999 depremi, insan topluluklarını ve yerleşim birimlerini zarar görebilir hale getiren ana faktörlerden hangisi için bir örnek oluşturur?
Hızlı nüfus artışı |
Bilgisizlik, bilinçsizlik ve eğitim eksikliği |
Hızlı ve denetimsiz kentleşme ve sanayileşme |
Yoksulluk ve az gelişmişlik |
Yaşam tarzında meydana gelen büyük değişimler |
Hızlı ve denetimsiz kentleşme ve sanayileşme plansız ve denetlenmeden yapılmış yani kurallara uyulmadan yapılmış yapıları da beraberinde getirdiği için zarar görebilirliği oldukça artırmaktadır. Bunun çok acı bir örneği 17 Ağustos 1999 depremi sonrası açıkça görülmüştür.
7.Soru
Belirli bir alan veya bölgede tehlikelerin büyüklük, tekrarlanma, olma olasılığı, belirsizlikler gibi özellikleri ile ortaya çıkarılmasına ilişkin değerlendirme çalışmalarına ne ad verilir?
Tehlike değerlendirmesi |
Risk tespiti |
Olası hasar tahmini |
Tehlike olasılığı analizi |
Zarar görebilirlik |
AFAD tehlike değerlendirmesini; "Belirli bir alan veya bölgede tehlikelerin büyüklük, tekrarlanma, olma olasılığı, belirsizlikler gibi özellikleri ile ortaya çıkarılmasına ilişkin değerlendirme çalışmalar" şeklinde tanımlar.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kuraklık ve açlık kapsamında 'Ölçülebilir Zarar Görebilir Unsurlar' arasında yer almaktadır?
Topluluğun dağılması |
Tarihi ve kültürel değerler |
Sosyal düzenin bozulması |
Topluluğun dağılması |
Tarım ürünleri ve stokları |
Tarım ürünleri ve stokları, toprak verimi, canlı hayvan kaybı ve insan sağlığı kuraklık ve açlık kapsamında 'Ölçülebilir Zarar Görebilir Unsurlar' arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afet sonucu doğuran olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edilmesi ve afetten etkilenen topluluklar için daha güvenli ve gelişmiş yeni bir yaşam çevresi oluşturulabilmesi için toplumca yapılması gereken topyekûn mücadele sürecine ne ad verilir?
Tatbikat |
Kaynak oluşturma |
Arama kurtarma |
Kriz yönetimi |
Afet yönetimi |
Afet yönetimi; afetlerin önlenmesi ve zararlarının azaltılması, afet sonucu doğuran olaylara zamanında, hızlı ve etkili olarak müdahale edilmesi ve afetten etkilenen topluluklar için daha güvenli ve gelişmiş yeni bir yaşam çevresi oluşturulabilmesi için toplumca yapılması gereken topyekûn bir mücadele süreci olarak tanımlanmaktadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi teknolojik afetler kapsamında 'Ölçülmesi İmkânsız Zarar Görebilir Unsurlar' arasında yer almaktadır?
Kültürel değer ve güven kaybı |
Hayvan ve zirai ürün kayıpları |
Üretim kayıpları |
Sağlık problemleri |
Yakın çevrede can kaybı |
Yakın çevrede can kaybı, sağlık problemleri, hayvan ve zirai ürün kayıpları ve üretim kayıpları ölçülebilen zarar görebilir unsurlar arasında yer alır. Kültürel değer ve güven kaybı ise ölçülemez unsurlar arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
Bir bölgenin yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük olması kaçıncı derece deprem tehlikesi altında olduğunu gösterir?
I |
II |
III |
IV |
V |
Yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük olması beklenen bölgeler I. derece, 0.30-0.40 g arasında olması beklenen bölgeler II. derece, 0.20-0.30 g arasında olması beklenen bölgeler III. derece, 0.10- 0.20 g arasında olması beklenen bölgeler IV. derece ve 0.1 g’den küçük olması beklenen bölgeler V. derece deprem tehlikesi altında olan bölgeleri göstermektedir.
12.Soru
Tehlike analizinin tanımlanmasında aşağıdakilerden hangisine yer verilmez?
Tehlikenin kaynağı |
Tehlikenin büyüklüğü |
Tehlikenin oluş sıklığı |
Tehlikenin süresi |
Tehlikenin subjektif yorumlanması |
Tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, oluş sıklığı, süresi ve olası etkileri ile ilgili bilgilerin toplanması ve belirlenmesine yönelik çalışmalar tehlike analizi
olarak tanımlanır (AFAD, 2014).
13.Soru
Türkiye Nüfusunun yüzde kaçı I. derece deprem tehlikesi altında bulunan bölgelerde yaşamaktadır?
%25 |
%30 |
%38 |
%45 |
%54 |
I. derece deprem tehlikesi altında bulunan bölgeler Türkiye yüz ölçümünün % 42’sini oluşturur. Bu bölgelerde yaşayan insanlar ise toplam nüfusumuzun %45’ini oluşturmaktadır.
14.Soru
Seçeneklerden hangisi toplumlar için tehlike oluşturan ana olay türleri arasında yer almaz?
Doğa kaynaklı olaylar |
Şiddete dayalı olaylar |
Kaynağı bilinemeyen doğaüstü olaylar |
Bozulmaya dayalı olaylar |
Eğitim eksikliği ve yetersizliklere dayalı olaylar |
Kaynağı bilinemeyen doğaüstü olaylar toplumlar için tehlike oluşturan ana olay türleri arasında yer almaz.
15.Soru
Afet ile ilgili aşağıda verilmiş olan faktörlerden hangisi kökeni itibariyle diğerlerinden farklıdır?
Hızlı ve kontrolsüz nüfus artışı |
Bilgisizlik ve eğitim eksikliği |
Denetimsiz kentleşme |
Olayın fiziksel büyüklüğü |
Ormanların ve çevrenin tahribi |
Olayın fiziksel büyüklüğü dışında kalanların hepsi doğa kökenli değil, aksine insanın aktiviteleriyle ilgilidir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.
16.Soru
Bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan analize ne ad verilir?
Tehlike analizi |
Zarar Görebilirlik Analizi |
Fiziksel analiz |
Ekonomik analiz |
Sosyal analiz |
Zarar Görebilirlik Analizi, bir toplumun, bir yapının veya hizmetin, tehlike oluştuğunda görebileceği hasar veya zararın olası ölçüsünün belirlenmesi amacıyla yapılır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi afet yönetim sisteminin müdahale aşamalarından biridir?
Kaynak sağlamak |
Fiziksel/yapısal zarar azaltma çalışmaları |
Güvenlik, çevre sağlığı |
Enkaz yönetimi |
Yeniden yapılanma |
Afet yönetim sisteminin müdahale aşamaları şunlardır?
- Haber Alma, Ulaşım
- Arama Kurtarma, İlkyardım, Tahliye, Toplu Yardım
- Yiyecek, su, ilaç vb. Yaşamsal İhtiyaçlar
- Güvenlik, Çevre Sağlığı
- İkincil Afetler: Yangın, Bulaşıcı Hastalıklar vb.
- Basın ve Halkla İlişkiler
- Geçici İskan
- Hasar Tespiti ve Enkaz Kaldırma
18.Soru
Tehlikenin belirlenmesi için nasıl çalışmalar yapılmadır?
Alan taramaları |
Uzman kişilerin yetiştirilmesi |
Tehlikenin kaynağı, büyüklüğü, süresi ve oluş sıklığının belirlenmesi |
Olasılık simülasyonları hazırlanması |
Güvenlik önlemlerinin alınması |
Tehlikenin belirlenmesi için;
- Veri ve bilgi toplanması
- Jeolojik ve zemin özellikleri
- Tehlikenin kaynağı,
- Büyüklüğü,
- Oluş sıklığı,
- Süresi
- Olası etkileri veya şiddeti
- Olma olasılıkları
- Harita hazırlanması çalışmalarının yapılması gerekir.
19.Soru
Aşağıdaki maddelerden hangisi tatbikatlar için senaryoda yer alması gerekmez?
Amaç ve kapsam |
Olası müdahalelerin listelenmesi |
Olay türü seçimi |
Karantina önlemleri |
Hedefler |
Karantina önlemlerinin gerekebileceği, afet yönetimi için hazırlanacak senaryoda dikkate alınması gereken bir varsayımdır. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Hem mekansal hem de mekansal olmayan verilerin ve bilgilerin toplanmasını, saklanmasını, analiz edilmesini ve kullanıcıya sunulmasını sağlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Hem mekansal hem de mekansal olmayan verilerin ve bilgilerin toplanmasını, saklanmasını, analiz edilmesini ve kullanıcıya sunulmasını sağlayan aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye Afet Müdahale Planı |
Coğrafi Bilgi Sistemleri |
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu |
Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı |
İl Afet Müdahale Planı |
Senaryo için gerekli olabilecek bilgilerin/verilerin bir sistematik içinde toplanmasında oldukça yarar vardır. Bunların özellikle Coğrafi Bilgi Sistemi kullanılarak hazırlanması çalışmanın daha sonraki aşamalarında büyük kolaylık sağlar. Coğrafi Bilgi Sistemleri hem mekansal (konumsal) hem de mekansal olmayan verilerin ve bilgilerin toplanmasına, saklanmasına, analiz edilmesine ve kullanıcıya sunulmasını sağlarlar. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ