Bu kavram insan haklarına saygı duyma prensibi ile değerlendirilmektedir.

Kalabalık yaşam alanları, yetersiz hijyen gibi afet koşullarının, bulaşıcı hastalıkların yayılması için uygun koşullar olduğunu ve dolayısı ile bu salgın riskinin mevcut olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca kalabalık yaşam alanları bit, uyuz, dermatit, Hepatit B gibi temasla geçen hastalıkların ve solunum sistemi hastalıklarının yayılmasını kolaylaştırmaktadır. 

5902 sayılı yasa’nın 6. maddesinde Afet ve Acil Durum Başkanlığı örgütlenmesini oluşturan birimler belirtilmektedir. Bu birimler:

• Planlama ve Zarar Azaltma Dairesi Başkanlığı,
• Müdahale Dairesi Başkanlığı,
• İyileştirme Dairesi Başkanlığı,
• Sivil Savunma Dairesi               Başkanlığı,
• Deprem Dairesi Başkanlığı,
• Yönetim Hizmetleri Dairesi Başkanlığı’dır.

Sağlığı belirleyen birçok faktör vardır. Bu faktörler temel olarak dört başlık altında toplanmaktadır; sosyal (eğitim, kültürel değerler gibi) ekonomik (gelir düzeyi ve işsizlik gibi) ve fiziksel çevre (kaliteli su ve hava, barınma gibi), bireysel karakteristikler ve davranışlar (genetik faktörler ve egzersiz alışkanlığı gibi)

Bilişsel Belirtiler özellikle dikkat sorunları, hafızada gerileme, konsantrasyon sıkıntıları gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu belirtiler afetin ardından kısa sürede ortaya çıkabileceği gibi uzun dönemde de ortaya çıkabilmektedir.

Karbonmoksit Zehirlenmesinde Yapılacaklar
1. Zehirlenen kişiye yardım eden kişi, kendisini de korumalıdır
2. Camlar açılmalı ya da kırılmalıdır
3. Kişi hızla ortamdan uzaklaştırılmalı, açık havaya çıkarılmalıdır
4. Acil Yardım Servisi (112) aranmalıdır
5. Açık havaya çıkıldığında ya da tehlikeden uzaklaşıldığında, ağız ve burun temizlenmeli, nefes alıp vermesi durmuşsa, suni solunuma (Temel Yaşam Desteğine) başlanmalıdır

TSSB’nin ortaya çıkmasını, kronikleşmesini veya iyileşmesini etkileyen faktörler ise 3 grup altında değerlendirilmektedir: 1. Kişilik özellikleri, geçmiş travmatik yaşantılar, cinsiyet, yaşvb. gibi travma öncesi etkenler, 2. Acil durum ve afetin türü, şiddeti, maruz kalma süresi, kayıplar vb. gibi olaya bağlıetkenler, 3. Travmatik yaşantı sonrasında kişinin başaçıkma stratejileri, çevresel faktörler ve sosyal destek vb. gibi travma sonrası etkenler.

Hastane Tedavi Kapasitesini Azaltan Faktörler; Lojistik sorunlar ve personelin yorgunluğu, Nispeten daha ciddi kurbanlar, Daha az uzmanın bulunması, Kayıplar ve hastaların denetimi, Bilinmeyen ve tanıdık olmayan lezyonlar. HTC’yi Artıran Faktörler; İş yoğunluğu, Diğer uzmanların yardımı, Basitleştirilmiş prosedürler, Nispeten daha az ciddi kurbanlar.

Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yapılması gereken temel işlemler arasında barınma yer almamaktadır.

Dil

Aile Hekimliği Uygulama Birimi

• İlde bulunan aile sağlığı merkezlerinin olay sonrası aksaksız çalışıp çalışmadığını kont­rol eder.
• Var olan aksaklıkların giderilmesi için ilgili servisler ile çalışır.
• Aile sağlığı hekimlerinin gerektiğinde afet­lerin akut durumunda mobil sağlık ekiple­rinde veya hastanelerde görevlendirilmesini sağlar ve bunu koordine eder.
• Birinci basamak koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin afet anında da devam etmesini sağlar.
• Aile hekimlerinin kendi bölgelerindeki veya afet sonrası kendi sorumluluklarına verilen bölgelerdeki bakımı özellik arz eden ve sü­rekli takip edilmesi gereken hastaların takip ve tedavilerini yürütmelerini sağlar ve bu süreci kontrol eder.

E

Afet nedeniyle evi oturulamaz durumda olanlar, afet nedeniyle ailesiyle ayrı kalanlar, daha önce psikolojik destek almış ve afet
yaşama deneyimi olanlarsa düşük risk grubunda yer almaktadır.

Afetin ardından ilk 30 gün içinde bazı belirtiler ortaya çıkmışsa ve dissosiyatif belirtiler (afallama, kopup gitme vb.) eşlik ediyorsa akut stres bozukluğu belirtileri akla getirilmelidir. 

Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu
Başbakan veya görevlendireceği Başbakan Yardımcısı’nın başkanlığında, ilgili bakanlardan oluşan bir yapılanma olup, afet ve acil durumlara ilişkin plan, program ve raporları onaylamakla görevlidir (Madde 3/1). Yurt içi ve yurt dışı kaynaklarla, AADKK’den gelen bilgi ve önerileri değerlendirir. Konu ile ilgili politik direktif esaslarını belirler ve gerekli kararları alır. Gerekli görüldüğünde Bakanlar Kurulu Kararı alınması yönünde girişimlerde bulunur.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu en yalın ifadeyle, ruhsal travmatik bir olayın ardından gelişen bir tablo olmakla birlikte, her ruhsal travmatik olayın ardından TSSB gelişmeyebileceğini vurgulamak gerekir. TSSB belirtileri 4 grupta toplanabilir. Bunlar Yeniden yaşantılama, kaçınma, uyarılmışlık ile genel tepkisizlik (küntleşme) belirtileridir.

Acil durum ve afet durumları aynı anda birçok kişinin ruhsal olarak etkilendiği durumlardır ve kaynaklar aynı anda birçok kişiye eşit oranda destek sağlayamayabilir. Bu durumda kaynakların etkili kullanımı ve daha acil ihtiyacı olanların önceliklendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle toplumsal olayların ardından psikolojik ihtiyaçların ve risklerin hızla değerlendirilmesi ve psikolojik desteğe acil ihtiyacı olanların hızla uzman desteğine yönlendirilmesi amacıyla psikolojik triyaj yöntemleri geliştirilmektedir. Psikolojik triyaj kişilerin 3 açıdan hızlıca ön değerlendirilmesiyle başlar:

• Dış görünüm,
• Davranış,
• Konuşma.

Doğru cevap B’dir.

Hasta hareket ettirilmez

A

Afet anında laboratuvar hizmetlerinin sağlanabildiği hastaneleri tespit etmek ve hasara uğramış laboratuvarlar için gerekli cihazların teminini sağlamak lojistik servisin için de yer alan tıbbi cihaz ve biyomedikal şubesinin görevlerinden biridir.