Yanıt Açıklaması:

Stres yaratıcılar (stressors), krizi başlatan olay­lardır. Stres başlatıcı olaylar, aile sistemi içinde değişimi başlatan ya da başlatma potansiyeli olan durumlardır. Stres yaratıcılar, kaynağına (içten mi dıştan mı), tipine (gelişimsel mi ortamsal mı; bek­lendik mi beklenmedik mi; belirsiz mi net mi), sü­resine (kronik mi akut mu) ve miktarına (birikimli mi tek tek mi) göre değişim göstermektedir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “a” seçeneğinde yer alan “Anlamdır.” Diğer seçeneklerde yer alan özellikler stres yaratıcıların değişim gösterdiği özelliklerdendir. Anlam ise bu özelliklerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması:

Sosyal Öğrenme Kuramına göre, çocuklar öncelikle ebeveynlerin davranışlarını ve duygusal tepkilerini gözler, yorumlar, taklit eder ve zamanla içselleştirerek tekrarlar. Bu nedenle aile iklimi aşırı sert ve soğuksa, ana baba kuralcı ve aşırı kontrolcü ise çocuk da buna uygun bir davranış ve duygusal örüntü gösterir. Kendi ilişkilerine bunları taşır. Hatta bu örüntü kuşaklar arası taşınır. Örne­ğin, aile içi şiddetin yaygın olduğu ailelerde büyü­yen çocukların ebeveyn olduklarında benzer şiddet örüntüsü gösterdiğine ilişkin bulgular bu kuramı destekler niteliktedir. Açıklamada da görüldüğü gibi sorunun doğru cevabı “b” seçeneğinde yer alan “Sosyal Öğrenme Kuramıdır.”

Yanıt Açıklaması:

Yapılan bir çalışmada, karşılıklı konuşma temelli iletişime sahip ailelerde yetişen çocukların  kendini açıklama, kontrol arzusu, benlik saygısı ve girişkenlik düzeylerinin daha yüksek olduğu, itaat temelli iletişime sahip ailelerdeki çocukların ise utangaçlık düzeylerinin yüksek, benlik saygısı düzeylerinin ise düşük olduğu vurgulanmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Ainsworth ve arkadaşları, geliştirdikleri gözleme dayalı ölçüm aracı ile anne duyarlığını ikili kutuplar halinde dört boyutta tanımlamış ve ölçmüşlerdir. Birinci boyut duyarlığa karşı duyarsız anne davranışı boyutudur. İkinci temel duyarlık boyutu kabule karşı reddetmedir. Üçüncü boyut işbirliğine karşı müdahaledir. Son boyut ulaşılabilirliğe karşı ihmalkârlık boyutudur. Bu boyutlar arasında saplantıya karşı duyarsız diye bir boyut bulunmamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

 İletişim kodu iletişimin bir öğesi değildir.

Yanıt Açıklaması:

Finansal, eğitim, sağlık ve psikolojik kaynaklar kişisel kaynakların bileşenlerindendir.

Yanıt Açıklaması:

Yığılma (pile-up), stres olaylarının birikimidir. Stres yığılması, var olan olumsuz durumlar henüz çözüme ulaşamadan, sisteme yeni stres yaratıcıların girmesi şeklinde tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İlgisiz, kayıtsız ve pasif anne babaya sahip olan çocuğun isteklerine hiçbir denetim ve sınırlama gelmez. İlgisiz, kayıtsız ve pasif anne babalar çocuklarını aşırı derecede ihmal ederler ve onların ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına karşı kayıtsız kalırlar. Bu durum çocuğun agresif bir davranış içerisine girmesine neden olur. Bu tür ailede çocuk anne babasından her iki ögeden de yani sevgiden de disiplinden de yoksundur. Adeta çocuk sevgisiz bir ortamda kendi kendine büyümeye bırakılmıştır. Bu durumdaki bir çocuğun çevresinden tek isteği anne babadan birazcık, sevgi, şefkat görebilmektir. Bu amaçla dikkat çekerek anne babaya varlığını ispatlamaya çalışır. İlgisiz, kayıtsız ve pasif anne baba tutumuna maruz kalan çocuklar aslında kendilerine yöneltilen düşmanlıktan daha çok ilgisizlikten dolayı sıkıntı yaşamaktadırlar. İhmal edilmiş, bir kenarda unutulmuş bir kimse olarak anne babanın ilgisini çekmek için her türlü tutum ve davranışı yapmaya hazırdırlar. Bu tip davranışlar çoğu zaman kötü istenmeyen davranışların sergilenmesine kadar gider. Bu tip anne babanın çocukları agresif saldırgan ve suça yönelik davranışlar gösterebilirler. Bu nedenle doğru cevap “e” seçeneği “İlgisiz ve Kayıtsız Ana-Baba Tutumudur.”

Yanıt Açıklaması: Baskıcı otoriter katı ve sıkı anne baba tutumu gösteren anne babalar çocuğu kendi ideallerine göre yetiştirme arzusu içindedirler. Bu arzularını gerçekleştirmek, istedikleri sonucu elde edebilmek için çoğunlukla çocuğa karşı katı, otoriter bir tutum takınırlar. Bu nedenle Ailenin çocuğa karşı tutumunun iki temel ögesinden sevgi geri plana itilir. Buna karşılık disiplin ön plana çıkarılır. Bu tür aileler çocuğa kendi istediklerini yaptırabilmek için sık sık katı disiplin uygulamasının bir gereği olarak ceza yoluna başvururlar. Çocuğa çocukluğunu yaşaması için nerde ise hiç fırsat vermezler. Çocuğa kendisine ayıracak oyun oynayacak zaman bırakmazlar. Çocuğa sağlanan haklar en aza indirgenmiş bir durumdadır. Ana baba tarafından bu tür bir duruma maruz bırakılan çocuklar; aşağılık duygusu içerisinde olurlar ayrıca çekingen, içine kapanık, hata yapmaktan korkan, aşırı hassas bir karakter yapısına sahip olurlar. Bu nedenle doğru cevap “c” seçeneği “Baskıcı otoriter katı ve sıkı anne baba tutumudur.” Bu tip anne babalar çocuğu kendi ideallerinde yaşattığı kalıplara uygun küçük bir yetişkin yapma çabasıyla yola çıkarlar.

Yanıt Açıklaması: Abartılmış sevgi ve aşırı koruyucu bir tutum ile büyütülen çocukların yaşama gerektiği gibi hazırlanmaları söz konusu değildir. Ayrıca bu çocuklar toplum içerisinde de uyumlu bir birey olmakta zorlanırlar. Aile içerisinde yaşamdan kopuk adeta bir cam fanus içerisinde büyütülmüş oldukları için aile içinde yaşama ilişkin edinmeleri gereken bilgileri, deneyimleri edinmeden aniden yaşamla karşı karşıya kalırlar. Doğal olarak toplumsal yaşama uyum sağlamakta güçlük çekerler. Bu nedenle ailenin sıcak kucağından ayrılmak istemezler. Her fırsatta ailelerine koşarlar. Ailelerine danışmadan en basit kararları bile almaktan kaçınırlar. Bu özellikleri nedeni ile toplum içinde bu tür çocuklar "ana kuzusu" veya "süt çocuğu" gibi isimlerle anılırlar. Yine aynı gerekçelerden dolayı bu çocuklar toplum tarafından beceriksiz, çekingen ve sakar olarak nitelendirilirler. Atılım ve başarma gücünden, kendilerini kabul ettirme istek ve yeteneğinden yoksundurlar. İçlerindeki cevher kolay-kolay su yüzüne çıkmaz. Çoğunlukla başarısız ve mutsuzdurlar. Bu nedenle doğru cevap “c” seçeneği “Ailenin sıcak kucağından biran önce ayrılmak isterlerdir.” Çünkü bu ailelerde büyütülen çocuklar doğal olarak toplumsal yaşama uyum sağlamakta güçlük çektikleri için ailenin sıcak kucağından ayrılmak istemezler.

Yanıt Açıklaması:

Faktör cC aile algısı faktörüdür ve yalnızca ailenin stres etkeni konusundaki görüşünü değil, aynı zamanda ailenin toplam talepleri, aile sosyal sistemindeki değişimin miktarını, kaynakları ve desteği de içeren toplam durumla ilgili algısını içermektedir. Doğru yanıt B dir.

Yanıt Açıklaması:

Stres sonucu vücudun verdiği tepkiler, sindirim bozukluğu, uykusuzluk, nedeni belli olmayan ağrılar vb. gibi fiziksel belirtiler olabileceği gibi; durgunlaşma, sinirli olma, kırılgan olma gibi duygusal ve zihinsel karışıklıklar hissetme, unutkanlık, organizasyon bozukluğu gibi zihinsel belirtiler de olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

İhmalkâr ana babalık etkileri bakımından en olumsuz tarzdır. İhmal edilmiş çocukların benlik gelişimi ve psikolojik sağlıkları ciddi risk altındadır. Yeterince değer, ilgi ve saygı görmedikleri için özsaygıları düşüktür. Kendilerine ve başkalarına güven duymakta sorun yaşarlar. Araştırmalar bağımlılık ve davranış bozukluklarının en sık bu tür ailelerde büyüyen çocuklarda olduğunu göstermektedir. Ototriteden onay beklentisi ise otoriter ana babanın çocukları üzerindeki etkilerinden biridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Olumlu sözsüz davranışlar, dokunma, fiziksel yakınlık, gülümseme, diğerine bakmayı içerir. Bu tür davranışlar insanların eşleriyle olan ilişkilerini gündelik olarak kurdukları diğer ilişkilerde ayırıcı niteliktedir. Gottman’ın tehlike sinyalleri hakkında düşünüldüğünde bunların hem sözlü hem de sözsüz iletişimle rahatlıkla aktarılabileceği dikkati çeker. Örneğin göz teması kurmaktan kaçınmak ya da engellemenin/duvar örmenin bir işareti olabilir. Ya da yaygın bir jest olarak bildiğimiz elleri önümüzde kavuşturma hareketi savunmacılığın belirtisi olarak görülebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Bu yaklaşım klasik davranışcı yaklaşımdır. Diğer şıklardaki kuramlar klasik davranışcı yaklaşıma ek olarak konulan yaklaşımlardır.