Aile Psikolojisi ve Eğitimi Final 18. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Davranışların öğrenme ile kazanıldığını, bir eşin davranışının diğerinin hareketlerini etkilediğini öne süren ve ilişki doyumunda bireyin eşi ile yaşadığı olumlu davranışların önemini vurgulayan aile kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
Gelişimsel aile kuramı |
Aile sistemleri kuramı |
Postmodern aile kuramı |
Feminist aile kuramı |
Bilişsel-davranışçı aile kuramı |
Bilişsel-Davranışçı Aile Kuramı: Bir durum ile ilgili bilişsel (düşünceler, yorumlar, atıflar) değerlendirmeler, o durumla ilgili duygusal ve davranışsal tepkilerin nasıl olacağını belirlediğini öne sürer. Olumsuz değerlendirmeler, olumsuz duygu (öfke, üzüntü gibi) ve davranışlara (örn. aileden uzaklaşma, içe kapanma) yol açmaktadır. Bu da eşler arasında karşılıklı olumsuz davranış değişikliklerine yol açarak sorunun sürüp gitmesine neden olmaktadır. Olaylar aile bireyleri tarafından farklı değerlendirilebilir. Aile bireylerinin temel çıkarımları ve beklentileri farklı olabilir. Bu nedenle bilişsel-davranışçı aile kuramı, iletişim becerilerine önem verir. “Ben” mesajlarını kullanmak, eşini suçlamaktansa kendisinin sorundaki sorumluluk ve rolünü kabul etmek, dinlediğini ve ilgilendiğini göstermek bu becerilerden bazılarıdır. Bilişsel-davranışçı aile teorisi; davranışların öğrenme ile kazanıldığını, bir eşin davranışının diğerinin hareketlerini etkilediğini öne sürer. İlişki doyumunda bireyin eşi ile yaşadığı olumlu davranışların önemini vurgular.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tespiti zor şiddet türlerindendir?
Dövme |
Cinsel Saldırı |
Sakatlama |
Duygusal |
Yaralama |
Aile içi şiddet, dövme ve/veya yaralama, sakatlama, cinsel saldırı, tecavüz, öldürme gibi somut ve dolayısıyla kolay tespit edilebilecek olaylardan oluşabildiği gibi tespit edilmesi son derece zor olabilen sözel, duygusal, ekonomik şiddet eylemlerini içerebilir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aile danışmanlığını gerektiren nedenler arasında gösterilemez ?
Okulla ilgili sorunlar |
Tek ebeveynli aileler |
Eşlerin her ikisinin de çalışmaması |
Ergen depresyonu. |
Evden ayrılan yetişkin çocuklarla ilgili sorunlar |
- Aile ile ilgili en yaygın sorunları ve aile danışmanlığını gerektiren nedenleri aşağıda belirtilen başlıklar altında toplamak mümkündür.
- Eşlerin her ikisinin de çalışmaı
- Evlilikte bozulma
- Tek ebeveynli aileler
- Alkol ve madde bağımlılığı
- Okulla ilgili sorunlar
- Çocuğun yönlendirilmesi ile ilgili sorunlar
- Ergen depresyonu
- Evden ayrılan yetişkin çocuklarla ilgili sorunlar
- Engelli çocuk
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişinin kaybı inkar etmekten vazgeçmiş, kayıp tehdidinden sorumlu tuttuğu kişilere olan öfkesini dindirebildiği ve kaybı sessiz bir beklenti ile karşıladığı durumdan önceki aşamadır?
İnkar |
Öfke |
Pazarlık |
Depresyon |
Kabullenme |
Kişini kaybı inkar etmekten vazgeçmiş, kayıp tehdidinden sorumlu tuttuğu kişilere olan öfkesini dindirebildiği ve kaybı sessiz bir beklenti ile karşıladığı aşama kabullenme aşamasıdır. Dolayısıyla kabullenme aşamasından önceki aşama depresyon aşamasıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi travma sonrası stres bozukluğuna dair doğru bir ifade değildir?
Yaşam boyu görülme oranı %8 civarındadır. |
Kadınlardaki yaşam boyu görülme sıklığı erkeklere göre iki kat daha fazladır. |
Belirtilerin travmatik olaydan hemen sonra ya da bir ay içerisinde ortaya çıkması genellikle beklenir. |
Travmatik bir olay sonrasında ilk bir ay içerisinde ortaya çıkan çeşitli belirtilerdir. |
Akut stres bozukluğundaki belirtiler gözlenmez. |
Tıpkı akut stres bozukluğunda belirtildiği gibi travmatik olayın tekrarlayan görüntüler, düşünceler, rüyalar, yanılsamalar, olayı sanki yeniden yaşıyormuş gibi hissetme yolu ile yeniden yaşantılanması, olayı hatırlatan durumlar karşısında sıkıntı duyma, olayı hatırlatan durumlardan, düşüncelerden, konuşmalardan, insanlardan uzak durmaya çalışma, huzursuzluk, uyumakta güçlük, yoğunlaşamama, aşırı irkilme belirtileri ile kendisini gösterir.
6.Soru
Aşağıdaki şiddet alttürlerinden hangisi şiddet davranışının meydana geldiği ortama göre yapılan bir sınıflandırmada yer alır?
Kadına yönelik şiddet |
Yaşlılara yönelik şiddet |
Çalışma ortamında (işyerinde) şiddet |
Ekonomik şiddet |
Sosyal, politik, ekonomik, dini, etnik sebeplerle toplulukları hedef alan şiddet davranışı |
Şiddet, yöneldiği kişi ya da kişiler, şiddet davranışına maruz kalanların yaşları, şiddet davranışına maruz kalanların cinsiyetleri, şiddet davranışının meydana geldiği ortam temelinde sınıflandırılabilir. Şiddet davranışının meydana geldiği ortama göre aşağıdaki gibi ise ev içi şiddet, sokakta şiddet ve çalışma ortamında(işyerinde) şiddet olarak sınıflandırılabilir. Doğru yanıt C'dir.
7.Soru
• Aşırı isyankar ya da aşırı boyun eğici olabilirler.
• Kaygılı, güvensiz bir kişilik sergileyebilirler.
• Büyüdüklerinde karşısındaki insanlara zor güvenirler.
• Tutarsız bir kişilik sergilerler.
• Karar vermekte güçlük yaşarlar.
Yukarıdaki özellikler hangi aile tutumu ile yetişen çocukların tipik özellikleridir?
Baskılı ve Otoriter Aile Tutumu |
Aşırı Hoşgörülü ve Gevşek Aile Tutumu |
Dengesiz ve Tutarsız Aile Tutumu |
Aşırı Koruyucu Aile Tutumu |
İlgisiz ve Kayıtsız Aile Tutumu |
Aşağıdaki açıklamalar uyarınca doğru cevap "C" seçeneğidir?
8.Soru
I.Fiziksel Şiddet
II.Psikolojik Şiddet
III:Aile İçi Şiddet
IV.Ekonomik Şiddet
Hangisi ya da hangileri şiddetin yöntem açısından sınıflandırılmasında tanımlanan başlıklar arasında yer almaktadır?
I,II,III |
I,II,IV |
I-II |
III-IV |
II-III |
Şiddet davranışında kullanılan yöntem bakımından aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir;
1. Fiziksel şiddet: Tokat atmak, tekmelemek, yumruklamak, hırpalamak, kolunu bükmek, boğazını
sıkmak, bağlamak, saçını çekmek, kesici veya vurucu aletlerle yaralamak, kezzap veya kaynar
suyla yakmak, vücudunda sigara söndürmek, ellerini, ayaklarını ezmek, sakat bırakmak, işkence
yapmak, sağlıksız koşullarda yaşamaya mecbur bırakmak, sağlık hizmetlerinden yararlanmasına
engel olarak bedensel zarar görmesine neden olmak gibi eylemler fiziksel şiddet içeren
eylemlerdir.
2. Psikolojik şiddet: Bağırmak, korkutmak, küfür etmek, tehdit etmek, hakaret etmek, ailesiyle
akrabalarıyla komşularıyla arkadaşlarıyla ya da başkalarıyla görüştürmemek, eve kapatmak,
küçük düşürmek, çocuklarından uzaklaştırmak, kıskançlık bahanesiyle sürekli kontrol altında
tutmak, başkalarıyla kıyaslamak, nasıl giyeceğini, kimlerle görüşeceği konusunda baskı yapmak.
Kendini geliştirmesine engel olmak gibi eylemler psikolojik şiddet içeren eylemlerdir.
3. Cinsel şiddet: Kişiyi istemediği yerde, istemediği zamanda ve istemediği biçimlerde cinsel
ilişkiye zorlamak, başkalarıyla cinsel ilişkiye zorlamak, cinsel organlarına zarar vermek, çocuk
doğurmaya ya da doğurmamaya, kürtaja, enseste, fuhuşa zorlamak, zorla evlendirmek, telefonlamektupla ya da sözlü olarak cinsel içerikli rahatsızlık verici davranışlarda bulunmak gibi
eylemler cinsel şiddet içeren eylemlerdir.
4. Ekonomik şiddet: Para vermemek veya kısıtlı para vermek, ailenin tasarrufları, gelir ve giderleri
konusunda bilgi vermemek, mallarını ve diğer gelirlerini elinden almak, çalışmasına izin
vermemek, istemediği işte zorla çalıştırmak, çalışıyorsa iş hayatını olumsuz etkileyecek
kısıtlamalar getirmek gibi eylemler ekonomik şiddet içeren eylemlerdir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde, zamana bağlı modele göre özel gereksinimli çocuğa sahip anne babaların çocukları tanı aldıktan sonra gösterdikleri tepkiler açısından geçtikleri evreler sırasıyla ve doğru bir şekilde verilmektedir?
Şaşkınlık-İnkar-Keder-Dışarıya Odaklanma-Kapanış |
Şaşkınlık-İnkar-Kapanış-Dışarıya Odaklanma-Keder |
Şaşkınlık-Keder- İnkar-Dışarıya odaklanma-Kapanış |
Şaşkınlık-Dışarıya Odaklanma-İnkar-Keder-Kapanış |
Şaşkınlık-İnkar-Keder-Kapanış-Dışarıya Odaklanma |
Anne babalar özel gereksinimli çocuğa sahip olduklarını öğrendikten sonra genellikle benzer tepkiler vermeye başlarlar. Başlarda şaşkınlık, inkar, öfke gibi tepkiler göstermeleri normal görülür; ancak giderek bu duruma uyum sağlamaları beklenir. Zamana bağlı modele göre çocukları tanı aldıktan sonra anne babalar sırasıyla Şaşkınlık-İnkar-Keder-Dışarıya Odaklanma-Kapanış şeklinde evrelerden geçerler. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Çocuk haklarına dair sözleşmeyi imzalayan taraf devletler, sözleşmenin 19. maddesine göre her türlü şiddet ve istismara karşı çocukları hangi alanlarda korumak zorundadır?
Evlerinde |
Okullarında |
Diğer kurumlarda |
Kendi toplulukları içinde |
Hepsi |
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 1989 yılında kabul edilmiş Türkiye Cumhuriyeti tarafından 1995 yılında imzalanmıştır. Sözleşme çocuğa yönelik her türlü, bedensel ve zihinsel saldırı, istismar ve suistimal olarak değerlendirmekte ve bu hallerde çocuğun korunması sorumluluğunu devlete vermektedir. Taraf devletler, sözleşmenin 19. maddesinde yer alan haklara uygunluk açısından, evlerinde, okullarında, diğer kurumlarda veya kendi toplulukları içinde çocukları her tür şiddet ve istismara karşı korumak zorundadırlar.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kişilerin hastalık durumunda göstermiş olduğu ruhsal tepkilerden birisi değildir?
Saygı duyma |
Şok |
Öfke |
Suçluluk |
Umutsuzluk |
Kişilerin hastalık durumunda göstermiş olduğu ruhsal tepkiler şunlardır:
Şok,
Öfke,
Yoğun sıkıntı,
Üzüntü,
Suçluluk,
Umutsuzluk,
Depresyon.
Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, saldırganlık davranışı göstermeye yatkınlığa sebep olan birincil faktörlerden değildir?
Kitle iletişim araçları ve medya |
Çocukluk dönemindeki travmatik olaylar |
Cinsiyetlere yüklenen roller |
Artmış seçici dikkat |
Yüksek öfke düzeyi |
Burada medyanın etkisi çocuklara bir rol model olmak ya da neyi nasıl yapacaklarını göstermek şeklindedir. Ancak bu etki ikincildir. Yani eğer insanın yaşadığı ortamda şiddet yok ise şiddet davranışının medya ile ortaya çıkarılması ve şiddete teşvik edilmesi pek mümkün değildir.
13.Soru
Sözlü iletişim yetersizliğinden dolayı çocuğun dil gelişiminde gecikmeye ve konuşma bozukluklarına neden olabilecek aile tutumu aşağıdakilerden hangisidir?
Aşırı koruyucu |
Aşırı hoşgörülü ve gevşek |
İlgisiz ve kayıtsız |
Dengesiz ve tutarsız |
Baskıcı ve otoriter |
Çocukla sözlü iletişimin kurulmadığı, onun yalnız bırakıldığı ve görmezlikten gelindiği aile tutumu ilgisiz ve kayıtsız aile tutumudur. Bu ailelerde çocuklarda konuşma bozukluğu oluşabilmektedir. Doğru cevap C'dir.
14.Soru
Medeni Kanun’da ailenin korunmasına dair önlemler yeterli görülmemiş, aile içi şiddet açısından mağdur veya mağdurların korunabilmesi açısından başka tedbirlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeple aşağıdakilerden hangisi hakim tarafından alınabilecek önlemlerden biri değildir?
Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması |
Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmaması |
Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi |
Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesi |
Müşretek paylaştıkları mülklerin tüm maddi gelirinin mağdur tarafa tahsis edilmesi |
- Bu kanunun (1998) birinci maddesinde “Türk Medenî Kanununda öngörülen tedbirlerden ayrı olarak, eşlerden birinin veya çocukların veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerinden birinin veya mahkemece ayrılık kararı verilen veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı olan veya evli olmalarına ragmen fiilen ayrı yaşayan aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi üzerine Aile Mahkemesi Hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak re'sen aşağıda sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir” denmektedir. Buradan da anlaşılacağı gibi Medeni Kanun’da ailenin korunmasına dair önlemler yeterli görülmemiş, aile içi şiddet açısından mağdur veya mağdurların korunabilmesi açısından başka tedbirlere ihtiyaç duyulmuştur. Bu maddede hakim tarafından alınabilecek önlemler aşağıdaki gibi sıralamıştır. Kusurlu eşin veya diğer aile bireyinin;
- a) Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması,
- b) Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmaması,
- c) Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi,
- d) Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesi,
- e) Varsa silah veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesi,
- f) Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak şiddet mağdurunun yaşamakta olduğu konuta veya işyerine gelmemesi veya bu yerlerde bu maddeleri kullanmaması,
- g) Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması.
15.Soru
İnsanın bedensel ve ruhsal yapısını tehdit eden her türlü durum ya da olaya ne denir?
Stres |
Depresyon |
Travma |
Şok |
Hastalık |
İnsanın bedensel ve ruhsal yapısını tehdit eden her türlü durum ya da olay travma olarak nitelendirilebilir. Bu durum ya da olay genellikle kişinin baş edemeyeceği kadar şiddetlidir. Çünkü travmatik olaylar insanda olay üzerinde hakimiyet kurma, olaylar arası bağlantı kurma ve olayı anlamlandırma gibi baş etme işlevlerini bozar.
16.Soru
Travma sonrası stres bozukluğu ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Travmatik olayın hemen sonrasında ortaya çıkmış belirtiler olaydan bir ay sonraki dönemde halen devam eder. |
Travmatik olayın tekrarlayan görüntüler, düşünceler, rüyalar, yanılsamalar, olayı sanki yeniden yaşıyormuş gibi hissetme yolu ile yeniden yaşantılanması, olayı hatırlatan durumlar karşısında sıkıntı duyma, olayı hatırlatan durumlardan, düşüncelerden, konuşmalardan, insanlardan uzak durmaya çalışma, huzursuzluk, uyumakta güçlük, yoğunlaşamama, aşırı irkilme belirtileri ile kendisini gösterir. |
Belirtiler daha geç ortaya çıkabilir. |
Yaşam boyu görülme oranının %8 civarında olduğu bildirilmektedir. |
Erkeklerdeki yaşam boyu görülme sıklığı kadınlara göre iki kat daha fazladır. |
Travma sonrası stres bozukluğunun kadınlardaki yaşam boyu görülme sıklığı erkeklere göre iki kat daha fazladır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğal afet değildir?
Deprem |
Sel |
Savaş |
Heyelan |
Tsunami |
Savaş, doğal bir afet değildir.
18.Soru
I. Tek ebeveynli aile II.Birlikte yaşam III. Çekirdek aile
Hangisi ya da hangileri modern toplumlarda geleneksel olarak kabul edilen aile tiplerinin yanı sıra ortaya çıkan aile türlerindendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II |
II, III |
I, II, III |
Tek ebeveynli aile, birlikte yaşam ve yeniden evlilikler modern toplumlarda geleneksel olarak kabul edilen aile tiplerinin yanı sıra ortaya çıkan aile türlerindendir.
19.Soru
Aileden birisi öldüğünde veya aileyi terk ettiğinde, daha önce bu kişi tarafından üstlenilmiş rol ve görevlerin yeniden dağıldığı aile tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Ebeveynin fiziksel olarak olmadığı aileler |
Kontrolden çıkmış aileler |
Hareket halindeki aileler |
Psikosomatik aileler |
Hayaletli aileler |
Hayaletli aileler: Aileden birisi öldüğünde veya aileyi terk ettiğinde, daha önce bu kişi tarafından üstlenilmiş roller ve görevler yeniden dağılır. Bu her zaman istenen şekilde olmayabilir. Örn: Ebeveynlerin hayatını çekilmez kılan aksi bir dede, aile bireylerinin birbirlerine kenetlenmesini sağlamaktadır. Yaşlı adamın vefatı sonrasında ortaya çıkan boşlukta itecekleri ortak bir güç olmadan sadece birbirlerini itebilirler. Senelerdir ilk kez uyumsuzluk ortaya çıkar.
20.Soru
Aşağıdaki dönemlerin hangisinde akran ilişkileri bireyin ileriki yıllardaki sosyal-duygusal uyumunu etkileyebilmektedir?
Bebeklik |
Okul öncesi |
İkinci çocukluk |
Ergenlik |
Yetişkinlik |
Okul öncesi dönemdeki akran ilişkileri, o dönemdeki sosyal ilişkileri, deneyimleri şekillendirmekle beraber, bireyin ileriki yıllardaki sosyal-duygusal uyumunu etkileyebilmektedir. Akranlarıyla sağlıklı ilişkiler kuran çocukların sosyal gelişimleri başta olmak üzere diğer gelişim alanlarında da kısa ve uzun vadede olumlu ilerlemeler sağlanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ