Anayasa 1 Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hangi tarihte Silahlı Kuvvetler’in yayınladığı bir muhtırayla yarı askerî bir yönetim dönemiyle karşılaşılmıştır?
15 Şubat 1976 |
22 Mart 1971 |
19 Nisan 1971 |
18 Nisan 1972 |
19 Mart 1970 |
12 Mart 1971’de Silahlı Kuvvetler’in yayınladığı bir muhtırayla yarı askerî bir yönetim dönemiyle karşılaşmıştır.
2.Soru
Yapısına göre devletleri federal devlet ve üniter devlet olmak üzere ikiye ayrılır. Üniter devletle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Yapısında birden fazla devlet bulunmaktadır. |
Devleti oluşturan devletlerin ayrı hukuk düzenleri bulunmaktadır. |
Devleti oluşturan devletlerin ayrı başkanları bulunmaktadır. |
Devleti oluşturan devletlerin ayrı meclisleri bulunmaktadır. |
Merkezî idare ile adem-i merkezî idare arasındaki yetki paylaşımı, kanunla düzenlenir. |
A, B, C ve D seçenekleri federal devletlerde bulunan özelliklerdir. Üniter devlette, merkezî idare ile adem-i merkezî idare arasındaki yetki paylaşımı, kanunla düzenlenir. Buna karşılık, federasyonda, federal devletle federe devletler arasındaki yetki paylaşımı anayasayla düzenlenmektedir. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
1961 anayasası yapımı süresince toplam sayıları 49 olan CHP ve 25 olan CKMP temsilcileri de 158 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince, kimler tarafından seçilmişlerdir?
seçmenler tarafından |
partinin yetkili organ ve kurulları tarafından |
başbakan tarafından |
cumhurbaşkanı tarafından |
sendika başkanları tarafından |
Toplam sayıları 49 olan CHP ve 25 olan CKMP temsilcileri de 158 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince, seçmenler tarafından değil, partinin yetkili organ ve kurulları tarafından seçilmişlerdir.
4.Soru
Seçim sürecinin demokratikliğini sağlayan en önemli kurallardan biri de bu sürecin başından sonuna kadar hukuka uygunluk yönünden yargı denetimine tâbi olmasıdır. Türkiye’de bu denetim ilk kez kaç yılında uygulanmıştır?
1959 |
1960 |
1961 |
1962 |
1963 |
Seçim sürecinin demokratikliğini sağlayan en önemli kurallardan biri de bu sürecin başından sonuna kadar hukuka uygunluk yönünden yargı denetimine tâbi olmasıdır. Türkiye’de bu denetim, ilk kez 1961 Anayasası’yla kurulmuş olan Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılmaktadır.
5.Soru
1921 Anayasasına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yirmi üç maddeden oluşan oldukça kısa bir anayasadır. |
Temel hak ve hürriyetlere ilişkin hüküm ihtiva etmez. |
Yasama ve yürütme yetkileri TBMM'de toplanmıştır. |
Anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı ilkesine yer verilmiştir. |
Yargı organına ilişkin hüküm bulunmaz. |
1921 Anayasası, temel hak ve hürriyetler ile yargı organına ilişkin hüküm ihtiva etmeyen, yirmi üç maddelik oldukça kısa bir anayasadır. Bu anayasaya göre yasama ve yürütme yetkisi TBMM'ye aittir. Doğru cevap D şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1924 Anayasası’nda yer alan haklardan biri değildir?
Dernek kurma hakkı |
Din hürriyeti |
Basın hürriyeti |
Tabiî hakim ilkesi |
Çevre hakkı |
1924 Anayasası, 18. yüzyılın anayasacılık hareketleriyle kabul edilen klasik hakların hemen hemen tümüne yer vermiştir.Anayasanın içerdiği hakların bir kısmı şöyledir: “kişi dokunulmazlığı, vicdan, düşünme, söz, yayım, yolculuk, bağıt, çalışma, mülk edinme, malını ve hakkını kullanma, toplanma, dernek kurma, ortaklık kurma hakları” (m. 70); “can, mal, ırz ve konut dokunulmazlığı” (m.71); “yakalanmama ve tutuklanmama hürriyeti” (m. 72); “işkence, eziyet, zoralım ve angarya yasağı” (m. 73); “mülkiyet hakkı” (m. 74); “din hürriyeti” (m. 75); “konut dokunulmazlığı” (m. 76); “basın hürriyeti” (m. 77); “seyahat hürriyeti” (m. 78); “sözleşme, çalışma, ortaklık ve dernek kurma hürriyeti” (m. 79); “öğretim hürriyeti” (m. 80); “haberleşme hürriyeti” (m. 81); “tabiî hâkim ilkesi” (m. 83); “vergi ödeme yükümlülüğü” (m. 84); “verginin kanuniliği ilkesi” (m. 85); “savaş, sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde hak ve özgürlüklerin ne şekilde sınırlanacağı” (m. 86); “ilköğretim mecburiyeti” (m. 87); “vatandaşlık hakkı” (m. 88)
7.Soru
Türkiye’de kaç yılına kadar iki dereceli seçim usûlü uygulanmıştır?
1945 |
1946 |
1947 |
1948 |
1949 |
Türkiye’de 1946’ya kadar iki dereceli seçim usûlü uygulanmıştır. 1946’dan bu yana ise tek dereceli seçim esası uygulanmaktadır.
8.Soru
Kurucu Meclis çalışmaları 27 Mayıs 1961 yılında tamamlanmış olmalıydı. Aksi taktirde ek olarak verilecek 15 günlük süre ardından tamamlanmazsa yeni bir Kurucu Meclis oluşturulacaktı. Bu durum MBK ile ilgili neyin göstergesi olabilir?
MBK'nın yönetimi elinde tutmaya çaıştığı |
MBK' nın yönetimi en kısa sürede sivillere devretmeye çalıştığı |
MBK' nın tekrar yönetime el koyma düşüncesinde olduğu |
MBK ile Kurucu Meclis arasında anlaşmazlıklar olduğu |
Kurucu Meclisin anayasa düzenlemesine gereken önemi vermediğini |
Anayasa hazırlama sürecinde 27 Mayıs 1961' e kadar süre verilmesi ve bu tarihte hazır olmadığı taktirde eni bir Kurucu Meclise işlerin devredileceği gibi yaptırımlar sunan MBK'nın amacı yönetimi bir an önce sivillere devretmektir. Dolayısıyla doğru cevap B' dir.
9.Soru
I. Kanun dışı tutuklama yasağı
II. Sansür yasağı
III. Padişaha sürgün yetkisi verilmesi
IV. Toplanma ve dernek kurma hakkı
Yukarıdakilerden hangileri 1909 yılındaki değişikliklerle Kanun-i Esasi’ye eklenen haklardandır?
I ve II |
III ve IV |
I, II ve III |
I, II ve IV |
I, III ve IV |
1909’da Kanun-i Esasi, değiştirilerek padişahın sahip olduğu yetkiler, önemli ölçüde sınırlanmıştır. Böylece II. Meşrutiyet olarak adlandırılan dönem başlamıştır. 1909 değişiklikleri, Anayasaya yeni hakların eklenmesini sağlamıştır. Bunlar, kanun dışı tutuklama yasağı, sansür yasağı, haberleşmenin gizliliği esası, toplanma ve dernek kurma hakları, padişahın sürgün yetkisinin kaldırılmasıdır.
Görüldüğü üzere, 1909 değişiklikleriyle padişaha sürgün yetkisi verilmemiş, aksine padişahın sürgün yetkisi kaldırılmıştır. Dolayısıyla III numaralı maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap I, II ve IV numaralı maddeleri içeren D seçeneğidir.
10.Soru
İl Meclis temsilcileri neye göre seçilir?
Yaşlarına göre |
Eğitim düzeylerine göre |
ülkenin nüfusuna göre |
illerin nüfusuna göre |
Başbakan tarafından |
Kurucu Meclis’in Temsilciler Meclisi adıyla anılan kanadının üye kompozisyonu, 157 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle, bu üyelerin belirlenmesinde izlenecek yöntem ise 158 sayılı Kanun’la hükme bağlanmıştır. 157 sayılı Kanun’un 4., 158 sayılı Kanun’un 2. maddesine göre, Temsilciler Meclisi’nin 10 üyesi Devlet Başkanı, 18 üyesi MBK tarafından atanmıştır. Bundan başka, üyeleri MBK tarafından atanmış olan Bakanlar Kurulu da bu Mecliste yer almıştır. Sözü geçen maddeler, il temsilcileri ile CHP ve CKMP temsilcilerinin de bu Mecliste yer almasını öngörmektedir. İl temsilcilerinin nasıl belirlenecekleri ise 158 sayılı Kanunun 5. maddesinde hükme bağlanmaktadır. Bu madde gereğince toplam sayısı 75 olan il temsilcileri, illerin nüfusuna göre, ilçe delege seçme kurulları tarafından seçilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi seçimlerin iki dereceli olması, seçmenlerin ancak seçici bir kurulu belirleme yetkisine sahip olduğu, karar organlarında yer alacak asıl temsilcilerin ise bu kurul tarafından belirlendiği bir modeli ifade eder?
Tek Dereceli Seçim |
İki Dereceli Seçim |
Genel Oy |
Eşit Oy |
Gizli Oy |
Seçimlerin iki dereceli olması, seçmenlerin ancak seçici bir kurulu belirleme yetkisine sahip olduğu, karar organlarında yer alacak asıl temsilcilerin ise bu kurul tarafından belirlendiği bir modeldir.
12.Soru
Kanun-ı Esasi'nde yer alan hangi hüküm Osmanlı Devleti'nde devlet şekli olarak monarşinin kabul ediliğini gösterir?
Devletin dininin İslam olduğunu ifade eden hüküm |
Resmî dilin Türkçe olduğuna ilişkin hüküm |
Yasama organının Heyet-i Meb'usan ve Heyet-i Âyân'dan oluştuğuna dair hüküm |
Temel hak ve hürriyetlere ilişkin hükümler |
Devlet başkanlığının veraset yoluyla intikal edeceğine ilişkin hüküm |
Kanun-ı Esasi'de yer alan devlet başkanlığının veraset yoluyla devredileceğine ilişkin hüküm devlet şeklinin monarşi olarak kabul edildiğini gösterir. Doğru cevap E şıkkıdır.
13.Soru
Türkiye’nin yargı sistemi içinde adlî ve idarî uyuşmazlıklara bakan çok
sayıda mahkeme mevcuttur. Ancak bu mahkemelerin hepsi kendi alanlarında tek bir yüksek yargı merciine bağlı olarak faaliyet gösterir. Adlî uyuşmazlıkların yüksek yargı mercii aşağıdakilerden hangisidir?
Danıştay |
Sayıştay |
Yargıtay |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi |
Anayasa Mahkemesi |
Türkiye’nin yargı sistemi içinde adlî ve idarî uyuşmazlıklara bakan çok sayıda mahkeme mevcuttur. Ancak bu mahkemelerin hepsi kendi alanlarında tek bir yüksek yargı merciine bağlı olarak faaliyet gösterir. Adlî uyuşmazlıkların yüksek yargı mercii, Yargıtay; sivil nitelikteki idarî uyuşmazlıkların yüksek yargı mercii, Danıştay’dır.
14.Soru
Osmanlı Devleti'nin meşruti monarşiye dönüşmesi aşağıdakilerden hangisiyle mümkün olmuştur?
1808 Sened-i İttifak |
1839 Tanzimat Fermanı |
1856 Islahat Fermanı |
1876 Kanun-ı Esasi |
1876 Kanun-ı Esasisi'nin 1909 yılında geçirdiği değişiklikler |
Padişahın yasama ve yürütmeye dair yetkilerinde ciddi sınırlamalar meydana getirdiği için Kanun-ı Esasi'nin 1909 yılında geçirdiği değişiklikler, Osmanlı Devleti'nin meşruti monarşi haline gelmesine yol açmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kanun-i Esasi’nin padişaha sunduğu yetkilerden biri değildir?
Vekilleri, sadrazamı ve şeyhülislamı atamak ve görevden almak |
Yalnızca yürütme alanında karar yetkisini kullanmak |
Silahlı kuvvetlere komutanlık etmek |
Şeriat hükümleri ve yasaları yürütmek |
Cezaları affetmek veya hafifletme |
A, C, D ve E seçeneklerinde ifade edilenler, Kanun-i Esasi'nin padişaha sunduğu yetkiler arasında yer almaktadır. Ancak padişahın yürütme alanında yetkisi olmakla birlikte; seçim esasına dayanan Meclis-i Mebusanın doğrudan doğruya yasama sürecini harekete geçirmesi ve kanun tekliflerinin metinlerini hazırlayabilmesi mümkün değildir. Meclis-i Mebusan tarafından kabul edilen kanunlar, üyeleri padişah tarafından atanan Meclis-i Âyan’da da kabul edildikten sonra padişahın onayına sunulmakta; padişah onay iradesini açıkladığı takdirde, teklif metni kanunlaşarak yürürlüğe girmektedir. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası olarak kabul edilen Kanun-ı Esasi hangi tarihte ilan olunmuştur?
1808 |
1839 |
1856 |
1876 |
1909 |
Osmanlı Devleti'nin ilk anayasası Kanun-ı Esasi, 1876 yılında ilan olunmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.
17.Soru
Milli Birlik Komitesini aşağıdakilerden hangisi oluşturmaktadır?
Askeri Liderler |
Siyasi Liderler |
Muhalefet Partisi Liderleri |
Meclis Üyeleri |
Kurucu Meclis Üyeleri |
Milli Birlik Komitesi, Türk Silahlı Kuvvetleri adına 27 Mayıs 1960’da yönetime el koyan askeri^ liderlerden oluşmaktadır.
18.Soru
“Yargı hakkı, millet adına usul ve kanuna göre bağımsız mahkemeler tarafından kullanılır.” maddesi 1924 Anayasası'nın kaç sayılı maddesidir?
8 |
53 |
55 |
59 |
60 |
8. maddede yargının bağımsızlığı kuralına yer vermektedir. Bu maddeye göre: “Yargı hakkı, millet adına usul ve kanuna göre bağımsız mahkemeler tarafından kullanılır.” Anayasanın yargı başlıklı bölümünde yer alan 53-60. maddeler arasındaki hükümler ise yargı fonksiyonunun dayandığı diğer esasları düzenlemektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kanunun şekil ve içeriğinin anayasaya uygunluk yönünden değil; o kanunu yapan yasama organının takdir yetkisi yönünden denetlenmesini ifade etmektedir?
Hukukîlik denetimi |
Yetki denetimi |
Anayasal denetim |
Yerindelik denetimi |
Kanun denetimi |
Yerindelik denetimi, bir hukuk normunun şekil ve içeriğinin bir üst norma uygunluğunun değil; o normu yapan organın takdir yetkisinin denetlenmesidir. Konuyu anayasa yargısı açısından incelediğimizde, bir kanunun şekil ve içeriğinin anayasaya uygunluk yönünden değil; o kanunu yapan yasama organının takdir yetkisi yönünden denetlenmesi, yerindelik denetimi anlamına gelecektir. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
1924 Anayasası'nın 1.maddesinin kapsamı nedir?
Türkiye devleti bir Cumhuriyettir. |
Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. |
Her birey fikirlerini özgürce ifade edebilme hakkına sahiptir. |
Türk Milletini ancak TBMM temsil eder. |
Yasama ve yürütme yetkileri TBMM'ye aittir. |
1924 Anayasası’nın 1. maddesi, “Türkiye devleti bir Cumhuriyettir.” hükmüne, 3. maddesi ise
“Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” düzenlemesine yer vermektedir. Anayasanın yasama ve yürütmeyi düzenleyen hükümleri incelendiğinde, bu Anayasayla meclis hükûmetiyle parlamenter hükûmet arasında karma bir modelin benimsendiği görülmektedir. Gerçekten Anayasa, 4. maddesinde “Türk milletini ancak Türkiye Büyük Millet Meclisi temsil eder ve millet adına egemenlik hakkını yalnız o kullanır.” hükmüne yer vermektedir. Anayasa, 5. maddesiyle yasama ve yürütme yetkilerinin TBMM’ye ait olduğu hükmünü benimsemiştir. 7. maddenin 2. fıkrasında ise TBMM’ne hükûmeti her zaman için denetleme ve düşürebilme yetkisi sunulmuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ