A, B, C, D şıkları arkeolojik alanların önemine katkıda bulunabilecek özellikler barındrımamaktadır.

Doğal sitlerle ilgili karar alma yetkisi KHK ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığına verilmiştir.

ICOMOS (International Council on Monuments and Sites) “Uluslararası Anıtlar ve Siteler Konseyi” 

1. Aşama arkeolojik sit alanının kimliklendirme ve tanımlanmasına yönelik ve­ rilerin toplandığı stratejik bir aşamadır ve planlamanın ilk adımıdır.

Başarılabilirlik ve gerçekçilik yönetim planı hedeflerinin özellikleri arasında yer alır.

Kentsel sitler

Sürdürülebilirliğin güvence altına alınarak çevrenin korunmasına ilişkin gelişmelerin, kültürel mirasın korunmasına yansıması, 1972 yılında Dünya Kültürel ve Doğal Mirası Koruma Sözleşmesi'nin imzalanmasıyla gerçekleşmiştir. Sözleşmenin 5d ve 29. maddeleri, sözleşmeyi imzalayan ülkeleri korunacak alana uygun yasal, bilimsel, yönetsel ve finansal önlemleri almak ve bu önlemler hakkında komiteyi bilgilendirmekle yükümlü kılmıştır.

Sendikalar ilgi grubu olarak, arkeolojik alan yönetim planlamasına katkı veren ilgi grupları arasında değildir. Diğerleri ise katkı verir.

1. Aşama. Planlama öncesi
2. Aşama. Veri toplama, tarihi araştırma ve arazi çalışmaları,
3. Aşama. Toplanan bilgilerin değerlendirilmesi,
4. Aşama. Alanın sorunları, fırsatlar ve tehditlerin belirlenmesi,
5. Aşama. Yönetim vizyonu ile amacının geliştirilmesi,
6. Aşama. Tanımlama ve değerlendirme seçenekleri,
7. Aşama. Taslak planın hazırlanması,
8. Aşama. Genel müzakereler ve halka taslak planın sunulması,
9. Aşama. Taslak planın revizyonu ve planın hazırlanması,
10. Aşama. Planın onayı,
11. Aşama. Yönetim planının uygulanması,
12. Aşama. İzleme ve gözden geçirme,
13. Aşama. Gözden geçirme ve yönetim planının güncellenmesi.

2863 sayılı Kanun’un ek 2. maddesi kapsamında yürütülen alan yönetim planı örnekleri;
Antalya, Alanya Tersanesi ve Kalesi,
Aydın, Aphrodisias Antik Kenti,
İstanbul Tarihî Alanları
Adıyaman Nemrut Dağı,
Bitlis, Ahlat Selçuklu Mezarlığı,
Gaziantep, Dülük Antik Kenti,
İzmir, Efes Antik Kenti,
Edirne, Selimiye Camii ve Külliyesi
Kars, Ani Ören Yeri’dir

Ülkemizde Mevzuat Hükümlerine Tabi Alan Yönetim Planı Hazırlama Kılavuzu'na göre, alanla ilgili hizmetine ihtiyaç duyulan kamu kurum ve kuruluşların yönetim alanı sınırına ilişkin 30 gün içinde öneri ve görüşlerini bildirmesi gerekir.

Arkeolojik alanlarda ziyaret ve ziyaretçiler ile ilgili sorunlar Çevre düzenleme projesi ile çözülmeye çalışılmaktadır.

Brundtland Raporu 1983 yılında dönemin Norveç Başbakanı Gro Harlem Brundtland başkanlığında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu (WCED) kurulmuştur. Komisyonun kurulmasında salt kalkınma uğruna çevreden özveride bulunulması yönündeki kaygı temel alınmış, çevre ve kalkınma arasındaki bağın anlaşılmasını sağlamak amaçlanmıştır.

I. derece arkeolojik sit statüsündeki kazı yapılan alanın bilimsel nitelik taşıma gerekçesi tamamen ortadan kalkmış ve bu kazı alanından elde edilen bulgular sembolik anlamda höyüğün içinde eserlerin görünmesine olanak tanıyormuş gibi toplumla buluşma noktasına taşınmıştır.

1983 yılına kadar geçen süre içinde özellikle taşınmaz kültür varlıklarının korunmasında birinci elden alınan kararlar “Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu” tarafından verilmiştir. 1983 yılında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası kabul edilmiştir. Bu yasanın tümü değerlendirildiğinde, kendisinden beklenen ve Türkiye’nin çağdaş koruma dünyasında yerini almasını sağlayacak düzeyde olmadığı kolayca söylenebilir.

Alan yönetim planının hazırlık sürecinin başlangıç aşamasında, planlama sürecine liderlik edecek, çalışmaları yönetecek alanın niteliği ve ihtiyaçlarıyla ilgili meslek gruplarından oluşturulan planlama ekibinin belirlenmesi, alan başkanının atanması ve bu ekibin devamlılığın sağlanması planın başarısı açısından çok önemlidir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın anılan yönetmeliğinin 10. maddesinde,“Yönetim planlarının yetkili idarece hazırlanması veya hazırlattırılması hallerinde uzman bir danışman sorumluluğunda plan hazırlama ekibi kurulur. Kurulacak bu ekip, en az; a)Kentsel sit alanları ve tarihi sit alanları için; üniversitelerin mimarlık, şehir ve bölge planlama, sanat tarihi, kamu yönetimi, işletme ve ekonomi bölümleri,

 b)Arkeolojik sit alanları için; üniversitelerin mimarlık, şehir ve bölge planlama, sanat tarihi, arkeoloji, kamu yönetimi, işletme ve ekonomi bölümleri,

c) Doğal sit alanları için; üniversitelerin şehir ve bölge planlama, kamu yönetimi, işletme, çevre mühendisliği ile alanın doğal karakterine bağlı olarak orman mühendisliği, jeoloji/jeomorfoloji/jeoloji mühendisliği, ziraat mühendisliği, peyzaj mimarlığı, hidroloji, biyoloji, zooloji gibi bölümleri mezunu uzmanlardan oluşur.” ifadesi yer almaktadır.

Alan yönetim planlaması ile ihya edilmeye çalışılan bir arkeolojik alan bulunduğu bölge için marka değerinin oluşmasına kaynaklık eder. Alanın marka değerinin oluşması alanın korunmasına katkı sağlarken korunmuş bir alan marka değerinin güçlenmesini sağlar. Marka değeri yüksek olan korunmuş bir alan ise bölgenin cazibe merkezi olmasını sağlayarak kültür turizminin gelişmesine aracılık ederek bölgesel kalkınmanın önemli dinamiklerinden biri hâline gelebilir.

Elektron

1. Aşama arkeolojik sit alanının kimliklendirme ve tanımlanmasına yönelik verilerin toplandığı stratejik bir aşamadır ve planlamanın ilk adımıdır. Bu aşamada toplanan veriler üzerinden değerlendirme yapılarak, 2. aşamada planlama politikaları belirleneceği için 1. aşama çok önemlidir.

Ülkemizdeki kültür varlıklarını bilimsel çalışmalarla ortaya çıkarmak, korunması gerekli kültür varlıklarını tespit etmek, bakımını, onarımını, korunmasını sağlamak ile görevli kılınan kurum Kültür ve Turizm Bakanlığı’dır.