Bakıma Gereksinimi Olan Engelli Bireyler 1 Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Acil yardım ekibini aramak
II. Ali'yi yavaşça yere indirmek
III. Ali'nin başını tutarak yere çarpmasını önlemek
IV. Ali'nin etrafındaki zarar verebilecek nesneleri temizlemek
Ali ve Bayram eve giderlerken Ali önce tuhaf bir koku duymuş ve ardından epilepsi nöbeti geçirmeye başlamıştır. Ali'nin nöbeti 3 dakika 21 saniye sürmüştür. Bayram böyle bir durumda yukarıdakilerden hangilerini yapmalıdır?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
Karışık kısmi nöbet (psikomotor nöbet): Bu tip nöbet elde, ayakta ya da yüzde istemsiz hareketler yani seğirmeler şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Nöbetsiz tip (küçük nöbet): Nöbetsiz tip epilepsi, genellikle çocuklarda görülmekte ve zamanla kaybolmaktadır.
Tonik- klonik nöbet (büyük nöbet): Epilepsi nöbetleri içinde en dikkat çeken, en belirgin ve en ağır nöbet tipi genel tonik-klonik nöbettir. Bu nöbet türü görülen bir hastada, kişinin nöbetin geleceğini hiç hissetmeyebileceği ya da “aura” denilen bir ön dönem yaşayabileceği bilinmektedir. Ali tuhaf bir koku duyarak nöbet geçimeye başlamıştır dolayısıyla Kişi aura döneminde olağan dışı bir tat, his, hayal, ses, koku ya da hareket algılamaktadır.
Bu nöbet tiplerine bakıldığında Ali'nin tonik klonik bir nöbet geçirdiği anlaşılmaktadır. Tonik-klonik nöbet geçiren bir kişiye yardım ederken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
• Sakin olun.
• Dikkatlice nöbet geçiren bireyi yere indirin ve çevresini zararlı olabilecek her şeyden temizleyin.
• Nöbet geçiren bireyin başının altına düz ve yumuşak birşey koyun. Böylece vücudunun kasılma sırasında
yere çarpmasını önleyin.
• Nöbetin kendiseyrinde gitmesine izin verin, nöbet durdurulabilir bir durum değildir. Bireyin hareketlerini
engellemeyin ve bireyi kendi yöntemlerinizle (kolonya koklatmak vb.) ayıltmaya çalışmayın.
• Bireyi nazikçe bir tarafa çevirin. Bu salyanın akmasını sağlayarak solunum yolunu açık tutacaktır.
Ağzını açmaya çalışmayın.
Dilini tutmaya çalışmayın.
Ağzına bir şey koymayın.
• Kasılmalar durduğunda, bilincini yeniden kazanana kadar bireyin dinlenmesine izin verin.
• Nöbet sırasında nefes alma yüzeysel olabilir ve hatta kısa bir süre için nefes alma durabilir. Nefes alma
tekrar başlamazsa bireyin solunum yollarında bir tıkanıklık olup olmadığını kontrol edin ve gerekirse
suni solunum yapın.
• Bazı bireyler nöbet sonrasında hızlı bir şekilde toparlanabilir, bazıları ise daha çok zamana ihtiyaç duyabilir.
Genellikle nöbet sonrasında kısa süreli bir dinlenme tavsiye edilmektedir. Nöbetler rutin olarak
gerçekleşiyor ise bakıcıların ya da bakımı üstlenen kişilerin günlük etkinliklerin mümkün olduğunca az
rahatsızlıkla sürdürülebilmesi için çocukları ve aileleri cesaretlenmeleri gerekmektedir.
• Bu tipteki bir nöbet 5 dakikadan fazla devam ederse acil yardım ekibini arayın.
Bu bilgilerde de görüldüğü gibi kişi yavaşça yere indirilmeli, çevresinde zarar verebilecek nesneler varsa temizlenmeli, başının altına yumuşak bir şey koyularak başını yere çarpması engellenmelidir ancak başı tutulmamalıdır ve nöbet 5 dakikadan uzun sürdüğü takdirde acil yardım ekibi aranmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.
2.Soru
I: Tütün kullanımı II: Egzersiz ve aktivite eksikliği III: Düzensiz beslenmeYukarıdakilerden hangisi ya da hangileri süreğen hastalıkların risk faktörleri arasında yer almaktadır?
I, II ve III |
I ve II |
Yalnız II |
II ve III |
Yalnız III |
Sıralanan nedenlerin tamamı süreğen hastalıkların nedenleri arasındadır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Otizm spektrum bozukluğu riskini değerlendirmek için kullanılan Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (M-CHAT) hangi dönem çocuklar için değiştirilmiştir?
12-18 aylık |
18-24 aylık |
18-36 aylık |
24-36 aylık |
12-24 aylık |
Otizm spektrum bozukluğu riskini değerlendirmek için; 18-36 aylık çocuklar için Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Ölçeği (M-CHAT) kullanılmaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çoklu yetersizlikle ilgili doğru değildir?
En az iki alanda yetersizlik söz konusudur. |
Yetersizlik alanlarından biri daha fazla gelişmiştir. |
Yetersizlik nedeniyle özel eğitime ihtiyaç duyulur. |
Doğumdan sonra da oluşabilir. |
Çoklu yetersizlik bireyde birden fazla yetersizliğin bulunmasıdır. |
Yetersiz olan bir alanda gelişme beklenmez. Doğru cevap B'dir.
5.Soru
Çoklu yetersizliği olan bireylerin genel nüfus içerisindeki yaygınlık oranlarına yönelik olarak kesin bir bilgi verebilmenin zor olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Ağır düzeyde seyreden sağlık problemleri nedeniyle herhangi bir okula kayıt olamamalar |
Bu alanda yeterli düzeyde veri toplama araçlarının bulunmaması |
Ebeveynlerin çocuklarını ağır yetersizlik durumlarından dolayı toplumsal ortamlara çıkartmamaları |
Tanılanmalarına yönelik olarak evrensel olarak kabul görmüş bir tanı ölçütü bulunmaması |
Yaşadıkları sağlık problemleri nedeniyle süreğen hastalığı olan bireylerle karıştırılmaları |
Çoklu yetersizliği olan bireylerin tanılanmalarına yönelik olarak evrensel olarak kabul görmüş bir tanı ölçütü bulunmamaktadır. Bu nedenle; tanılanma süreçlerinde genellikle birincil yetersizlikleriyle tanılandıklarından, bu bireylerin genel nüfus içerisindeki yaygınlık oranlarına yönelik olarak kesin bir bilgi verebilmek oldukça zordur.
6.Soru
"Metin görme yetersiziliği olan 6 yaşında erkek öğrencidir. Metin eve gelen öğretmeni aracılığıyla bilişsel, sosyal ve iletişimsel olarak desteklenmektedir. Ancak halen yaşadığı çevrede bağımsız olarak hareket edememektedir."Yukarıda anlatılan durumda; Metin' in bağımsız olarak hareket edebilmesini sağlamak amacıyla aşağıdaki uyarlamalardan hangisini yapabilir?
Çevresinde bireye zarar verebilecek olan eşyaları ortadan kaldırma |
Çevresine ilişkin bilgi sunma |
Çevresine uyarıcı işaretler ekleme |
Dokunsal ve işitsel materyaller kullanma |
Beyaz baston kullanımı öğretme |
Bağımsız hareket becerilerinin geliştirilmesi için yapılacak uyarlamalardan biri de baston kullanmadır. Baston kullanmayı öğrenmek erken yaşlarda bireyin bağımsız bir şekilde çevresini tanıyabilmesine olanak sağlar. Doğru cevap "E" seçeneğidir.
7.Soru
- I. Renkleri ayırtedememe
- II. Bir cisme uzun süre odaklanamama
- III. Okumak için yazıları göze yakınlaştırma
- IV. Cisimleri takip edememe
- V. Hareket halindeyken bir yerlere çarpma, düşme
Yukarıdakilerden hangisinin/hangilerinin çocukta sürekli gözlenmesi görme yetersizliğine işaret edebilir?
I, II, III |
II ve IV |
Hepsi |
III, IV ve V |
IV ve V |
- Renkleri ayırtedememe, bir cisme uzun süre odaklanamama, okumak için yazıları göze yakınlaştırma, cisimleri takip edememe, hareket halindeyken bir yerlere çarpma, düşme
gibi belirtilerin biri ya da bir kaçının çocukta sürekli gözlenmesi bir görme yetersizliğine işaret edebilir. Bu durumda eğitimci ya da bakım personeli çocuğun ailesini bilgilendirerek doktora götürülmesi için yönlendirme yapabilir. Doğru cevap "C" seçeneğidir.
8.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi fiziksel yetersizliğin perinatal nedenlerinden biridir?
Hastane enfeksiyonları |
İlaç kullanımı |
Havale geçirme |
Alkol kullanımı |
Çeşitli travmalar |
Doğum Anı (Perinatal) Nedenler
Bebeğin anne bedenini terk edişi esnasında oksijensiz kalması (perinatal asfiksi), doğumda anormal geliş pozisyonu sergilemesi, zor ve uzun doğum, doğum anı travmaları, hastane enfeksiyonları gibi durumlar doğum anı nedenler arasında yer
almaktadır.
9.Soru
Daha önceden karşılaşmadıkları yeni insanlar ve ortamlarda bulunduklarında konuşulanları anlamada ciddi düzeyde problemler yaşamaları çoklu yetersizliği olan bireylerin hangi alanda yaşadıkları problemler arasındadır?
İşitmeyle ilgili problemler |
Görmeyle ilgili problemler |
Öğrenme güçlükleri |
Kendini uyarıcı davranışlar |
Duruş ve hareket etmeyle ilgili problemler |
Çoklu yetersizliği olan bireylerin bir kısmı işitme sorunları yaşamaktadırlar. Bu bireyler, genellikle belirli düzeydeki sesleri duyarak cevap verebilir. Bulundukları ortamlardaki konuşmaları ‘tahmin ederek’ rutin olaylara alışmayı öğrenebilirler. Ancak; daha önceden karşılaşmadıkları yeni insanlar ve ortamlarda bulunduklarında konuşulanları anlamada ciddi düzeyde problemler yaşarlar. Bazen de işitme ile ilgili problemler, bu bireylerin bedenlerini dengede tutmaları ve düz bir çizgide yürümelerini zorlaştırmaktadır. Konuşmalarının anlaşılırlığı ve akıcılığının geliştirilebilmesi için; uzun süre eğitim almak zorundadırlar.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi süreğen hastalıkların oluşumunda önemli görülen evrensel olarak kabul edilen risk faktörlerinden biri değildir?
Tütün ve alkol kullanımı |
Yetersiz beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite |
Obezite |
Günlük egzersiz |
Psikolojik ve çevresel etkenler |
Süreğen hastalıkların oluşumunda önemli görülen evrensel olarak kabul edilen risk faktörleri bulunmaktadır. Bu risk faktörleri şu şekildedir:
• Tütün kullanımı
• Alkol kullanımı
• Yetersiz beslenme ve yetersiz fiziksel aktivite
• Obezite (sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi)
• Hipertansiyon
• Tuz kullanımı
• Psikolojik ve çevresel etkenler
11.Soru
Vücudun insülin yaptığı fakat yeterli kullanamadığı genellikle daha ileri yaşlarda (35 yaş ve üzeri) başlayan diyabetin türü hangisi olduğu söylenebilir?
Tip 1 diyabet |
Tip 2 diyabet |
Gebelik diyabeti |
Pre-diyabet (Gizli şeker) |
Genel diyabet |
Tip 2 Diyabet: Vücut insülin yapar fakat yeterli kullanılmaz. genellikle daha ileri yaşlarda (35 yaş ve üzeri) başlar. Ortaya çıkışında sağlıksız yaşam biçimi davranışları ve aile öyküsünün etkili olduğu, beslenme, egzersiz ve anti-hiperglisemik ilaçlarla tedavi edilebilen bir hastalıktır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin Epilepsi nöbeti geçiren bir hastaya müdahale ederken uygulanması doğru değildir?
Ağzına bir şey koymayın |
Dilini tutmaya çalışın. |
Kasılmalar durduğunda bireyin dinlenmesine izin verin. |
5 dk’dan fazla sürerse acil yardım çağırın |
Ağzını açmaya çalışmayın. |
Epilepsi nöbeti sırasında nöbet geçiren kişinin ağzını açmaya, dilini tutmaya ve ağzına bir şey koymaya çalışmak yanlıştır.
13.Soru
Süreğen hastalıklar düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Genellikle tedavisi mümkün olmayan hastalıklardır. |
Uzun süreli devam eden hastalıklardır. |
Kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyen hastalıklardır. |
Kronik hastalıklardır. |
Geçici hastalıklar olarak da adlandırılmaktadır. |
Süreğen hastalıklar geçici hastalıklardan değildir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi süreğen kas iskelet sistemi hastalıkları arasında yer alır?
Astım |
Lenfoma |
Hipertansiyon |
Osteoporoz |
Guatr Hastalığı |
Süreğen Kas İskelet Sistemi Hastalıkları
- Inflamtuar Artritler
- Juvenil Romatoid Artrit (JRA)
- Romatoid Artrit
- Ankilozan Spondilit
- Miyopatiler
- Müsküler Distrofiler
- Osteoporoz
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fiziksel yetersizliği olan bireylere sunulacak bakım hizmetleri arasında yer almaz?
Yardımcı teknoloji desteği |
Tıbbı bakım |
Kişisel bakım |
Günlük yaşamı düzenleme |
Psiko-sosyal destek |
Yardımcı teknoloji desteği, fiziksel yetersizliği olan bireylerde çevresel düzenleme amacıyla kullanılmaktadır. Doğru cevap "A" dır.
16.Soru
Boğaz enfeksiyonu geçiren bir çocuktaki öksürük, yüksek yerden düşen bir kişinin ayağının kırılması hangi hastalık türüne örnek olarak verilebilir?
Ölümcül hastalıklar |
Süreğen hastalıklar |
Kalıcı hastalıklar |
Kronik hastalıklar |
Akut hastalıklar |
Boğaz enfeksiyonu geçiren bir çocuktaki öksürük, yüksek yerden düşen bir kişinin ayağının kırılması da akut hastalıklara örnek olarak verilebilir. Süreğen hastalıklar ise akut hastalıkların tersine, hayat boyu devam eden, tamamen tedavi edilemeyen ancak kontrol altına alınabilen hastalıklar olarak belirtilmektedir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fiziksel yetersizliği olan bireylerle çalışan/çalışacak olan personele verilecek öneriler arasında değildir?
Kişisel bakım ve günlük yaşam gereksinimlerini kolaylaştırmada bireyle ve bireyin yakınlarıyla işbirliği içerisinde olun. |
Bireyi merkeze alacak şekilde, etkin bir dinleyici olun. |
Etkili iletişim becerileriniz geliştirin. |
Yardımcı değil korumacı olun. |
Bireylerin ilaç kullanımına özen gösterin. |
Fiziksel yetersizliği olan bireylerle çalışan/çalışacak olan personele şu önerilerde bulunulabilir:
• Kişisel bakım ve günlük yaşam gereksinimlerini kolaylaştırmada bireyle ve bireyin yakınlarıyla işbirliği içerisinde olun.
• Bireyin özel yaşam alanını (evini, eşyalarını, giysilerini ve diğer kişisel eşyalarını) korumak ve desteklemek için onlara yardımcı
olun.
• Bireyi merkeze alacak şekilde, etkin bir dinleyici olun.
• Etkili iletişim becerileriniz geliştirin.
• Korumacı değil yardımcı olun.
• Farklı fiziksel yetersizlikleri olsa bile birey olduğunu unutmayın ve özel ihtiyaç ve ilgilerine karşı anlayışlı bir iletişim kurun.
• Öncelikle bireyin kendi evinde ve sosyal ortamında mümkün olduğu kadar bağımsız hareket etmesine öncelik verin.
• Bireylerin ilaç kullanımına özen gösterin.
• Bireyin yetersizliğinden geriye kalan performansını dikkatle gözleyin ve bu performansı olabildiğince etkili kullanın. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çoklu yetersizliğin doğum öncesi nedenlerinden birisidir?
Tramvatik beyin hasarı |
Toksoplazma |
Menenjit ve beyin iltihabı gibi çocukluk enfeksiyonlar. |
Kaza sonucu oluşan travmatik beyin zedelenmeleri. |
Zehirlenmeler |
Çoklu yetersizliğe sahip olmak; bireyin birden fazla tanılanmış yetersizliğinin olması anlamına gelmektedir. Çoklu yetersizliğe neden olan etmenleri; (a) doğum öncesi nedenler, (b) doğum sırası nedenler ve (c) doğum sonrası nedenler olarak 3 ayrı başlık altında toplamak mümkündür. doğum öncesi nedenler ise; Genetik bozukluklar Kan uyuşmazlığı, Viral enfeksiyonlar, Beyin felci, Toksoplazma, Hidrosefali, Mikrosefalidir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal yaşam paradigması kapsamında yaşanan gelişmelerden biridir?
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi |
DSM-I |
DSM-II |
DSM-III |
Eylem Planı |
1980-günümüz toplumsal yaşam paradigması olarak adlandırılabilir. Bu bağlamda 1983 -1992 yılları arasında on yıllık engelliler programı oluşturulmuştur ve bu on yıl “Dünya Sakatlar On Yılı” olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde her ülke engelliler için “Eylem Planı” hazırlamıştır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi “bireyin yeteneklerinde ve işyapabilme gücündeki sınırlılık ya da noksanlığı' tanımlamak için kullanılmaktadır?
Engellilik |
Bakım |
Paralizi |
Afazi |
Rehabilitasyon |
En genel anlamda engellilik, “bireyin yeteneklerinde ve iş
yapabilme gücündeki sınırlılık ya da noksanlıktır.”
Engelli bireyler çeşitli nedenlerden ötürü kendilerinden
beklenen birtakım becerileri yerine getirememekte,
bulunduğu toplum içinde bağımsız
olarak yaşamakta güçlük yaşamaktadırlar.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ