Varang kelimesi 11. yüzyılın sonundan itibaren Bizans’ın ordusunda yer alan Vikingliler ve kuzeyden gelenler için kullanılmıştır. Varang kelimesi aynı zamanda yine Bizans ordusunda görev yapan Anglo - Saksonları da ifade etmektedir. Bu tabiri ilk defa Bizans kaynaklarında 1034 yılında rastlanır. İskandinavyalılar, Rusya yoluyla Bizans’ta çalışmak için 10. yüzyıldan itibaren İstanbul’a gelmeye başlarlar. Silah olarak taşıdıkları baltalarından dolayı baltacılar olarak anılmaktaydılar. 11. ve 12. yüzyıllar boyunca Varanglar, Komninos hanedanına Mangana ve Vlaherna saraylarının muhafız askerleri olarak hizmet ettiler. Aynı zamanda ordunun düzenlediği seferlere de katıldılar.

441 yılında Atilla, Bizans’a yönelik I. Balkan seferini düzenledi. Atilla, Margus’u ele geçirerek
I. Balkan seferini başlatmış oldu. Sigidinum (Belgrad), Sirmium (Sremska Mitrovica) ve Naissus (Niş) üzerinden Trakya yönünde ilerledi. 

Doğu ve Batı Roma olarak ikiye ayrılmasını ya da 476 yılında Roma şehrinin Cermenler tarafından ele geçirilmesini kabul ederler. Bu tarihleri kabul etmeyen Bizantinistlere de rastlanır. Onlara göre 7. yüzyıldan önceki tarih Roma devletinin tarihidir ve bu dönem ancak protobizans yani Bizans öncesi olarak adlandırılabilir.

Cumhuriyet döneminde Roma’nın egemenliğini İtalya yarımadasının tümüne yaydığını görüyoruz. Gal ve Kelt kabilelerinin saldırılarını da durdurmayı başardı. M. Ö. 4. yüzyılda iç sorunlar nedeniyle güçten düşen Latium bölgesindeki kentler üzerinde otoritesini tesis eden Roma, M.Ö. 358’de eşitliğe dayalı bir ittifakla Latin birliği’ni yeniden düzenledi. Kabileler arasındaki çatışmalardan faydalanarak M.Ö. 338’de birliğe son verdi ve Latium bölgesindeki şehirleri doğrudan kendisine bağladı. Otoritesini Yunan kolonilerinin bulunduğu Campania bölgesine de yayan Roma, bu bölge üzerinde egemenlik kurmaya çaba gösteren Samnitlerin üzerinde de bir dizi savaştan sonra (M.Ö. 343-290) üstünlük sağlamayı başardı. M.Ö. 265’de Etruria bölgesi fethedildi.

374 yılından sonra Hunlar, Karadeniz’in kuzeyine doğru ilerlemişlerdir.   II. Hunların Karadeniz’in kuzeyine doğru ilerlemesi Büyük Kavimler göçüne sebep olmuştur.  5. yüzyılın ilk çeyreğinde Hunlar Bizans Devletini, kendilerine haraç öder duruma getirmişlerdir. Hun imparatoru Atilla, 441 yılında düzenlediği Balkan seferiyle Bizans’a ait Tuna nehri kenarındaki pek çok kaleyi Hun idaresine bağlamıştır. 

Latium: Orta İtalya’da merkezi Roma olan ve günümüzde Lazio olarak adlandırılan bölgenin adıdır. Tiber ve Aniene nehirleri arasında yaklaşık 17000 kilometre karelik bir toprağı kapsayan Latium bölgesi bereketli ova toprağı ve İtalya’daki Latin kavimlerin ana yurdu olarak bilinmektedir.

Büyük Selçuklu Devleti 1038-1157 yılları arasında İran, Suriye, ve Anadolu coğraafyasında hakim olan devlettir.

Bizans imparatorluğunda halk özellikle büyük kentlerde Maviler ve Yeşiller adını taşıyan dimoslar etrafında örgütlenmişlerdi. Bu Partiler, sportif ve kültürel etkinlikleri organize eder, vergileri toplar, asayişi sağlar ve mahallelerde bir takım belediye hizmetlerinin yürütülmesine öncülük ederlerdi. İmparatorun günlük işlerini takip etmek Maviler ve Yeşiller’in sorumluluğunda değildir.

Pannonia, günümüzde Bosna Hersek, Slovenya, Sırbistan, Hırvatistan, Avusturya ve Macaristan’ın bir bölümünü içine alan Dalmaçya kıyılarından Tuna nehrine kadar ulaşan Roma eyaletinin ismidir. Tuna nehri Pannonia ovası boyunca doğu-batı istikametinde Karadeniz’e doğru akar.

Sarayda büyük tören salonları, imparatorluk ailesinin ve hizmetlilerin yaşam alanlarını, hamam, garnizon, kilise bulunuyordu. 

Filistin İskenderiye ve Mısır’ı fetheden, Mısır Fatihi ünvanını alan komutan Amr b. As’tır.

7. yüzyılda İslâm Hicaz yarımadasında doğmuş ve yarım asır içinde Bizans’a ait Orta Doğu toprakları Müslüman Arapların eline geçmiştir. Bunun üzerine Heraklios döneminde Müslüman Arapların akınlarını Anadolu’da önleyebilmek için Bizans Devleti, Anadolu’yu dört eyalete bölmüştür. Bu eyaletler tema kelimesi ile adlandırılmıştır. Temaların genel özelliği eyalet içinde toprağa bağlı yerel ordu bulundurmasıdır. Bundan dolayı kolordu olarak bilinmektedirler.

Dinar Bey'e bağlı Selçuklu birliği Malatya’yı ele geçirerek yağmaladı (1058). Ertesi yıl Tuğrul Bey, Anadolu akınlarını yeniden başlattı. Salar-ı Horasan, Samuk, Emir Kapar ve Kicacic adlı beylere bağlı bir Selçuklu ordusu Anadolu’ya girdi. Bu dönemde (1064-1068) Anadolu’da faaliyette olan en meşhur Selçuklu beyi Afşin idi. Antep, Antakya ve Malatya civarını fethetti, İç Anadolu Bölgesi’ne girdi ve  Kayseri’yi zapt etti (1067).

Bizans Devleti’ni Roma İmparatorluğu’ndan ayıran genel özellikleri vardır. Bu özellikleri yeni Roma olarak anılan İstanbul şehri, Hıristiyanlığın resmî din olarak kabul edilmesi, antik Yunan kültürünün bazı değerlerine sahip çıkılması ve 7. yüzyıldan sonra Latinlikten uzaklaşma manasına gelen delatinizasyon politikasının izlenmesine rağmen Roma devlet geleneğinin sürdürülmesidir.

630 yılından sonra Bulgarlar Kubrat liderliğinde sınırları doğuda Kuban nehri, batıda Dinyeper, kuzeyde Doneç ırmağı ve güneyde Karadeniz ve Azak Denizi ile sınırlı Büyük Bulgaristan birliği oluşturmuşlardır.

Bizan’ın ikinci büyük kenti Amorion (Hisarköy - Amûriyye)’dur ve 838 yılında Araplar tarafından işgal edilmiştir.

Sultan Tekkesi adıyla bilinen ve Larnaka sınırları içinde kabri bulunan kişiÜmmü Harâm’dır.

Emevîler dönemi, İslâm tarihinde Müslümanlarla Bizanslılar arasında ilişkilerin en sıcak olduğu dönemlerden biridir. Bu dönemde Bizans hâkimiyetindeki Anadolu topraklarına hemen her yıl
seferler düzenlenmiştir. 

Bizans eğitim sisteminde orta ve yüksek eğitimde Antik Yunan yazarlarının eserleri öğretildi. Hıristiyanlık kabul edildikten sonra Antik Yunan kültürü pagan olarak nitelendirilse de Antik Yunan tarihi, Antik Yunan felsefesi ve bilimi Bizans eğitim sisteminde kabul edildi ve yeni nesillere aktarıldı. 

İstanbul’da çıkan bir isyan sonucu Mavrikios tahttan atıldı ve komutanlardan Fokas, senatonun da onayı ile imparator ilan edildi. 602 yılından 610 yılına kadar Bizans iktidarını elinde bulunduran Fokas tam bir tedhiş rejimi kurdu. Onun baskıya dayalı yönetimi, Balkanlar’da Slav-Avar ilerleyişi ve doğuda Iran savaşlarıyla birleşince Bizans İmparatorluğu tam bir çöküşün eşiğine geldi. 610 yılında Fokas’ın zulme dayalı yönetimini askeri bir müdahaleyle sona erdiren ve Bizans tarihinde yeni bir dönemi başlatan Heraklios, devleti de çöküşten kurtaran olarak tarihe adını yazdırdı.