Büyük Selçuklu Tarihi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
Selçuklular’ın Maveraünnehir’de tehlike olarak görülmelerinin nedeni hangisidir?
Göçler dolayısıyla sayılarının devamlı artması
|
Sâmânoğulları ile işbirliği yapmış olmaları
|
Karahanlı tahtını ele geçirmek istemeleri
|
Ali Tegin ile işbirliği yapmayı reddetmeleri
|
Gazne topraklarına düzenledikleri akınlar
|
2.Soru
Kutsal topraklar ve Anadolu’yu hedef alan Haçlı seferleri kaç yıl sürmüştür?
İki yüz yıl |
Elli yıl |
Yüz yıl |
Yüz elli yıl |
İki yüz elli yıl |
Papa II. Urbanus, Kasım 1095 tarihinde toplanan Clermont Konsilinde Haçlı Seferi çağrısında bulundu. Hedef olarak da Kutsal Toprakları ve Anadolu’yu gösterdi. İki yüzyıl kadar sürecek olan Haçlı Seferleri tarihi böylece başlamış oldu.
3.Soru
Tuğrul Bey ilk Anadolu seferini hangi yıl gerçekleştirmiştir?
1045 |
1051 |
1054 |
1060 |
1061 |
1054 yılı başında büyük bir orduyla yola çıkan Tuğrul Bey, önce Azerbaycân’da Revvâdî emiri Vehsudan ile Şeddâdî emiri Ebû’l-Esvâr’ı kendisine tâbi kılarak arkasını emniyete aldı. Yoluna devamla Doğu Anadolu bölgesine giren Sultan, Van Gölü civarındaki Bargiri (Muradiye) ve Erciş kalelerini fethetti.
4.Soru
Çağrı ve Tuğrul Beyler, aldıkları karar gereğince Tuğrul çöle çekilirken, 1016 yılında yaklaşık 3 bin kişilik bir kuvvetle Rum (Anadolu) seferine çıkan Çağrı Bey’in ilk girdiği bölge hangisidir?
Erzincan |
Van |
Siirt |
Erzurum |
Muş |
Çağrı Bey ilk olarak Van bölgesinde Bizans’a bağlı Vaspuragan Ermeni Prensliği topraklarına girdi.
5.Soru
- Urfa
- Mardin
- Rakka
- Harran
- Hısn Keyfa
Hangisi/hangileri üç idari bölgeden biri olan Diyârımudar bölgesini oluşturan merkezler arasında yer alır?
I, III ve IV |
I, IV ve V |
II, III ve IV |
I, III, IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
Diyarbekir, genel hatları ile Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer alan, Eskiçağda Yukarı Mezopotamya, Ortaçağda el-Cezire adı verilen bölgenin bir bölümüdür. Arabistan’dan göç eden Arap kabileler yerleştikten sonra, onların kabile adlarına nisbetle Diyârımudar (Urfa, Harran, Rakka), Diyârırebîa (Musul, Nuseybin, Sincar) ve Diyarıbekr olarak üç idarî kısıma ayrılmıştır. Bunlardan birisi olan Diyarbekir bölgesi ise Âmid, Mardin, Hısn Keyfâ ve Meyyâfârikîn gibi önemli merkezlerden oluşuyordu. Doğru yanıt A’ dır.
6.Soru
Sübaşı Selçuk Bey, Yabgu ile arası açıldıktan sonra nereye göç etmiştir?
Buhara |
İsficab |
Cend |
Taşkent |
Karaçuk |
Sübaşı Selçuk Bey’in, bu sırada iyice güç kaybetmiş olan Yabgu ile bir rivayete göre onun yerine geçmeyi planladığı şüphesiyle arası açıldı. Bu rekabet, Yabgu’ya göre daha zayıf olduğu anlaşılan Selçuk’un yurdunu terk etmesiyle sonuçlandı. Selçuk Bey az sayıdaki kaynağın verdiği müphem bilgiye göre, 960 veya 985 yılında, Yengikent’ten, yine Yabgu’ya bağlı olan Cend şehrine geldi.
7.Soru
Şehzâde isyanlarını meşrulaştıran en önemli sebep aşağıdakilerden hangisidir?
Daha fazla toprak kazanma isteği
|
Hükümdarların meliklere uyguladığı baskılar
|
Kut anlayışı dolayısıyla şehzâdelerin tahtta hak sahibi oldukları inancı
|
Ülke topraklarının bölüşülmüş olması
|
Fatımî Halifesinin tahrikleri
|
8.Soru
Diya^rımudar, Diya^rırebi^a ve Diyarıbekr olarak üç idari^ kısıma ayrılmış olan Diyarbakır’ın, “Diyarbekir” bölgesi hangi önemli merkezlerden oluşuyordu?
Urfa, Harran, Rakka |
A^mid, Mardin, Hısn Keyfa^ ve Meyya^fa^riki^n |
Musul, Nuseybin, Sincar |
Urfa, Nuseybin, Sincar |
Mardin, Harran, Rakka |
Diyarbakır genel hatları ile Dicle ve Fırat nehirleri arasında yer alan, Eskiçağda Yukarı Mezopotamya, Ortaçağda el- Cezire adı verilen bölgenin bir bölümüdür. Arabistan’dan göç eden Arap kabileler yerleştikten sonra, onların kabile adlarına nisbetle Diya^rımudar (Urfa, Harran, Rakka), Diya^rırebi^a (Musul, Nuseybin, Sincar) ve Diyarıbekr olarak üç idari^ kısıma ayrılmıştır. Bunlardan birisi olan Diyarbekir bölgesi ise A^mid, Mardin, Hısn Keyfa^ ve Meyya^fa^riki^n gibi önemli merkezlerden oluşuyordu.
9.Soru
Melikşah’ın kardeşi Tekiş’in Serahs’ı kuşatmasını kaldırarak geri çekilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Ordudan atılan Ermenilerin Tekiş’in isyanını desteklemiş olması |
Ağır kış koşullarında Selçuklu ordusunun hareket imkanının kalmaması |
Nizamülmülk komutasındaki Selçuklu ordusunun yaklaşmakta olduğu haberi |
Selçuklu ordusunda Artuk, Porsuk, Bozan, Ayaz gibi meşhur komutanların olması |
Melikşah’ın kardeşi Tekiş’e istediği şehirleri almasına izin verilmesi |
Tekiş, Birinci Türkistan seferinden dönüşte, Melikşah tarafından Toharistan melikliğine tayin edilmişti. Tekiş ilk olarak 1081’de Horasan’ın önemli şehirlerinden Merv ve Nişabur’u ele geçirmeye kalkışıp isyan etmişti. Bir süre önce disiplinsizlik sebebiyle ordudan atılan 7.000 kadar Ermeni de, bu isyan sırasında onu desteklemişlerdi. Fakat Tekiş, Melikşah tarafından Tirmiz şehrinde kuşatılınca af dilemiş ve isteği kabul edilmişti. Tekiş, Melikşah’ın Musul seferinde bulunmasından yararlanarak bir kere daha isyan etti. Melikşah kardeşinin üzerine yürümek için kışın geçmesini bekledi. Sonra isyanın çok tehditkâr bir şekil almasından dolayı emrinde Artuk, Porsuk, Bozan, Türşek, Kumaç ve Ayaz gibi meşhur kumandanlarla birlikte büyük bir orduyla harekete geçti. Merv-i Rud’dan Serahs’a kadar olan bölgeyi kontrolü altına almış olan Tekiş, bu sırada Serahs’ı kuşatmaktaydı. Nizâmülmülk idaresindeki Selçuklu ordusunun yaklaşmakta olduğu şeklinde uydurma bir haberle yanıltılan melik, acele olarak kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı. Önce Venec’e çekilen Tekiş, Melikşah tarafından takip edilerek Tirmiz’de bir kere daha teslim alındı (1085). Yeniden isyana teşebbüs edememesi için gözlerine mil çekilerek hapse atıldı. Tekiş’in yerine Toharistan melikliğine, babası Tekiş’i desteklemeyen oğlu Ahmed tayin edildi. Doğru yanıt C’ dir.
10.Soru
Selçuklular yıllardır bu devletin kuruluşu için birlikte savaştıkları soydaşlarının ihtiyaçlarını da görmezden gelemezlerdi. C¸ünkü aksi şekilde davranmaları varlık sebeplerine aykırıydı. Bu zorunlulukla Türkmenler’in iska^nına ilişkin bir devlet politikası ortaya konuldu. Buna göre Türkmenler nereye sevk edildi?
Anadolu |
Arabistan |
Horasan |
Harizm |
Suriye |
Türkmenler Anadolu’ya sevk edilmişlerdir.
11.Soru
Pasinler Savaşı ile ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
1040, Selçuklu-Gazneli
|
1071 Selçuklu-Gazneli
|
1048 Selçuklu-Bizans
|
1054 Selçuklu-Bizans
|
1048 Selçuklu-Büveyhî
|
12.Soru
I. Tuğrul Bey tarafından veliaht tayin edilen Çağrı Bey’in oğlu Süleyman tüm mücadeleleri kazanarak tahta oturmuştur. II. Kutalmış, Alp Arslan ile giriştiği taht mücadelesinde savaşarak yenilmiş ve hayatını kaybetmiştir. III. Vezir Amidülmülk Tuğrul Bey'in ölümünden itibaren Alp Arslan'ı desteklemiş ve tahta çıkmasına destek olmuştur. IV. Alp Arslan daha tahta çıkmadan önce devletin doğudaki topraklarını merkezi idareye bağlamıştır. Selçuklu Devleti’nde Tuğrul Bey'in vefatından sonra meydana gelen taht mücadeleleri ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I ve III |
II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
Tuğrul Bey tarafından veliaht tayin edilen Çağrı Bey’in oğlu Süleyman Kutalmış’ın Alp Arslan tarafından yenilerek öldürülmesinden sonra ağabeyi Alp Arslan’a direnemeyeceğini anlayarak Şiraz’a çekilmiştir. Alp Arslan ise önce tahtı ele geçirmek için harekete geçen, büyük amcaları İnanç Yabgu’yu yenilgiye uğratarak daha tahta çıkmadan önce devletin doğudaki topraklarını merkezi idareye bağlamıştır. Vezir Amidülmülk başlangıçtan itibaren Alp Arslan'ı desteklememiştir. İnanç Bey komutasındaki kuvvetleri Kutalmış tarafından yenilgiye uğratıdıktan sonra vezir Amidülmülk, Kutalmış’la ancak Alp Arslan’ın baş edebileceğine kanaât getirerek, ona acil yardım çağrısında bulunmuş ve Alp Arslan’ın tarafına dönmüştür. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Melikşah hangi oğlunu veliaht ilan etmiştir?
Mahmud |
Sancar |
Muhammed Tapar |
Berkyaruk |
Alp Arslan |
Bazı kaynakların verdiği bilgilere göre, Melikşah Berkyaruk’u veliaht tayin etti ise de, bunun saltanat mücadelelerini engelleyecek bir kanun olmadığı bilinmektedir.
14.Soru
Sultanların oğullarını eğitmeleri için tayin ettikleri hocalara verilen unvan nedir?
Derviş |
Bilge |
Hoca |
Lala |
Atabeg |
Atabeg, Ata ve bey kelimelerinden meydana gelmiştir. Sultanların oğullarını eğitmeleri için tayin ettikleri hocalara verilen unvan.
15.Soru
Nesa Savaşı hangi tarihte gerçekleşmiştir?
1032 |
1033 |
1035 |
1037 |
1038 |
Selçuklular ve Gazneliler arasında Nesa Meydanı’nda gerçekleşen bu savaş Haziran 1035 tarihinde olmuştur.
16.Soru
Gazneliler Dandanakan savaşı sonucunda hangi toprakları kaybetmiştir?
Horasan |
Afganistan |
Kuzey Hindistan |
Azerbaycan |
Merv |
Gazneliler Dandanakan Savaşı sonucunda Horasan ve Harezm’i kaybetmişlerdir.