Büyük Selçuklu Tarihi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Süleymanşah sonrasında Doğu'ya yönelik bir siyaset takip etmeye başlayacağı Barış anlaşmasını aşağıdakilerden hangisiyle yapmıştır?
Bizanslılar |
Karahanlılar |
Gazneliler |
Peçenekler |
Fatımîler |
Anadolu ve Suriye’de cereyan eden hadiseler, Büyük Selçuklu siyaseti bakımından büyük önem arzediyordu. Zira Türkiye Selçuklu Sultanı Süleymanşah, 1081 yılında Bizans ile bir barış anlaşması yaptıktan sonra, Doğu’ya yönelik bir siyaset takip etmeye başlamıştı.
Doğru cevap A seçeneğidir.
2.Soru
X. yüzyılda Oğuzlar’ın başlıca yurtları aşağıdakilerden hangisidir?
Maveraünnehir
|
Doğu Türkistan
|
Orta Seyhun, Aral-Hazar arası
|
Orhun bölgesi
|
Horasan
|
3.Soru
1016 yılında Çağrı beyin Anadolu üzerine yaptığı seferlerin temel nedeni neydi?
Karahanlılar tarafından Maveraünnehir de sıkıştırılan Tuğrul ve Çağrı beylerin bir çıkış yolu aramaları, |
Anadolunun verimli topraklarını ele geçirerek yerleşmek istekleri, |
Anadoluda ki zengin Bizans şehirlerini yağmalama isteği, |
Anadolu üzerinden Mezopotamya ya geçme isteği, |
Halifenin yanına gidip islam ordusuna katılma isteği, |
Selçuklular bir yandan mevcut şartların etkisiyle askerî gücünü artırmakla birlikte; Maveraünnehr’i henüz fethetmiş ve gücünün doruğunda bulunan Karahanlılar’a karşı yeterince varlık gösteremiyorlardı. Bunun üzerine mevcut şartları değerlendiren Çağrı ve Tuğrul Beyler, tehlikeli bir maceraya atılmak zorunda kaldılar. Aldıkları karar gereğince Tuğrul çöle çekilirken, Çağrı, Rum (Anadolu) seferine çıkacaktı. Nitekim Çağrı Bey yaklaşık 3 bin kişilik bir kuvvetle yola çıktı.Yurt arayışı içerisinde olan Oğuzlar’ın umutlarını yeşerten bu tespit, ileride şartlar elverdiğinde büyük mücadeleler sonucunda gerçek olacaktır.
4.Soru
“Greklerin “Mezopotamya” adını verdikleri Fırat ile Dicle nehirleri arasındaki toprakları Arap coğrafyacılar iki kısma ayırmışlardır. Buna göre güneyde kalan Aşağı Mezopotamya topraklarına ........ veya ..........., kuzeyde kalan Yukarı Mezopotamya topraklarına ise “.............. adını vermişlerdir.”
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla hangileri gelmelidir?
Irak, el-Cezire, Sevad |
Sevad, Irak, el-Cezire |
Sevad, el-Cezire, Irak |
el-Cezire, Sevad , Irak |
Sevad, Irak, Berucird |
Greklerin “Mezopotamya” adını verdikleri Fırat ile Dicle nehirleri arasındaki toprakları Arap coğrafyacılar iki kısma ayırmışlardır. Buna göre güneyde kalan Aşağı Mezopotamya topraklarına “Sevad” veya “Irak”, kuzeyde kalan Yukarı Mezopotamya topraklarına ise “el-Cezire” adını vermişlerdir.
5.Soru
I. Selçuklu sultanı
II. Abbasî halifesi
III. Gazne hükümdarı
1080’den itibaren Hicaz’da hutbe, yukarıda bulunan isimlerden hangisi ya da hangileri adına okunmaya devam etmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
Bazı küçük kesintilere rağmen, 1080’den itibaren Hicaz’da hutbe Selçuklu sultanı ve Abbasî halifesi adına okunmaya devam etti.
6.Soru
Şah Melik ne zaman Harizmşah İsmail’i yenilgiye uğratmıştır?
1040 |
1041 |
1042 |
1043 |
1044 |
Sultan Mesud ölmeden önce, Harizmşâh İsmail isyan etmiş olduğu için Harizm’i Cend emiri şâh-Melik’e vermişti. şâh-Melik 40.000 kadar askerle Harizm’e yürüyüp İsmail’i ağır bir yenilgiye uğratıp bölgeye hâkim oldu (1041).
7.Soru
Selçuklularda yönetimde sorumluluk paylaşılması geleneği hangi kavramla ifade edilmiştir?
Kut |
Urug |
Oguş |
Ülüş |
Toy |
Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Büyük Selçuklularda Fetret Devri olarak bilinen dönem hangi hükümdarın ölümüyle başlamıştır?
Melikşah |
Berkyaruk |
Mahmud |
Muhammed Tapar |
Tutuş |
C¸in’den Akdeniz’e, Kafkaslar’dan Yemen’e kadar uzanan çok geniş topraklara yayılmış bulunan Büyük Selçuklu İmparatorluğu, en görkemli devrini yaşarken önce vezirinin, sonra Sultan Melikşah’ın beklenmedik ölümüyle sarsıntıya uğradı. Fet- ret dönemi olan Berkyaruk’dan sonra Tapar zamanında kısmen toparlanmasına, Sancar’ın İkinci İmparatorluk devrine rağmen de aslında sarsıntı tamamen atlatılamadı.
9.Soru
Tuğrul Bey'in Bağdat Seferi sırasında meydana gelen olaylarda rol alan ve olaylar sırasında ölen Büveyhi komutanı aşağıdakilerden hangisidir?
Arslan Besâsiri |
Ebû’l-Esvâr |
Ebû Kâlicâr |
el-Kâim Biemrillah |
İbrahim Yinal |
Arslan Besâsiri, Büveyhîler’in son döneminde yaşamış olan Türk asıllı meşhur bir gûlam komutandı. Büveyhî emiri Hüsrev Fîruz zamanında
Bağdad askerî valiliğine tayin edilmişti. Tuğrul Bey’in Bağdad seferi sırasında meydana gelen olaylarda önemli roller oynadı ve bu uğurda hayatını kaybetti.
10.Soru
Tuğrul Bey Anadolu seferinden sonra halifeye hangi amaç için Bağdat’a gitmek istediği aşağıdakilerden biri değildir?
Hacca gitmek |
Peygambere hizmetle şereflenmek |
Hac yollarını eşkıyalardan temizlemek |
Bağdat’ı istila etmek |
Suriye Mısır kaçkınları ile savaşmak |
Tuğrul Bey nihayet Anadolu seferinden sonra (1054), Halife’ye bir elçi göndererek; 1. Hacca gitmek, 2. Peygambere hizmetle şereflenmek, 3. Hac yollarını eşkıyalardan temizlemek, 4. Suriye ve Mısır kaçkınları (Fatimîler) ile savaşmak üzere Bağdad’a geleceğini bildirdi.
11.Soru
Greklerin Mezopotamya adını verdikleri Fırat ve Dicle arasındaki toprakları Arap coğrafyacılar iki kısıma ayırmıştır aşağıdakilerden hangisidir bu iki kısıma verilen adlardır?
İmadeddin-Zengi |
Sevad-El-Cezire |
Diyar- İsfendiyar |
Şehr-ül Dübeys- Sevad |
Selamlık-Suriye |
Greklerin Mezopotamya adını verdikleri Fırat ve Dicle arasındaki toprakları Arap coğrafyacılar iki kısıma ayırmıştır. Buna göre güneyde kalan Aşağı Mezopotamya toprakları Sevad(veya Irak) kuzeyde kalan yukarı Mezopotamya topraklarına ise El-Cezire denmiştir.
12.Soru
Oğuz Yabguluğu’nun başkenti aşağıdakilerden hangisidir?
Sabran |
Yengikent |
Sütkent |
Karaçuk |
Barçınlıgkent |
Oğuz Yabguluğu’nun başkent Yengikent’den başka Sabran, Sütkent, Karaçuk, Barçınlıgkent ve Cend gibi şehirleri de vardı
13.Soru
Tuğrul Bey ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
1054 yılında Anadolu’ya sefer yapmıştır.
|
Bağdad’a yaptığı seferlerle şiîlerin baskısına sonvermiştir.
|
İsyan eden kardeşi İbrahim Yinal’ı öldürtmüştür.
|
1061 yılında vefat etmiş ve Cend’de gömülmüştür.
|
Halifenin kızı ile evlenmiştir.
|
14.Soru
Sultanın Bağdat’ta saraylar, köşkler, evler, çarşılar inşa ettirerek genişletmesi ve kentte bir de darphane yaptırmaya başlaması aşağıdakilerden hangisine işaret edebilir?
Bağdat’ın Selçuklu İmparatorluğu’nun başkenti olmaya hazırlandığına |
Melikşah'ın devlet yönetimini oğluna bırakarak Bağdat'a çekileceğine |
Bağdat'ın meliklik şehri olarak düşünüldüğüne |
Bağdat'ta darphanenin gerekli olduğunun düşünüldüğüne |
Halife'nin istekleri doğrultusunda Bağdat'ın imar edilmek istenmesine |
Melikşah bu ziyaret sırasında Suriye meliki Tutuş, Aksungur, Bozan ve Çubuk gibi beyleri huzuruna çağırıp, onları Yemen-Aden ve Mısır istikametinde fetihlerle görevlendirmişti. Kendisi ise kış boyunca kaldığı Bağdat’ta Tuğrul Bey Şehri’ni yeni baştan imar etti. Saraylar, köşkler, evler, çarşılar inşa edilerek genişletilen şehirde bir de darphane yapılmaya başlandı. Bütün bu faaliyetler, Bağdat’ın Selçuklu İmparatorluğu’nun başkenti olmaya hazırlandığının işaretleri idi.
15.Soru
Melikşah'ın Gazneliler tarafından esir tutulan amcası Osman, serbest bırakıldıktan sonra nereye tayin edilmiştir?
Toharistan |
Herat |
Hemedan |
Velvalic |
Tirmiz |
Melikşâh’ın harekâtından haberdar olan Gazneli Sultan İbrahim de, erken davranarak, Sultan’ın esir tuttuğu amcasını serbest bıraktı. Bunun üzerine Gaznelilerle her hangi bir çatışma olmadı. Sultan buradan Rey’e dönerken bölgenin güvenliğinin sağlanmasına yönelik bazı görevlendirmeler de yaptı. Kardeşi Tekiş’i Toharistan’a, Böribars’ı Herat’a, Toganşâh’ı Hemedan’a, amcası Osman’ı Velvalic (Kunduz)’e tayin etti.
16.Soru
Sultan Melikşah'ın kış boyunca kaldığı Bağdad’da Tuğrul Beg S¸ehri’ni yeni baştan imar ederek saraylar, köşkler, evler, çarşılar inşa etmesi ve şehirde bir de darbha^ne yapmına başlanması aşağıdakilerden hangisine yorumlanmaktaydı?
Sultan Melikşah'ın kış boyunca kaldığı Bağdad’da Tuğrul Beg S¸ehri’ni yeni baştan imar ederek saraylar, köşkler, evler, çarşılar inşa etmesi ve şehirde bir de darbha^ne yapmına başlanması aşağıdakilerden hangisine yorumlanmaktaydı?
Bağdat gibi diyar olmadığı |
Bağdat'ın dönemin önemli bir ticaret merkezi olduğu |
Melikşah ın Bağdatlı olduğu |
Bağdat'ın başkent yapılacağı |
Bağdat'a ulaşımın kolay olduğu |
Melikşah Suriye meliki Tutuş, Aksungur, Bozan ve C¸ubuk gibi beyleri huzuruna çağırıp, onları Yemen-Aden ve Mısır istikametinde fetihlerle görevlendirmişti. Kendisi ise kış boyunca kaldığı Bağdad’da Tuğrul Beg S¸ehri’ni yeni baştan imar etti. Saraylar, köşkler, evler, çarşılar inşa edilerek genişletilen şehirde bir de darbha^ne yapılmaya başlandı. Bütün bu faaliyetler, Bağdad’ın Selçuklu İmparatorluğu’nun başkenti olmaya hazırlandığının işaretleri idi.
Doğru cevap D seçeneğidir.
17.Soru
Tahta geçtikten sonra ilk olarak çıktığı Kafkasya seferinde Alp Arslan’a kılavuzluk eden Türkmen beyi kimdir?
Tuğtegin |
Saltuk |
Savtegin |
Yakuti |
Erbasgan |
1064 Şubat’ında Rey’den çıkıp Azerbaycan’a ulaşan Selçuklu ordusu, Tuğtegin adlı bir beyin kalabalık bir Türkmen topluluğu ile hizmetine girmesiyle daha da güçlendi. Uzun zamandır bu bölgede akınlarda bulunan Tuğtegin, tecrübeleri doğrultusunda Sultan’a tavsiyelerde bulundu. Gürcüler’i arkada bırakarak Anadolu’ya gaza etmenin tehlikeli olacağına ikna ettiği Alp Arslan’a, kılavuzluk etme görevini üstlendi. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.
18.Soru
Devletin kuruluşu ve genişlemesinde çok büyük hizmetleri olan ve ileri hareka^tı ile daima Tuğrul Bey’in önünü açan fakat kendisine müstakil bir ha^kimiyet alanı kurmak istediği için isyan ederek Tuğrul Bey’in, Bizans meselesini askıya alarak üzerine yürümek zorunda kaldığı kişi kimdir?
İbrahim Yinal |
Çağrı Bey |
Musa Yagbu |
Kavurt Bey |
Melikşah |
Devletin kuruluşu ve genişlemesinde çok büyük hizmetleri olan ve ileri hareka^tı ile daima Tuğrul Bey’in önünü açan kardeşi İbrahim Yinal da kendisine, C¸ağrı Bey ve Musa Yabgu gibi müstakil bir ha^kimiyet alanı kurmak istiyordu. Tuğrul Bey, İbrahim Yinal’ın isyanı sebebiyle, Bizans meselesini askıya alarak onun üzerine yürümek zorunda kaldı.
19.Soru
X. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen olaylardan sonra Selçukluların özünü teşkil edecek olan Oğuz toplulukları aşağıdaki bölgelerden hangisine göç etmiştir?
Cend'e |
Maveraünnehir'e |
Nişabur'a |
İsfahan'a |
Şam'a |
Selçukluların özünü teşkil edecek olan diğer Oğuz toplulukları ise, Hazar Denizi’nin güneyine indiler. Bu sırada Horasan ve Maveraünnehir’de hüküm sürmekte olan Sâmânoğullar’ı Karahanlılar’ın baskısı ile giderek zayıflamakta idi. Bu yönde göç eden Oğuzlar İslamiyet’i kabul ederek, Maveraünnehir’de toplanmaya başladılar.
20.Soru
Alp Arslan’ın şehzâdelerini ülkenin çeşitli yerlerini idare etmekle görevlendirmesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
Devletin sahip olduğu merkeziyetçi yapıyı sonlandırmak |
Meliklerin idarî tecrübe kazanmasını sağlamak |
Şehzâdelerin çıkarabilecekleri olası isyanları engellemek |
Ticaret yollarının güvenliğini bozan Kıpçak ve Türkmenlerin saldırılarını engellemek |
Sehzadeleri merkezden uzaklaştırarak hanedandan pay almaya yönelik girişimlerini engellemek |
Alp Arslan daha sonra bazı oğulları ile hanedan mensuplarını ülkenin çeşitli yerlerine tayin etti. Daha önce Herat’ı elinden alıp özel statüsüne son verdiği büyük amcaları İnanç Yabgu’yu Mazenderân’a, tahttan indirdiği kardeşi Süleyman’ı Belh’e, oğullarından İlyas’ı Çağanıyan’a, Arslan Argun’u Harizm’e, Arslanşah’ı Merv’e, Ertaş (İbrahim Yinal’ın kardeşi)’ın oğlu Mesud ve Mevdud’u da Bagşur ve İsfizar’a tayin etti. Bu hanedan mensupları, kuruluş sırasında Çağrı Bey’e, İnanç Yabgu’ya, hattâ Kavurt’a tanınan yetkilere sahip olmadıkları için, merkeziyetçiliğe aykırı bir durum yoktu. Bu görevlendirmeler yönetimde sorumluluk paylaşımı (ülüş) geleneği çerçevesinde yapılmış olup, böylece meliklerin idarî tecrübe kazanması amaçlanıyordu. Şehzâdelerin çıkardığı isyanları, ülkenin hanedanın ortak malı sayıldığı için bir nevi pay almaya yönelik girişimler olarak görmek doğru değildir. Çünkü bunlar küçük bir alanda bağımsızlık kazanmayı değil, Selçuklu Devleti tahtını ele geçirmeyi hedeflemişlerdir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ